مینوی خرد؛ آوانویسی، ترجمۀ فارسی و واژه‌نامه: تفاوت میان نسخه‌ها

مینوی خرد مانند هر متن کهن دیگری دربردارندۀ فواید متعددی است؛ هم به لحاظ مسائل زبانی و هم فکری. غرابت کتاب عمدتاً در لغات و اصطلاحات مذهبی زرتشتی است که امروزه برای ما ناآشناست. اما مسائل زبانی برای کسانی که با پهلوی و فارسی سده‌های نخستین آشنایند، چندان غریب نیست. با این همه مینوی خرد از مقولۀ متون سادۀ پهلوی از قبیل «کارنامگ اردشیر بابکان» نیست و باید آن را جزء متون مشکل پهلوی محسوب داشت. مینوی خرد را باید از کتب مذهبی زرتشتی محسوب داشت که پر از احکام دینی و باید و نبایدها و شایست‌ها و نشایست‌هاست و البته منشأ همۀ آنها اوستاست. جالب است که بسیاری از این احکام را ایرانیان حفظ کردند و به دین بعدی خود منتقل کردند؛ از قبیل توصیف وضع متوفی در بهشت و دوزخ و پل چینود و کلاً آن جهان و .. .

«دادستان مینوی خرد» یکی از متون مهم پهلوی از نویسنده‌ای ناشناس است شامل یک مقدمه و 62 پرسش که شخصیتی به نام «دانا» از «مینوی خرد» می‌پرسد. سؤالات دربردارندۀ مفاهیمی چون چگونگی رسیدن به بهشت یا دوزخ، چگونگی خلق آسمان و زمین و آب و دیگر عناصر، ویژگی‌های پارسایان و بدکاران، شرح کارهای کیومرث و هوشنگ و جمشید و دیگر شاهان، وظایف هر یک از طبقات اجتماعی، پند و اندرز و .... می‌شود.