مبانی و شیوه‌های پژوهش در زبان و ادبیات فارسی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' .' به '.'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.')
 
خط ۳۷: خط ۳۷:
به‌سختی می‌توان از علوم انسانی با توجه به شاخه‌های پراکندۀ آن تعریفی قانع‌کننده به دست داد. به نظر می‌رسد برای به‌دست‌دادن تعریفی نسبتاً رضایت‌بخش از علوم انسانی باید آن را از چهار حیث بررسی کرد؛ زیرا هر تعریفی که از علوم انسانی داشته باشیم، به نوع برداشت ما از این چهار حیث بستگی خواهد داشت: از حیث موضوع، روش، محقق، و نتایج و یافته‌ها. در فصل نخست ابتدا این تعریف علوم انسانی انجام شده و سپس دربارۀ رابطۀ علوم انسانی و ادبیات سخن گفته شده است.
به‌سختی می‌توان از علوم انسانی با توجه به شاخه‌های پراکندۀ آن تعریفی قانع‌کننده به دست داد. به نظر می‌رسد برای به‌دست‌دادن تعریفی نسبتاً رضایت‌بخش از علوم انسانی باید آن را از چهار حیث بررسی کرد؛ زیرا هر تعریفی که از علوم انسانی داشته باشیم، به نوع برداشت ما از این چهار حیث بستگی خواهد داشت: از حیث موضوع، روش، محقق، و نتایج و یافته‌ها. در فصل نخست ابتدا این تعریف علوم انسانی انجام شده و سپس دربارۀ رابطۀ علوم انسانی و ادبیات سخن گفته شده است.


گستردگی دوره‌ای ـ جغرافیایی زبان و ادبیات فارسی و کثرت آثار ادبی که نویسندگان ایرانی و غیرایرانی فارسی‌زبان به این زبان آفریده‌اند، واقعیتی آشکار است و نیازی نیست آشنا و بیگانه‌ای به آن اعتراف کند تا به سخن او استناد شود. در فصل دوم کتاب دربارۀ حوزه‌های پژوهشی زبان و ادبیات فارسی سخن به میان آمده است. نویسنده در این فصل بعد از بیان مقدماتی دربارۀ این حوزه‌ها، برخی از مهم‌ترین حوزه‌های آموزشی زبان و ادبیات فارسی را بدین‌ترتیب فصل‌بندی کرده است: نسخه‌شناسی و تصحیح متن، شرح و گزیده‌نویسی، مطالعات بلاغی و سبکی، مطالعات ادبیات عرفانی، مطالعات ادبیات معاصر، مطالعات زبانی، مطالعات نظریه و نقد ادبی، نگارش و تدوین مراجع ادبی و .... .
گستردگی دوره‌ای ـ جغرافیایی زبان و ادبیات فارسی و کثرت آثار ادبی که نویسندگان ایرانی و غیرایرانی فارسی‌زبان به این زبان آفریده‌اند، واقعیتی آشکار است و نیازی نیست آشنا و بیگانه‌ای به آن اعتراف کند تا به سخن او استناد شود. در فصل دوم کتاب دربارۀ حوزه‌های پژوهشی زبان و ادبیات فارسی سخن به میان آمده است. نویسنده در این فصل بعد از بیان مقدماتی دربارۀ این حوزه‌ها، برخی از مهم‌ترین حوزه‌های آموزشی زبان و ادبیات فارسی را بدین‌ترتیب فصل‌بندی کرده است: نسخه‌شناسی و تصحیح متن، شرح و گزیده‌نویسی، مطالعات بلاغی و سبکی، مطالعات ادبیات عرفانی، مطالعات ادبیات معاصر، مطالعات زبانی، مطالعات نظریه و نقد ادبی، نگارش و تدوین مراجع ادبی و.....


تحقیق بدون دستیابی به مسئله، اصولاً آغاز نمی‌شود تا به سرانجام برسد، به عبارت دیگر، بدون داشتن مسئله، نهایت کاری که می‌شود انجام داد، گردآوری و در کنار یکدیگر چیدن «اطلاعات» پراکنده است. دیگر اینکه مسئله از متن مجموعۀ آگاهی‌های فرد در یک زمینۀ علمی به دست می‌آید و نمی‌توان از کسی دیگر آن را به عاریت گرفت. در فصل سوم کتاب به بررسی دستیابی به مسئلۀ پژوهش اختصاص یافته است.
تحقیق بدون دستیابی به مسئله، اصولاً آغاز نمی‌شود تا به سرانجام برسد، به عبارت دیگر، بدون داشتن مسئله، نهایت کاری که می‌شود انجام داد، گردآوری و در کنار یکدیگر چیدن «اطلاعات» پراکنده است. دیگر اینکه مسئله از متن مجموعۀ آگاهی‌های فرد در یک زمینۀ علمی به دست می‌آید و نمی‌توان از کسی دیگر آن را به عاریت گرفت. در فصل سوم کتاب به بررسی دستیابی به مسئلۀ پژوهش اختصاص یافته است.