نامه زندگی جنید؛ زندگی، عقاید و آثار: تفاوت میان نسخه‌ها

فصل اول کتاب دربارۀ زندگی و زمانۀ جنید بغدادی است. وی میان سال‌های 206 یا 207 تا 210 ه.ق در خلال سال‌های نزدیک به وفات شافعی و در دوران خلافت مأمون و در آستانۀ به قدرت رسیدن معتزله در شهر بغداد از پدر و مادری مسلمان و ایرانی‌تبار چشم به جهان گشود. از احوال، نسب و نژاد پدر و مادر جنید همین قدر اطلاع در دست است که اجداد او ایرانی و از شهر نهاوند بوده‌اند و ظاهراً در اوایل بنای بغداد به آنجا مهاجرت کرده‌اند. او در همان سن جوانی به رسم قالب صوفیان آن عصر، ضمن پرداختن به کار، به تحصیل علوم شرعی و معارف دینی نیز همت گماشت. وی در بغداد حریث و فقه آموخت، به مذهب اهل حدیث گروید و به دیدار عالمان زمان نایل آمد؛ از جمله نزد ابوثور ابراهیم بن خالد بن ابی الیمان کلبی (شاگرد شافعی) فقه آموخت. حارث محاسبی از دیگر استادان وی در وادی تصوف است و افزون بر او به صحبت محمد قصاب نیز رسیده است. ابومحمد جریر، ابوبکر واسطی، ابوعلی الرودباری، ابوبکر شبلی، حلاج مقتول، شیخ جعفر خلدی و .... از مهم‌ترین شاگردان او به حساب می‌آیند. دوران زندگی او احتمالاً اندکی پس از قتل متوکل و هرج و مرج دستگاه خلافت عباسی آغاز شد. وی در وقت وفات به قرائت قرآن مشغول بود و اندکی پس از ختم قرآن (297 یا 298 ه.ق) دار فانی را وداع گفت.

تحلیل آثار جنید در فصل دوم کتاب صورت گرفته است. از آنجایی که جنید فقیه، محدث، عالم، عارف و قرآن‌شناسی برجسته است، با بررسی آثار و رسائلش به فرایندهایی در ذهن او می‌رسیم که از عمق آگاهی او از علوم قرآنی خبر می‌دهد. با وجود اینکه او از افشای اسرار الهی به‌شدت پرهیز می‌کرد و در بیان حقایق عرفانی بسیار محتاط بود، رساله‌ها و آثار ارزشمندی از او باقی مانده که بخشی از آنها مکاتبات او با برخی از هم‌عصرانش است و تعدادی از آنها نیز به شیوه‌ای بسیار رمزگونه و با نوعی ایهام و به نثری مسجع، مصنوع و معقد به شرحی برخی اصطلاحات و مفاهیم خاص عرفانی اختصاص دارد. برخی از آثار وی به این شرح است: ادب المفتقر الی الله، دواء الارواح، شرح شطحیات ابی یزید البسطامی، قصیده‌ای صوفیانه، الوصایا، مسائل فی التوحید و .... .