رئالیسم معرفتی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR119763J1.jpg | عنوان = رئالیسم معرفتی | عنوان‌های دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = خسروپناه، عبدالحسین (نويسنده) عاشوری، مهدی (نویسنده) |زبان | زبان = فارسی | کد کنگره = ج.2 5خ85ع 55 BBR | موضوع =شناخت (فلسفه اسلامی) - ص...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۶: خط ۳۶:
سخن نخست: این بخش به عنوان پیش‌درآمدی بر موضوع اصلی کتاب، یعنی واقع‌گرایی معرفتی، عمل می‌کند. نویسندگان در اینجا به اهمیت معرفت‌شناسی و ضرورت ساماندهی مباحث آن اشاره می‌کنند و بیان می‌دارند که واقع‌گرایی مبنای تفکر صحیح است و هدف کتاب دفاع از آن در برابر شکاکیت و نسبی‌گرایی است. همچنین، محورهای اصلی بحث از جمله مفهوم واقع‌نمایی، ارزش شناخت و چالش‌های رئالیسم در این بخش معرفی می‌شوند<ref>همان، ص17- 25</ref>.
سخن نخست: این بخش به عنوان پیش‌درآمدی بر موضوع اصلی کتاب، یعنی واقع‌گرایی معرفتی، عمل می‌کند. نویسندگان در اینجا به اهمیت معرفت‌شناسی و ضرورت ساماندهی مباحث آن اشاره می‌کنند و بیان می‌دارند که واقع‌گرایی مبنای تفکر صحیح است و هدف کتاب دفاع از آن در برابر شکاکیت و نسبی‌گرایی است. همچنین، محورهای اصلی بحث از جمله مفهوم واقع‌نمایی، ارزش شناخت و چالش‌های رئالیسم در این بخش معرفی می‌شوند<ref>همان، ص17- 25</ref>.


بخش اول: ملاک شناخت: این بخش در فصول زیر، به بررسی ملاک‌ها و معیارهای شناخت می‌پردازد:
بخش اول: ملاک شناخت؛ این بخش در فصول زیر، به بررسی ملاک‌ها و معیارهای شناخت می‌پردازد:
 
فصل یک: صدق و واقع‌نمایی؛ به تعریف صدق و واقع‌نمایی و بیان دیدگاه‌های فلاسفه‌ای چون علامه طباطبایی، استادان مطهری، جوادی آملی و مصباح یزدی در این زمینه اختصاص دارد. این فصل همچنین رابطه واقع‌نمایی با علم حضوری و حصولی را در تصورات و تصدیقات تبیین می‌کند<ref>همان، ص29- 50</ref>.
فصل یک: صدق و واقع‌نمایی؛ به تعریف صدق و واقع‌نمایی و بیان دیدگاه‌های فلاسفه‌ای چون علامه طباطبایی، استادان مطهری، جوادی آملی و مصباح یزدی در این زمینه اختصاص دارد. این فصل همچنین رابطه واقع‌نمایی با علم حضوری و حصولی را در تصورات و تصدیقات تبیین می‌کند<ref>همان، ص29- 50</ref>.


خط ۴۳: خط ۴۴:
فصل سه: واقع‌نمایی در شناخت‌های حضوری؛ این فصل به واقع‌نمایی ادراکات حضوری می‌پردازد. اقسام علم حضوری، ویژگی‌های آن، کارایی معرفت‌شناختی آن و چالش‌های مرتبط با آن، از جمله شبهه خطاپذیری علم حضوری، مورد بررسی قرار می‌گیرد<ref>همان، ص69- 84</ref>.
فصل سه: واقع‌نمایی در شناخت‌های حضوری؛ این فصل به واقع‌نمایی ادراکات حضوری می‌پردازد. اقسام علم حضوری، ویژگی‌های آن، کارایی معرفت‌شناختی آن و چالش‌های مرتبط با آن، از جمله شبهه خطاپذیری علم حضوری، مورد بررسی قرار می‌گیرد<ref>همان، ص69- 84</ref>.


فصل چهار: نظریه‌ها در حکایتگری علم حصولی: به نظریه‌های مختلف در مورد حکایتگری علم حصولی از واقعیت خارجی می‌پردازد. دیدگاه‌های علامه طباطبایی، استاد مطهری، استاد جوادی آملی و استاد مصباح یزدی در این زمینه مورد بحث قرار می‌گیرد. همچنین، شروط حکایتگری صحیح و طرح کلیات "نظریه تطابق ماهوی" از سوی استاد مطهری و مبانی صدرایی آن تشریح می‌شود<ref>همان، ص85- 117</ref>.
فصل چهار: نظریه‌ها در حکایتگری علم حصولی؛ به نظریه‌های مختلف در مورد حکایتگری علم حصولی از واقعیت خارجی می‌پردازد. دیدگاه‌های علامه طباطبایی، استاد مطهری، استاد جوادی آملی و استاد مصباح یزدی در این زمینه مورد بحث قرار می‌گیرد. همچنین، شروط حکایتگری صحیح و طرح کلیات "نظریه تطابق ماهوی" از سوی استاد مطهری و مبانی صدرایی آن تشریح می‌شود<ref>همان، ص85- 117</ref>.
 
فصل پنجم حکایتگری علم حصولی و نظریه تطابق عوالم<ref>همان، ص119- 128</ref>.
فصل پنجم حکایتگری علم حصولی و نظریه تطابق عوالم<ref>همان، ص119- 128</ref>.
فصل ششم معلوم حضوری و ارزش ادراکات حصولی<ref>همان، ص129- 137</ref>.
فصل ششم معلوم حضوری و ارزش ادراکات حصولی<ref>همان، ص129- 137</ref>.
فصل هفتم معرفت‌های تصدیقی و نظریه مطابقت<ref>همان، ص139- 167</ref>.
فصل هفتم معرفت‌های تصدیقی و نظریه مطابقت<ref>همان، ص139- 167</ref>.
فصل هشتم واقع‌نمایی در دانش‌های مدون را مطرح می‌کند<ref>همان، ص169- 184</ref>.
فصل هشتم واقع‌نمایی در دانش‌های مدون را مطرح می‌کند<ref>همان، ص169- 184</ref>.
فصل نهم: نظریه‌های صدق در معرفت‌شناسی معاصر؛ به تحلیل نظریه‌های صدق در معرفت‌شناسی معاصر از جمله نظریه مطابقت، انسجام، پراگماتیسم، نسبی‌گرایی و کاهشگرا (حشوی) می‌پردازد<ref>همان، ص185- 195</ref>.
فصل نهم: نظریه‌های صدق در معرفت‌شناسی معاصر؛ به تحلیل نظریه‌های صدق در معرفت‌شناسی معاصر از جمله نظریه مطابقت، انسجام، پراگماتیسم، نسبی‌گرایی و کاهشگرا (حشوی) می‌پردازد<ref>همان، ص185- 195</ref>.


بخش دوم: معیار شناخت: این بخش در فصول زیر، به معیارهای حصول یقین و توجیه معرفتی اختصاص دارد:


فصل ده: مقتضیات یقین ۱: معیار احراز صدق: به بررسی معیارهای احراز صدق و شناخت یقینی می‌پردازد و دیدگاه‌های مختلف فلاسفه اسلامی دراین‌خصوص را بیان می‌کند<ref>همان، ص199- 216</ref>.
بخش دوم: معیار شناخت؛ این بخش در فصول زیر، به معیارهای حصول یقین و توجیه معرفتی اختصاص دارد:
 
 
فصل ده: مقتضیات یقین ۱؛ معیار احراز صدق: به بررسی معیارهای احراز صدق و شناخت یقینی می‌پردازد و دیدگاه‌های مختلف فلاسفه اسلامی دراین‌خصوص را بیان می‌کند<ref>همان، ص199- 216</ref>.
 
 
فصل یازده: مقتضیات یقین ۲؛ احراز صدق بدیهیات؛ در این فصل، مفهوم بدیهیات در منطق و فلسفه اسلامی، از جمله اولیات و قضیه امتناع اجتماع و ارتفاع نقیضین، بررسی می‌شود و معیارهای احراز صدق آن‌ها تبیین می‌گردد<ref>همان، ص217- 255</ref>.


فصل یازده: مقتضیات یقین ۲: احراز صدق بدیهیات؛ در این فصل، مفهوم بدیهیات در منطق و فلسفه اسلامی، از جمله اولیات و قضیه امتناع اجتماع و ارتفاع نقیضین، بررسی می‌شود و معیارهای احراز صدق آن‌ها تبیین می‌گردد<ref>همان، ص217- 255</ref>.
فصل دوازدهم به معقولیت شناخت‌های غیر یقینی می‌پردازد<ref>همان، ص257- 269</ref>.
فصل دوازدهم به معقولیت شناخت‌های غیر یقینی می‌پردازد<ref>همان، ص257- 269</ref>.
فصل سیزده: نظریه‌های توجیه در معرفت‌شناسی معاصر؛ این فصل به نظریه‌های توجیه در معرفت‌شناسی معاصر می‌پردازد و مباحثی چون درون‌گرایی و شاکله‌های توجیه معرفتی و مبناگرایی را بررسی می‌کند. همچنین، به اشکالات این نظریه اشاره می‌شود<ref>همان، ص271- 285</ref>.
فصل سیزده: نظریه‌های توجیه در معرفت‌شناسی معاصر؛ این فصل به نظریه‌های توجیه در معرفت‌شناسی معاصر می‌پردازد و مباحثی چون درون‌گرایی و شاکله‌های توجیه معرفتی و مبناگرایی را بررسی می‌کند. همچنین، به اشکالات این نظریه اشاره می‌شود<ref>همان، ص271- 285</ref>.


بخش سوم: مبادی تحصیل معرفت؛ این بخش به منابع، ابزارها و مراحل دستیابی به معرفت می‌پردازد<ref>همان، ص289- 367</ref>.
بخش سوم: مبادی تحصیل معرفت؛ این بخش به منابع، ابزارها و مراحل دستیابی به معرفت می‌پردازد<ref>همان، ص289- 367</ref>.


فصل چهارده: منابع و ابزارهای معرفت؛ در این فصل، منابع و ابزارهای گوناگون شناخت، از جمله حس، عقل و شهود، با تمرکز بر دیدگاه‌های فلاسفه اسلامی مورد بحث قرار می‌گیرد<ref>همان، ص289- 322</ref>.
فصل چهارده: منابع و ابزارهای معرفت؛ در این فصل، منابع و ابزارهای گوناگون شناخت، از جمله حس، عقل و شهود، با تمرکز بر دیدگاه‌های فلاسفه اسلامی مورد بحث قرار می‌گیرد<ref>همان، ص289- 322</ref>.


فصل پانزده: مراحل شناخت؛ این فصل مراحل مختلف فرایند شناخت را از دیدگاه‌های فلاسفه‌ای چون علامه طباطبایی، استاد مطهری، استاد جوادی آملی، استاد مصباح یزدی و استاد سبحانی بیان و تحلیل می‌کند. نقش علم حضوری و حصولی در هر مرحله نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد<ref>همان، ص323- 358</ref>.
فصل پانزده: مراحل شناخت؛ این فصل مراحل مختلف فرایند شناخت را از دیدگاه‌های فلاسفه‌ای چون علامه طباطبایی، استاد مطهری، استاد جوادی آملی، استاد مصباح یزدی و استاد سبحانی بیان و تحلیل می‌کند. نقش علم حضوری و حصولی در هر مرحله نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد<ref>همان، ص323- 358</ref>.


فصل شانزده: موانع شناخت و موانع وقوع خطا؛ به موانعی که بر سر راه شناخت صحیح قرار می‌گیرند و علل وقوع خطا می‌پردازد. خطاهای در مرتبه حس، ادراکی، حکمی، خطا در معرفت‌های شهودی و در معانی وهمی به‌عنوان موانع شناخت مورد تحلیل قرار می‌گیرند<ref>همان، ص359- 367</ref>.
فصل شانزده: موانع شناخت و موانع وقوع خطا؛ به موانعی که بر سر راه شناخت صحیح قرار می‌گیرند و علل وقوع خطا می‌پردازد. خطاهای در مرتبه حس، ادراکی، حکمی، خطا در معرفت‌های شهودی و در معانی وهمی به‌عنوان موانع شناخت مورد تحلیل قرار می‌گیرند<ref>همان، ص359- 367</ref>.


بخش چهارم: چالش‌های واقع‌گرایی؛ این بخش به نقد و بررسی چالش‌ها و شبهاتی که در برابر واقع‌گرایی معرفتی مطرح می‌شوند، اختصاص دارد:
بخش چهارم: چالش‌های واقع‌گرایی؛ این بخش به نقد و بررسی چالش‌ها و شبهاتی که در برابر واقع‌گرایی معرفتی مطرح می‌شوند، اختصاص دارد:
فصل هفده: امکان شناخت و شبهه‌های شکایت؛ در این فصل به امکان‌پذیری شناخت و شبهات شکاکیت پرداخته می‌شود و دلایل مطرح شده توسط شکاکان و پاسخ‌های واقع‌گرایان به آن‌ها تحلیل می‌گردد<ref>همان، ص371- 388</ref>.
فصل هفده: امکان شناخت و شبهه‌های شکاکیت؛ در این فصل به امکان‌پذیری شناخت و شبهات شکاکیت پرداخته می‌شود و دلایل مطرح شده توسط شکاکان و پاسخ‌های واقع‌گرایان به آن‌ها تحلیل می‌گردد<ref>همان، ص371- 388</ref>.
 


فصل هجده: نسبی‌گرایی و کثرت‌گرایی معرفتی؛ این فصل به موضوع نسبی‌گرایی و پلورالیسم معرفتی می‌پردازد و مبانی هستی‌شناختی، ذهن‌شناختی و معرفت‌شناختی این دیدگاه‌ها را بررسی می‌کند<ref>همان، ص389- 406</ref>.
فصل هجده: نسبی‌گرایی و کثرت‌گرایی معرفتی؛ این فصل به موضوع نسبی‌گرایی و پلورالیسم معرفتی می‌پردازد و مبانی هستی‌شناختی، ذهن‌شناختی و معرفت‌شناختی این دیدگاه‌ها را بررسی می‌کند<ref>همان، ص389- 406</ref>.


فصل نوزده: واقع‌گرایی و ضد واقع‌گرایی در دانش‌های مدون؛ به بحث واقع‌گرایی و ضد واقع‌گرایی در حوزه‌های دانش مدون (مانند علوم) می‌پردازد و دلایل و براهین هر یک از این دیدگاه‌ها را مورد تحلیل قرار می‌دهد<ref>همان، ص407- 424</ref>.
فصل نوزده: واقع‌گرایی و ضد واقع‌گرایی در دانش‌های مدون؛ به بحث واقع‌گرایی و ضد واقع‌گرایی در حوزه‌های دانش مدون (مانند علوم) می‌پردازد و دلایل و براهین هر یک از این دیدگاه‌ها را مورد تحلیل قرار می‌دهد<ref>همان، ص407- 424</ref>.


فصل بیست: معقول گرایی و نامعقول گرایی در دانش‌های مدون؛ این فصل به بررسی رویکردهای معقول‌گرایی و نامعقول‌گرایی در دانش‌های مدون می‌پردازد و دیدگاه‌های مختلف در مورد نقش عقل و سایر قوای ادراکی در کسب معرفت را مورد بحث قرار می‌دهد<ref>همان، ص425- 446</ref>.
فصل بیست: معقول گرایی و نامعقول گرایی در دانش‌های مدون؛ این فصل به بررسی رویکردهای معقول‌گرایی و نامعقول‌گرایی در دانش‌های مدون می‌پردازد و دیدگاه‌های مختلف در مورد نقش عقل و سایر قوای ادراکی در کسب معرفت را مورد بحث قرار می‌دهد<ref>همان، ص425- 446</ref>.


==پانویس==
==پانویس==
۱٬۷۹۹

ویرایش