امیرمعزی، محمدعلی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۸: خط ۴۸:


==تحصیلات==
==تحصیلات==
تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در دبیرستان فرانسوی‌زبان رازی تهران به پایان رساند. در سال آخر دبیرستان، با تشویق هانری کُربن که با او دیدار کرده بود، برای ادامه تحصیل عازم فرانسه شد. در سال ۱۹۷۴ تحصیلات خود را در رشته اسلام‌شناسی در مدرسه عملی پژوهش‌های عالی (EPHE) دانشگاه سوربن پاریس آغاز کرد و به مدت دو سال در درس‌های هانری کُربن شرکت جست. همزمان، زبان عربی را در انستیتوی زبان‌های شرقی فراگرفت و در زبان‌های پهلوی، یونانی و لاتین نیز مطالعاتی داشت. وی مدرک دکترای خود را در رشته خاورشناسی و مطالعات ادیان در سال ۱۹۹۱ میلادی (۱۳۷۰ شمسی) از دانشگاه سوربن پاریس دریافت کرد. پایان‌نامه دکتری او با عنوان «تفسیر و الهیات اسلام شیعی»، نخستین پایان‌نامه دانشگاهی درباره شیعه در دانشگاه‌های غرب محسوب می‌شود.<ref> [https://www.shabestan.news/news/540665 ر.ک: تصویر وارونه مهدویت از تریبون ایرانیان غرب نشین، خبرگزاری شبستان]</ref><ref> [https://clisel.com/writer/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%D9%85%D8%B9%D8%B2%D9%91%DB%8C/ ر.ک: محمدعلی امیرمعزّی، مرکز و کتابخانه مطالعات اسلامی به زبان‌های اروپایی]</ref>
تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در دبیرستان فرانسوی‌زبان رازی تهران به پایان رساند. در سال آخر دبیرستان، با تشویق [[کربن، هانری|هانری کُربن]] که با او دیدار کرده بود، برای ادامه تحصیل عازم فرانسه شد. در سال ۱۹۷۴ تحصیلات خود را در رشته اسلام‌شناسی در مدرسه عملی پژوهش‌های عالی (EPHE) دانشگاه سوربن پاریس آغاز کرد و به مدت دو سال در درس‌های [[کربن، هانری|هانری کُربن]] شرکت جست. همزمان، زبان عربی را در انستیتوی زبان‌های شرقی فراگرفت و در زبان‌های پهلوی، یونانی و لاتین نیز مطالعاتی داشت. وی مدرک دکترای خود را در رشته خاورشناسی و مطالعات ادیان در سال ۱۹۹۱ میلادی (۱۳۷۰ شمسی) از دانشگاه سوربن پاریس دریافت کرد. پایان‌نامه دکتری او با عنوان «تفسیر و الهیات اسلام شیعی»، نخستین پایان‌نامه دانشگاهی درباره شیعه در دانشگاه‌های غرب محسوب می‌شود.<ref> [https://www.shabestan.news/news/540665 ر.ک: تصویر وارونه مهدویت از تریبون ایرانیان غرب نشین، خبرگزاری شبستان]</ref><ref> [https://clisel.com/writer/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%D9%85%D8%B9%D8%B2%D9%91%DB%8C/ ر.ک: محمدعلی امیرمعزّی، مرکز و کتابخانه مطالعات اسلامی به زبان‌های اروپایی]</ref>


==فعالیت‌ها و دیدگاه‌ها==
==فعالیت‌ها و دیدگاه‌ها==
امیرمعزی پس از فراغت از تحصیل، به تدریس و پژوهش در حوزه اسلام‌شناسی و به ویژه شیعه‌شناسی پرداخت. در سال ۱۹۹۴ جانشین هانری کربن در کرسی مطالعات شیعی در مدرسه عملی پژوهش‌های عالی شد. محور اصلی پژوهش‌های او بررسی نقادانه تشیع در سه قرن نخست هجری با تمرکز بر جایگاه محوری امام و الهیات باطنی شیعه است. وی معتقد است تشیع اصیل، مذهبی باطنی و سرّی بوده که محور آن «امام‌شناسی» است و سایر معارف دینی مانند خداشناسی و نبوت‌شناسی در پرتو آن معنا می‌یابد. از دید او، این جریان باطنی‌گرا در قرن چهارم و با قدرت‌گیری مکتب عقل‌گرای بغداد (مانند شیخ مفید) به حاشیه رانده شد.<ref> [https://clisel.com/writer/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%D9%85%D8%B9%D8%B2%D9%91%DB%8C/ ر.ک: محمدعلی امیرمعزّی، مرکز و کتابخانه مطالعات اسلامی به زبان‌های اروپایی]</ref>
امیرمعزی پس از فراغت از تحصیل، به تدریس و پژوهش در حوزه اسلام‌شناسی و به ویژه شیعه‌شناسی پرداخت. در سال ۱۹۹۴ جانشین [[کربن، هانری|هانری کربن]] در کرسی مطالعات شیعی در مدرسه عملی پژوهش‌های عالی شد. محور اصلی پژوهش‌های او بررسی نقادانه تشیع در سه قرن نخست هجری با تمرکز بر جایگاه محوری امام و الهیات باطنی شیعه است. وی معتقد است تشیع اصیل، مذهبی باطنی و سرّی بوده که محور آن «امام‌شناسی» است و سایر معارف دینی مانند خداشناسی و نبوت‌شناسی در پرتو آن معنا می‌یابد. از دید او، این جریان باطنی‌گرا در قرن چهارم و با قدرت‌گیری مکتب عقل‌گرای بغداد (مانند [[مفید، محمد بن محمد|شیخ مفید]]) به حاشیه رانده شد.<ref> [https://clisel.com/writer/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%D9%85%D8%B9%D8%B2%D9%91%DB%8C/ ر.ک: محمدعلی امیرمعزّی، مرکز و کتابخانه مطالعات اسلامی به زبان‌های اروپایی]</ref>
 
وی همچنین به تاریخ قرآن و مسئله شکل‌گیری مصحف عثمانی از منظر شیعیان نخستین پرداخته و با استناد به منابعی مانند کتاب «القرائات» سیاری، بر وجود باور تحریف قرآن در میان شیعیان نخستین تأکید می‌کند. در موضوع مهدویت نیز، او با بررسی منابع دوره حیرت (ابتدای غیبت صغری)، شکل‌گیری تدریجی اعتقاد به غیبت امام دوازدهم را مطرح کرده و آن را ساخته و پرداخته علمای بعدی مانند نوبختی، کلینی و صدوق می‌داند.
وی همچنین به تاریخ قرآن و مسئله شکل‌گیری مصحف عثمانی از منظر شیعیان نخستین پرداخته و با استناد به منابعی مانند کتاب «القرائات» سیاری، بر وجود باور تحریف قرآن در میان شیعیان نخستین تأکید می‌کند. در موضوع مهدویت نیز، او با بررسی منابع دوره حیرت (ابتدای غیبت صغری)، شکل‌گیری تدریجی اعتقاد به غیبت امام دوازدهم را مطرح کرده و آن را ساخته و پرداخته علمای بعدی مانند نوبختی، کلینی و صدوق می‌داند.
از پروژه‌های بزرگ او می‌توان به سرویراستاری «فرهنگ قرآن» (۲۰۰۷) و به ویژه مدیریت و همکاری در تألیف مجموعه سه‌جلدی عظیم «قرآن مورخان» (۲۰۱۹) اشاره کرد که حاصل همکاری ده‌ها پژوهشگر بین‌المللی است. امیرمعزی در مجامع علمی غرب به عنوان یکی از پایه‌گذاران مطالعات جدی و آکادمیک درباره تشیع شناخته می‌شود و جوایز متعددی از جمله «جایزه بزرگ بخش تاریخ از انستیتوی جهان عرب» (۲۰۲۰) برای کتاب قرآن مورخان، و «شوالیه نخل آکادمیک فرانسه» (۲۰۰۲ و ۲۰۱۵) را دریافت کرده است.
از پروژه‌های بزرگ او می‌توان به سرویراستاری «فرهنگ قرآن» (۲۰۰۷) و به ویژه مدیریت و همکاری در تألیف مجموعه سه‌جلدی عظیم «قرآن مورخان» (۲۰۱۹) اشاره کرد که حاصل همکاری ده‌ها پژوهشگر بین‌المللی است. امیرمعزی در مجامع علمی غرب به عنوان یکی از پایه‌گذاران مطالعات جدی و آکادمیک درباره تشیع شناخته می‌شود و جوایز متعددی از جمله «جایزه بزرگ بخش تاریخ از انستیتوی جهان عرب» (۲۰۲۰) برای کتاب قرآن مورخان، و «شوالیه نخل آکادمیک فرانسه» (۲۰۰۲ و ۲۰۱۵) را دریافت کرده است.