هفت لشکر: (طومار جامع نقالان) از کیومرث تا بهمن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' .' به '.'
جز (جایگزینی متن - 'فارسي' به 'فارسی')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
خط ۳۸: خط ۳۸:
«هفت لشکر» کتابی به نثر فارسی عامیانه و به طرز سخن‌پردازی نقالان است. طوماری جامع که همۀ اساطیر ملی و داستان‌های حماسی ایرانی را از آغاز کیومرث تا پایان زندگی بهمن بازگو می‌کند. تاریخ کتابت یگانه دست‌نویس این اثر به دوران ناصرالدین‌شاه بازمی‌گردد؛ اما نشانه‌هایی از فارسی کهن‌تر از عهد قاجار در آن نمودار است.
«هفت لشکر» کتابی به نثر فارسی عامیانه و به طرز سخن‌پردازی نقالان است. طوماری جامع که همۀ اساطیر ملی و داستان‌های حماسی ایرانی را از آغاز کیومرث تا پایان زندگی بهمن بازگو می‌کند. تاریخ کتابت یگانه دست‌نویس این اثر به دوران ناصرالدین‌شاه بازمی‌گردد؛ اما نشانه‌هایی از فارسی کهن‌تر از عهد قاجار در آن نمودار است.


سبک گفتار این کتاب، کم و بیش همان سبک داستان‌های کهن نقالان و قصه‌گویان چون سمک عیار و داراب‌نامه است؛ چنان‌که بسیاری از اصطلاحات و تعبیرات و تشبیهات آن کتاب‌ها در این کتاب نیز به کار رفته است. این کتاب موافق گفتار عوام تصنیف شده و کاتب آن برخی از لغات را به همان صورتی که در گویش عامیانه تلفظ می‌شود، نوشته است؛ مانند: چه (چو)، رون (ران)، همچه (همچو)، ایرون (ایران)، هومون (هومان)، تیربارون (تیرباران)، پوس (پوست)، فلامرز (فرامرز)، جوب (جوی) و .... .
سبک گفتار این کتاب، کم و بیش همان سبک داستان‌های کهن نقالان و قصه‌گویان چون سمک عیار و داراب‌نامه است؛ چنان‌که بسیاری از اصطلاحات و تعبیرات و تشبیهات آن کتاب‌ها در این کتاب نیز به کار رفته است. این کتاب موافق گفتار عوام تصنیف شده و کاتب آن برخی از لغات را به همان صورتی که در گویش عامیانه تلفظ می‌شود، نوشته است؛ مانند: چه (چو)، رون (ران)، همچه (همچو)، ایرون (ایران)، هومون (هومان)، تیربارون (تیرباران)، پوس (پوست)، فلامرز (فرامرز)، جوب (جوی) و.....


کتاب گنیجنه‌ای ارزنده از واژگان فارسی عامیانه و اصطلاحات و تعبیرات مختص نقالان و قصه‌گویان است؛ همچون دارشمشاد که چند سنگ آسیا بر آن تعبیه شده و سلاح دیوان است، هفت دانه لعل تهمورثی که دفع‌کنندۀ جادو است، تبرمهره که یکی از ابزارهای جنگی است، دعای باطل سحر که آتش اژدها و افسون جادوان را بی‌اثر می‌کند و .... .
کتاب گنیجنه‌ای ارزنده از واژگان فارسی عامیانه و اصطلاحات و تعبیرات مختص نقالان و قصه‌گویان است؛ همچون دارشمشاد که چند سنگ آسیا بر آن تعبیه شده و سلاح دیوان است، هفت دانه لعل تهمورثی که دفع‌کنندۀ جادو است، تبرمهره که یکی از ابزارهای جنگی است، دعای باطل سحر که آتش اژدها و افسون جادوان را بی‌اثر می‌کند و.....


سبک سخن هفت لشکر کمابیش از شیوۀ نگارش وقایع‌نگاران و تاریخ‌نویسان دورۀ صفوی متأثر است و ظاهراً کاربرد بعضی از واژگان ترکی و مغولی‌ای که امروزه در محاورۀ مردم کمتر به کار می‌رود، مانند الخی (ایلخی، رمۀ اسپ)، الچی (ایلچی، سفیر، پیک)، الغار (ایلغار، هجوم) و .... و نیز برخی از لغات عربی‌ای که در گفتار عامیانۀ امروزی معمول نیست؛ مانند قُفّّه به معنی چکاد برج یا منار، سنه به معنی چرت و پینکی، علاقه به معنی دستار سر وصوب به معنی سوی و جهت، نمونه‌هایی از این تأثر است.
سبک سخن هفت لشکر کمابیش از شیوۀ نگارش وقایع‌نگاران و تاریخ‌نویسان دورۀ صفوی متأثر است و ظاهراً کاربرد بعضی از واژگان ترکی و مغولی‌ای که امروزه در محاورۀ مردم کمتر به کار می‌رود، مانند الخی (ایلخی، رمۀ اسپ)، الچی (ایلچی، سفیر، پیک)، الغار (ایلغار، هجوم) و.... و نیز برخی از لغات عربی‌ای که در گفتار عامیانۀ امروزی معمول نیست؛ مانند قُفّّه به معنی چکاد برج یا منار، سنه به معنی چرت و پینکی، علاقه به معنی دستار سر وصوب به معنی سوی و جهت، نمونه‌هایی از این تأثر است.


هفت لشکر یکی از طومارهای جامع نقالان است و مشتمل است بر بیشتر داستان‌های حماسی و اساطیر ملی ایران باستان که آنان از برای عوام بازگو می‌کرده‌اند. مانند بیشتر آثار نقالان و قصه‌گویان کتابی است به نثر و گه‌گاه آراسته به نظم. نخستین واژۀ متن آن همچون بسیاری از کتاب‌های نقالان واژۀ «اما» است که ظاهراً این خود به تأسی از شیوۀ سخن‌گستری خطبا و مذکران تازی بوده باشد. پس از آن چند عبارت مسجع که در آنها از روایان و ناقلان و سخنوران یاد گردیده، ذکر شده است؛ سپس دربارۀ پادشاهی کیومرث و پیوند او با آدم و شیث بحث شده است. برخلاف شاهنامه در این کتاب، سیامک به دست سیه‌دیو، پس از مرگ کیومرث کشته می‌شود. در هفت‌لشکر تهمورث پسر سیامک و هوشنگ پسر تهمورث معرفی شده است که اینها نیز موافق [[شاهنامه فردوسی (نشر قطره)|شاهنامه]] نیست. پس از ذکر وقایعی که به هنگام پادشاهی تهمورث و هوشنگ حادث شده است، دربارۀ پادشاهی جمشید بحث شده است .... .
هفت لشکر یکی از طومارهای جامع نقالان است و مشتمل است بر بیشتر داستان‌های حماسی و اساطیر ملی ایران باستان که آنان از برای عوام بازگو می‌کرده‌اند. مانند بیشتر آثار نقالان و قصه‌گویان کتابی است به نثر و گه‌گاه آراسته به نظم. نخستین واژۀ متن آن همچون بسیاری از کتاب‌های نقالان واژۀ «اما» است که ظاهراً این خود به تأسی از شیوۀ سخن‌گستری خطبا و مذکران تازی بوده باشد. پس از آن چند عبارت مسجع که در آنها از روایان و ناقلان و سخنوران یاد گردیده، ذکر شده است؛ سپس دربارۀ پادشاهی کیومرث و پیوند او با آدم و شیث بحث شده است. برخلاف شاهنامه در این کتاب، سیامک به دست سیه‌دیو، پس از مرگ کیومرث کشته می‌شود. در هفت‌لشکر تهمورث پسر سیامک و هوشنگ پسر تهمورث معرفی شده است که اینها نیز موافق [[شاهنامه فردوسی (نشر قطره)|شاهنامه]] نیست. پس از ذکر وقایعی که به هنگام پادشاهی تهمورث و هوشنگ حادث شده است، دربارۀ پادشاهی جمشید بحث شده است.....


در این کتاب، اساطیر باستانی و داستان‌های حماسی ایران با بن‌مایه‌های داستان‌های عامیانۀ فارسی تلفیق شده است. آنچه در دیگر آثار عامیانه به عیاران مختص است، مانند پیک بودن عیاران، پیاده بودن آنان، بیهوشدارو نوشاندن و شبروی کردن، در این کتاب نیز بیش‌وکم دیده می‌شود؛ گرچه به کثرت آنچه در دیگر داستان‌های قصه‌گویان آمده نیست و همچنین به نظر می‌رسد که پهلوانان و قهرمانان این کتاب همان خصوصیات عیاران را دارند.
در این کتاب، اساطیر باستانی و داستان‌های حماسی ایران با بن‌مایه‌های داستان‌های عامیانۀ فارسی تلفیق شده است. آنچه در دیگر آثار عامیانه به عیاران مختص است، مانند پیک بودن عیاران، پیاده بودن آنان، بیهوشدارو نوشاندن و شبروی کردن، در این کتاب نیز بیش‌وکم دیده می‌شود؛ گرچه به کثرت آنچه در دیگر داستان‌های قصه‌گویان آمده نیست و همچنین به نظر می‌رسد که پهلوانان و قهرمانان این کتاب همان خصوصیات عیاران را دارند.