شرح و تفسیر دیوان امام خمینی«ره»: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' (ره)' به '(ره)')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''شرح و تفسیر دیوان امام خمینی «ره»'''، نوشته [[قادر فاضلی]] (متولد 1341ش) پژوهشگر، محقق و شاعر است.
'''شرح و تفسیر دیوان امام خمینی «ره»'''، نوشته [[فاضلی، قادر|قادر فاضلی]] (متولد 1341ش) پژوهشگر، محقق و شاعر است.


==موضوع کتاب==
==موضوع کتاب==
این کتاب به شرح و تفسیر دیوان اشعار امام خمینی(ره) می‌پردازد و شامل فرهنگ موضوعی  است که بیانگر وسعت و تنوع  موضوعات اشعار دیوان است به‌طوری‌که از کل دیوان 653 موضوع  استخراج گردیده است. <ref>مقدمه، ص 16</ref>
این کتاب به شرح و تفسیر [[دیوان امام|دیوان اشعار امام خمینی(ره)]] می‌پردازد و شامل فرهنگ موضوعی  است که بیانگر وسعت و تنوع  موضوعات اشعار دیوان است به‌طوری‌که از کل دیوان 653 موضوع  استخراج گردیده است. <ref>مقدمه، ص 16</ref>


==انگیزه نگارش==
==انگیزه نگارش==
انگیزه نگارش این اثر، غنای عرفانی، ادبی، فلسفی، فقهی، تاریخی، حقوقی و فرهنگی دیوان امام خمینی(ره) است .نویسنده باتوجه‌به دشواری دسترسی به ابعاد مختلف دیوان برای عموم مردم و پژوهشگران، تدوین یک فرهنگ موضوعی و شرح جامع را برای تسهیل دسترسی و درک مفاهیم عمیق و گسترده آن ضروری دانسته است. این اثر با هدف ترویج شناخت، معرفت و معنویت نهفته در اشعار ایشان تألیف شده است. <ref>ر.ک: همان، ص 15-  16</ref>
انگیزه نگارش این اثر، غنای عرفانی، ادبی، فلسفی، فقهی، تاریخی، حقوقی و فرهنگی [[دیوان امام|دیوان امام خمینی(ره)]] است .نویسنده باتوجه‌به دشواری دسترسی به ابعاد مختلف دیوان برای عموم مردم و پژوهشگران، تدوین یک فرهنگ موضوعی و شرح جامع را برای تسهیل دسترسی و درک مفاهیم عمیق و گسترده آن ضروری دانسته است. این اثر با هدف ترویج شناخت، معرفت و معنویت نهفته در اشعار ایشان تألیف شده است. <ref>ر.ک: همان، ص 15-  16</ref>


==ساختار و مطالب کتاب==
==ساختار و مطالب کتاب==
کتاب در چهار قسمت مقدمه، فرهنگ موضوعی دیوان امام خمینی، متن کامل دیوان و شرح و تفسیر آن تنظیم شده است:
کتاب در چهار قسمت مقدمه، فرهنگ موضوعی [[دیوان امام|دیوان امام خمینی]]، متن کامل دیوان و شرح و تفسیر آن تنظیم شده است:


1-مقدمه: مشتمل بر مطالبی پیرامون دیوان اشعار امام، شرح و فرهنگ موضوعی آن است. <ref> ر.ک: همان، ص  32 -17</ref>
1-مقدمه: مشتمل بر مطالبی پیرامون دیوان اشعار امام، شرح و فرهنگ موضوعی آن است. <ref> ر.ک: همان، ص  32 -17</ref>


2- فرهنگ موضوعی دیوان:
2- فرهنگ موضوعی دیوان:
این بخش، شامل ۵۶۳ مدخل بر اساس حروف الفبا است<ref> ر.ک: همان،  ص 16؛ متن، 226 - 33</ref>
این بخش، شامل ۵۶۳ مدخل بر اساس حروف الفبا است<ref> ر.ک: همان،  ص 16؛ متن، 226 - 33</ref>


==شیوه فرهنگ موضوعی==
==شیوه فرهنگ موضوعی==
شیوه فرهنگ موضوعی در کتاب به این صورت است که مفاهیم و مضامین اصلی دیوان امام خمینی(ره) در قالب مدخل‌های موضوعی دسته‌بندی شده‌اند<ref> مقدمه، ص ۱۶</ref>
شیوه فرهنگ موضوعی در کتاب به این صورت است که مفاهیم و مضامین اصلی [[دیوان امام|دیوان امام خمینی(ره)]] در قالب مدخل‌های موضوعی دسته‌بندی شده‌اند<ref> مقدمه، ص ۱۶</ref>
 
برای هر مدخل، ابیاتی از دیوان که با آن موضوع مرتبط هستند، آورده شده و به دنبال آن آدرس دقیق شعر (شماره صفحه و شماره غزل یا رباعی) در متن اصلی دیوان ذکر می‌شود. <ref> متن، ص 58</ref> برای مثال: مدخل "آب حیات":  <ref> ر.ک: همان، ص 33</ref> در این مدخل، ابیات مرتبط با مفهوم «آب حیات» گردآوری شده‌اند، از جمله:«
برای هر مدخل، ابیاتی از دیوان که با آن موضوع مرتبط هستند، آورده شده و به دنبال آن آدرس دقیق شعر (شماره صفحه و شماره غزل یا رباعی) در متن اصلی دیوان ذکر می‌شود. <ref> متن، ص 58</ref> برای مثال: مدخل "آب حیات":  <ref> ر.ک: همان، ص 33</ref> در این مدخل، ابیات مرتبط با مفهوم «آب حیات» گردآوری شده‌اند، از جمله:«
هزار ساغر آب حیات خوردم از آن  لبان و همچو سکندر هنوز عطشانم
هزار ساغر آب حیات خوردم از آن  لبان و همچو سکندر هنوز عطشانم
این شیفتگان که در صراطند همه  جوینده چشمهٔ حیاتند همه
این شیفتگان که در صراطند همه  جوینده چشمهٔ حیاتند همه
حق می‌طلبند و خود ندانند آن را  در آب به دنبال فراتند‌ همه.
حق می‌طلبند و خود ندانند آن را  در آب به دنبال فراتند‌ همه.
ص ۱۵۶ غ ۱۱۸. (به معنای صفحه ۱۵۶، غزل شماره ۱۱۸) <ref> ر.ک: همان، ص 33</ref>
ص ۱۵۶ غ ۱۱۸. (به معنای صفحه ۱۵۶، غزل شماره ۱۱۸) <ref> ر.ک: همان، ص 33</ref>


3-متن کامل دیوان:  مشتمل بر 149 غزل و 117 رباعی و چند قصیده و اشعاره متفرقه است . <ref> مقدمه،  ص 16 و متن، ص322 - 227</ref>
3-متن کامل دیوان:  مشتمل بر 149 غزل و 117 رباعی و چند قصیده و اشعاره متفرقه است . <ref> مقدمه،  ص 16 و متن، ص322 - 227</ref>


4-شرح و تفسیر دیوان:  شامل شرح مبسوط برخی از اشعار دیوان امام است که موضوعی عرفانی داشته که در حقیت در مقدمه فرهنگ موضوعی به اجمال بیان شده است. <ref>متن، ص  325 و ص  536 - 327</ref> شارح ذیل عناوینی همچون خدا و جهان در دیوان امام(ره) <ref> ر.ک: همان، ص 327</ref>انسان کامل و امام مهدی(عج)، <ref> ر.ک: همان، ص 337 </ref> رابطه انسان و خدا <ref> ر.ک: همان، ص 351 </ref> و... مفاهیم  عرفانی مطرح شده در دیوان امام(ره) را در این خصوص توضیح داده است.
4-شرح و تفسیر دیوان:  شامل شرح مبسوط برخی از اشعار [[دیوان امام]] است که موضوعی عرفانی داشته که در حقیت در مقدمه فرهنگ موضوعی به اجمال بیان شده است. <ref>متن، ص  325 و ص  536 - 327</ref> شارح ذیل عناوینی همچون خدا و جهان در [[دیوان امام|دیوان امام(ره)]] <ref> ر.ک: همان، ص 327</ref>انسان کامل و امام مهدی(عج)، <ref> ر.ک: همان، ص 337 </ref> رابطه انسان و خدا <ref> ر.ک: همان، ص 351 </ref> و... مفاهیم  عرفانی مطرح شده در دیوان امام(ره) را در این خصوص توضیح داده است.


==شیوه شرح و تفسیر==
==شیوه شرح و تفسیر==
خط ۶۰: خط ۶۵:
• تقسیم‌بندی و دسته‌بندی: هر موضوع کلی ممکن است به زیرشاخه‌ها و سرفصل‌های جزئی‌تر تقسیم شود تا تحلیل دقیق‌تری ارائه گردد. به‌عنوان‌مثال، در موضوع «رابطه انسان و خدا»، زیربخش‌هایی مانند «رابطه وصال و اتحاد» بررسی می‌شود. <ref> ر.ک: همان، ص 353 </ref> همچنین «عشق و عاشق و معشوق» به «اقسام عشق» (مانند عشق حقیقی، مجازی) تقسیم می‌شود <ref> ر.ک: همان، ص 359</ref>
• تقسیم‌بندی و دسته‌بندی: هر موضوع کلی ممکن است به زیرشاخه‌ها و سرفصل‌های جزئی‌تر تقسیم شود تا تحلیل دقیق‌تری ارائه گردد. به‌عنوان‌مثال، در موضوع «رابطه انسان و خدا»، زیربخش‌هایی مانند «رابطه وصال و اتحاد» بررسی می‌شود. <ref> ر.ک: همان، ص 353 </ref> همچنین «عشق و عاشق و معشوق» به «اقسام عشق» (مانند عشق حقیقی، مجازی) تقسیم می‌شود <ref> ر.ک: همان، ص 359</ref>


• استفاده از شواهد شعری و ارجاعات: برای تبیین هر موضوع، ابیات مرتبط از دیوان امام خمینی(ره) نقل شده و سپس به تفسیر و تبیین آنها پرداخته می‌شود. علاوه بر این، از دیدگاه‌های سایر عرفا و متفکران (مانند مولوی، حافظ، عطار، ابن عربی) و نیز ارجاعات قرآنی و روایی برای غنای بخش شرح استفاده می‌شود. <ref> ر.ک: همان، ص  3۲۸, 361,  367, 3۶۸, 3۶۹</ref>
• استفاده از شواهد شعری و ارجاعات: برای تبیین هر موضوع، ابیات مرتبط از [[دیوان امام|دیوان امام خمینی(ره)]] نقل شده و سپس به تفسیر و تبیین آنها پرداخته می‌شود. علاوه بر این، از دیدگاه‌های سایر عرفا و متفکران (مانند [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]]، [[حافظ، شمس‌الدین محمد|حافظ،]] [[عطار، محمد بن ابراهیم|عطار]]، [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربی]]) و نیز ارجاعات قرآنی و روایی برای غنای بخش شرح استفاده می‌شود. <ref> ر.ک: همان، ص  3۲۸, 361,  367, 3۶۸, 3۶۹</ref>


• توضیح اصطلاحات تخصصی:مفاهیم پیچیده و اصطلاحات در فرهنگ موضوعی اشاره شده در این بخش توضیح داده می‌شوند تا درک آنها برای خواننده تسهیل شود مانند «تعریف عشق» <ref> ر.ک: همان، ص 361</ref>
• توضیح اصطلاحات تخصصی:مفاهیم پیچیده و اصطلاحات در فرهنگ موضوعی اشاره شده در این بخش توضیح داده می‌شوند تا درک آنها برای خواننده تسهیل شود مانند «تعریف عشق» <ref> ر.ک: همان، ص 361</ref>
خط ۶۶: خط ۷۱:
• بررسی ارتباط حقیقی و مجازی: کتاب به تفاوت‌ها و ارتباط میان مفاهیم حقیقی و مجازی در اشعار عرفانی می‌پردازد، مانند «ارتباط حقیقی تا مجاز» در بحث رابطه انسان و خدا است. <ref> ر.: همان، ص 382- 381</ref>
• بررسی ارتباط حقیقی و مجازی: کتاب به تفاوت‌ها و ارتباط میان مفاهیم حقیقی و مجازی در اشعار عرفانی می‌پردازد، مانند «ارتباط حقیقی تا مجاز» در بحث رابطه انسان و خدا است. <ref> ر.: همان، ص 382- 381</ref>


• ترسیم و تجسم معانی: یکی از شیوه‌ها، «ترسیم و تجسم معانی» است که مفاهیم پیچیده عرفانی و فلسفی را از طریق مثال‌ها و استعارات شعری و قرآنی روشن‌تر می‌کند. <ref>ر.ک: همان، ص 390 </ref> به طور خلاصه، شیوه شرح در این کتاب تحلیلی، موضوعی و جامع‌نگر است که با بهره‌گیری از منابع متعدد و تقسیم‌بندی دقیق، به درک عمیق‌تر و گسترده‌تر دیوان امام خمینی(ره) کمک می‌کند.
• ترسیم و تجسم معانی: یکی از شیوه‌ها، «ترسیم و تجسم معانی» است که مفاهیم پیچیده عرفانی و فلسفی را از طریق مثال‌ها و استعارات شعری و قرآنی روشن‌تر می‌کند. <ref>ر.ک: همان، ص 390 </ref> به طور خلاصه، شیوه شرح در این کتاب تحلیلی، موضوعی و جامع‌نگر است که با بهره‌گیری از منابع متعدد و تقسیم‌بندی دقیق، به درک عمیق‌تر و گسترده‌تر [[دیوان امام|دیوان امام خمینی(ره)]] کمک می‌کند.


==پانویس ==
==پانویس ==