۱۴۴٬۵۹۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' ]]' به ']]') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''شرح نقائض جرير و الفرزدق'''، از آثار شاعر، نویسنده، راوى و لغتشناس بزرگ عراقی در اوايل عصر عباسى، [[ابوعبیده، معمر بن مثنی|معمر بن مثنى]] معروف به [[ابوعبیده]] (110- 209ق)، است که به شرح مجادلات و هجوگوییهای متقابل دو شاعر مهمّ دوره اموی؛ [[جریر بن عطیه | جریر بن عطیه تمیمی]] شهیر به [[جریر]] (حدود 30-110ق) و [[فرزدق، همام بن غالب | همام بن غالب بن صعصعه تمیمی]] مشهور به [[فرزدق]] (20- 110ق) میپردازد و معانی و تفاسیر آن را از نظر، لغوی، بلاغی، اعتقادی و تاریخی توضیح میدهد. پژوهشگران معاصر، [[محمد ابراهیم حور]] و [[ولید محمود خالص]] این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی ارزنده بر آن افزودهاند. | '''شرح نقائض جرير و الفرزدق'''، از آثار شاعر، نویسنده، راوى و لغتشناس بزرگ عراقی در اوايل عصر عباسى، [[ابوعبیده، معمر بن مثنی|معمر بن مثنى]] معروف به [[ابوعبیده، معمر بن مثنی|ابوعبیده]] (110- 209ق)، است که به شرح مجادلات و هجوگوییهای متقابل دو شاعر مهمّ دوره اموی؛ [[جریر بن عطیه | جریر بن عطیه تمیمی]] شهیر به [[جریر بن عطیه|جریر]] (حدود 30-110ق) و [[فرزدق، همام بن غالب | همام بن غالب بن صعصعه تمیمی]] مشهور به [[فرزدق]] (20- 110ق) میپردازد و معانی و تفاسیر آن را از نظر، لغوی، بلاغی، اعتقادی و تاریخی توضیح میدهد. پژوهشگران معاصر، [[حور، محمد ابراهیم|محمد ابراهیم حور]] و [[خالص، ولید محمود|ولید محمود خالص]] این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی ارزنده بر آن افزودهاند. | ||
==هدف و روش== | ==هدف و روش== | ||
* محققان با تأکید بر آنکه گفتن نام [[جریر]] و [[فرزدق]]، اصطلاح «نقائض» را به ذهنها متبادر میکند، افزودهاند: «نقائض» هرچند شاخهای از هجاء است ولی 3 ویژگی الزامی دارد: | * محققان با تأکید بر آنکه گفتن نام [[جریر بن عطیه|جریر]] و [[فرزدق، همام بن غالب|فرزدق]]، اصطلاح «نقائض» را به ذهنها متبادر میکند، افزودهاند: «نقائض» هرچند شاخهای از هجاء است ولی 3 ویژگی الزامی دارد: | ||
# «نقائض» باید بین دو شاعری باشد که به شکل متقابل همدیگر را هجو کنند و هجو یکطرفه کافی نیست. | # «نقائض» باید بین دو شاعری باشد که به شکل متقابل همدیگر را هجو کنند و هجو یکطرفه کافی نیست. | ||
# دو قصیده متقابل، از نظر بحر و حروف روی باید یکسان باشند. | # دو قصیده متقابل، از نظر بحر و حروف روی باید یکسان باشند. | ||
# هر یک از این دو شاعر باید در قصیدهاش ناظر به قصیده دیگری باشد و معانی و مقاصد او را نقض و ردّ کند. <ref> مقدمه محقق،ج1، ص1.</ref> | # هر یک از این دو شاعر باید در قصیدهاش ناظر به قصیده دیگری باشد و معانی و مقاصد او را نقض و ردّ کند. <ref> مقدمه محقق،ج1، ص1.</ref> | ||
* با مطالعه مطالب اثر حاضر، روشن میشود که [[ابوعبیده]] توضیحاتش را در قالب شرح گسسته (غیرمزجی) بیان کرده یعنی نخست، بیت یا ابیاتی از [[جریر]] یا [[فرزدق]] آورده و آنگاه به شرح ادبی و تاریخی آن پرداخته است. | * با مطالعه مطالب اثر حاضر، روشن میشود که [[ابوعبیده، معمر بن مثنی|ابوعبیده]] توضیحاتش را در قالب شرح گسسته (غیرمزجی) بیان کرده یعنی نخست، بیت یا ابیاتی از [[جریر بن عطیه|جریر]] یا [[فرزدق، همام بن غالب|فرزدق]] آورده و آنگاه به شرح ادبی و تاریخی آن پرداخته است. | ||
* توضیحات محققان درباره ضرورت تصحیح این کتاب، مفصل است و خلاصهاش این است که چاپ قبلی که [[آنتونی اشلی بیفان (بیون)]] آن را تصحیح کرده، هرچند ارزشمند است ولی اشتباهات و نواقصی دارد که تحقیق و تصحیح مجدد را الزامی ساخت. <ref> ر.ک: همان، ج1، ص7- 51. </ref> | * توضیحات محققان درباره ضرورت تصحیح این کتاب، مفصل است و خلاصهاش این است که چاپ قبلی که [[آنتونی اشلی بیفان (بیون)]] آن را تصحیح کرده، هرچند ارزشمند است ولی اشتباهات و نواقصی دارد که تحقیق و تصحیح مجدد را الزامی ساخت. <ref> ر.ک: همان، ج1، ص7- 51. </ref> | ||
==ساختار و محتوا== | ==ساختار و محتوا== | ||
*این اثر در 3 جلد منتشر شده است و فصلبندی ندارد. | *این اثر در 3 جلد منتشر شده است و فصلبندی ندارد. | ||
==نمونه مباحث== | ==نمونه مباحث== | ||
* اثر حاضر سرشار از «مفاخره» و فخرفروشی متقابل [[جریر]] و [[فرزدق]] است. مانند این بیت: | * اثر حاضر سرشار از «مفاخره» و فخرفروشی متقابل [[جریر بن عطیه|جریر]] و [[فرزدق، همام بن غالب|فرزدق]] است. مانند این بیت: | ||
*{{شعر}} {{ ب|'' سمونا لنجران الیماني و أهله ''|2='' و نجران أرضٌ لم تُدَیّث مقاوله.'' }} {{پایان شعر}} | *{{شعر}} {{ ب|'' سمونا لنجران الیماني و أهله ''|2='' و نجران أرضٌ لم تُدَیّث مقاوله.'' }} {{پایان شعر}} | ||
*[[ابوعبیده]: «سمونا» یعنی برتری یافتیم... و جنگیدیم و پیروز شدیم.... <ref> متن کتاب، ج3، ص753. </ref> | *[[ابوعبیده، معمر بن مثنی|ابوعبیده]]: «سمونا» یعنی برتری یافتیم... و جنگیدیم و پیروز شدیم.... <ref> متن کتاب، ج3، ص753. </ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references/> | <references/> | ||