شناخت در فلسفه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' ،' به '،')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۴: خط ۲۴:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''شناخت در فلسفه اسلامی'''، اثر [[جعفر سبحانی]] (متولد 1308ش) فقیه، متکلم، اصولی و مفسر است. موضوع کلی کتاب، بررسی و تبیین مسئله شناخت در چهار قرن اخیر به ویژه در مکاتب غربی و بیان جایگاه آن در فلسفه اسلامی است
'''شناخت در فلسفه اسلامی'''، اثر [[سبحانی تبریزی، جعفر|جعفر سبحانی]] (متولد 1308ش) فقیه، متکلم، اصولی و مفسر است. موضوع کلی کتاب، بررسی و تبیین مسئله شناخت در چهار قرن اخیر به ویژه در مکاتب غربی و بیان جایگاه آن در فلسفه اسلامی است
 
جلد نخست این مجموعه به مسائل مربوط به ارزش، ابزار، و حدود شناخت می‌پردازد.
جلد نخست این مجموعه به مسائل مربوط به ارزش، ابزار، و حدود شناخت می‌پردازد.
==ساختار==
==ساختار==
خط ۳۰: خط ۳۱:


==سبک نگارش==
==سبک نگارش==
نویسنده به بررسی دقیق مکاتب فلسفی غرب (مانند مکتب شک و مکتب جزم) پرداخته و آن‌ها را با دیدگاه‌های فلسفه اسلامی مقایسه و تطبیق می‌دهد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص51،،82،79</ref> و برای تشریح روش‌شناسی در اسلام، از آیات قرآن و روایات مانند سخنان امام علی(ع) در نهج‌البلاغه برای تبیین اهمیت تجربه و عقل استفاده می‌کند<ref>همان، ص74، 158</ref>.
نویسنده به بررسی دقیق مکاتب فلسفی غرب (مانند مکتب شک و مکتب جزم) پرداخته و آن‌ها را با دیدگاه‌های فلسفه اسلامی مقایسه و تطبیق می‌دهد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص51،،82،79</ref> و برای تشریح روش‌شناسی در اسلام، از آیات قرآن و روایات مانند سخنان [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] در [[نهج‌‌البلاغة (صبحی صالح)|نهج‌البلاغه]] برای تبیین اهمیت تجربه و عقل استفاده می‌کند<ref>همان، ص74، 158</ref>.


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
خط ۳۸: خط ۳۹:


در درس پنجم، "مکتب شک" موردبررسی قرار می‌گیرد که شامل شکاکان یونان باستان (مانند سوفسطائیان و پیرهون) و همچنین شک‌وتردید در اعصار جدید است<ref>همان، ص63-51</ref>.
در درس پنجم، "مکتب شک" موردبررسی قرار می‌گیرد که شامل شکاکان یونان باستان (مانند سوفسطائیان و پیرهون) و همچنین شک‌وتردید در اعصار جدید است<ref>همان، ص63-51</ref>.
درس ششم به "مکتب جزم" (یقین) می‌پردازد که معتقد است رسیدن به علم مطابق با واقع امکان‌پذیر است<ref>همان، ص78-64</ref>.
درس ششم به "مکتب جزم" (یقین) می‌پردازد که معتقد است رسیدن به علم مطابق با واقع امکان‌پذیر است<ref>همان، ص78-64</ref>.


خط ۴۶: خط ۴۸:


درس یازدهم به نظریه "ماتریالیسم دیالکتیک" می‌پردازد که شناخت را به حرکت درونی ماده نسبت می‌دهد و منکر وجود قوهٔ ذاتی در درک حقایق است<ref>همان، ص130- 122</ref>.
درس یازدهم به نظریه "ماتریالیسم دیالکتیک" می‌پردازد که شناخت را به حرکت درونی ماده نسبت می‌دهد و منکر وجود قوهٔ ذاتی در درک حقایق است<ref>همان، ص130- 122</ref>.
درس دوازدهم ابزارهای شناخت را حس و عقل معرفی کرده و اعلام می‌دارد که ادراکات حسی به‌تنهایی ارزش علمی و نظری ندارند<ref>همان، ص139- 131</ref>.
درس دوازدهم ابزارهای شناخت را حس و عقل معرفی کرده و اعلام می‌دارد که ادراکات حسی به‌تنهایی ارزش علمی و نظری ندارند<ref>همان، ص139- 131</ref>.
درس سیزدهم سه ابزار شناخت؛ یعنی تمثیل، استقراء و تجربه را بررسی می‌کند. تمثیل و استقراء ناقص، به‌تنهایی یقین آفرین نیستند، اما تجربه و استقراء کامل می‌توانند بنیان حکم کلی باشند<ref>همان، ص156- 140</ref>.
درس سیزدهم سه ابزار شناخت؛ یعنی تمثیل، استقراء و تجربه را بررسی می‌کند. تمثیل و استقراء ناقص، به‌تنهایی یقین آفرین نیستند، اما تجربه و استقراء کامل می‌توانند بنیان حکم کلی باشند<ref>همان، ص156- 140</ref>.
درس چهاردهم روش تجربی دانشمندان اسلامی (مانند جابر بن حیان و زکریای رازی) را شرح داده و اهمیت تجربه و آزمون در احادیث اسلامی را بیان می‌کند<ref>همان، ص170- 157</ref>.
 
درس چهاردهم روش تجربی دانشمندان اسلامی (مانند [[جابر بن حیان]] و [[رازی، محمد بن زکریا|زکریای رازی]]) را شرح داده و اهمیت تجربه و آزمون در احادیث اسلامی را بیان می‌کند<ref>همان، ص170- 157</ref>
 
درس پانزدهم نیز به ترکیب و تلفیق ابزارهای شناخت توسط گروه‌های مختلف می‌پردازد و خرد را یکی از ابزار شناخت معرفی می‌کند<ref>همان، ص183-171</ref>.
درس پانزدهم نیز به ترکیب و تلفیق ابزارهای شناخت توسط گروه‌های مختلف می‌پردازد و خرد را یکی از ابزار شناخت معرفی می‌کند<ref>همان، ص183-171</ref>.


خط ۵۶: خط ۶۲:


در درس هجدهم، شناخت عقلی غیرتجربی و ویژگی‌های شناخت حسی موردبحث و بررسی قرار گرفته<ref>همان، ص210- 201</ref>
در درس هجدهم، شناخت عقلی غیرتجربی و ویژگی‌های شناخت حسی موردبحث و بررسی قرار گرفته<ref>همان، ص210- 201</ref>
و دروس نوزدهم و بیستم به رابطه شناخت حسی با عقلی و تبدیل شناخت حسی به عقلی و همچنین به شناخت آیتی و نشانه‌ای می‌پردازد<ref>همان، ص232- 211</ref>.
و دروس نوزدهم و بیستم به رابطه شناخت حسی با عقلی و تبدیل شناخت حسی به عقلی و همچنین به شناخت آیتی و نشانه‌ای می‌پردازد<ref>همان، ص232- 211</ref>.