سرچشمه‌های فلسفه اشراق: تفاوت میان نسخه‌ها

'''سرچشمه‌های فلسفه اشراق'''، نوشته [[غلامحسین ابراهیمی دینانی]] (متولد ۱۳۱۳ش)، فیلسوف و پژوهشگر حوزه حکمت و فلسفه، به بررسی ریشه‌ها و بنیان‌های فلسفه اشراق، با تمرکز بر اندیشه‌های سهروردی و ارتباط آن با حکمت خسروانی ایران باستان، فلسفه یونانی و اندیشه‌های اسلامی می‌پردازد.

# تبیین اصالت و نوآوری سهروردی: این کتاب با تحلیل عمیق و همه‌جانبه، اصالت فلسفه اشراق سهروردی را در اندیشه اسلامی و ایرانی برجسته می‌کند و دیدگاه‌های وی را فراتر از صرفاً تلفیقی از مکاتب پیشین نشان می‌دهد، به ویژه تأکید او بر نور به عنوان اصل وجود.

# تحلیل تطبیقی و تاریخی جامع: کتاب به بررسی دقیق نسبت فلسفه سهروردی با حکمت خسروانی ایران باستان، فلسفه یونانی (افلاطون و ارسطو) و مکاتب فلسفی اسلامی (به‌ویژه فلسفه مشاء ابن سینا و عرفان غزالی) می‌پردازد و استقلال فکری سهروردی را در این میان روشن می‌کند <ref>نیم‌نگاهی به کارنامه علمی، ص26- 13</ref>.

# تحلیلی و انتقادی: نویسنده با رویکردی تحلیلی به اندیشه‌های سهروردی پرداخته و آنها را در بستر مقایسه با سایر مکاتب فلسفی، به‌ویژه فلسفه مشاء، مورد تبیین و نقد قرار می‌دهد<ref>همان</ref>.

# تاریخی و ریشه‌یابانه: مطالب با ریشه‌یابی تاریخی و ارائه زمینه‌های فکری و فرهنگی اندیشه‌های سهروردی، به خواننده کمک می‌کند تا سیر تکوین و تحول فلسفه اشراق را درک کند<ref>همان</ref>.

# روشنی و وضوح: باوجود عمق و پیچیدگی مباحث، متن کتاب از وضوح و شیوایی برخوردار است که فهم اندیشه‌های سهروردی را برای مخاطبان گوناگون تسهیل می‌کند<ref>ر.ک: متن کلی کتاب</ref>.

مقدمه و پیشگفتار: این بخش‌ها به معرفی کلی کتاب، اهمیت فلسفه اشراق و سهروردی در تاریخ اندیشه اسلامی، و اهداف نویسنده از نگارش این اثر می‌پردازند. نویسنده بر ضرورت بازخوانی اندیشه‌های سهروردی با تأکید بر اصالت نظریه نور او و جایگاهش در تقابل با فلسفه مشاء تأکید می‌کند<ref>مقدمه دینانی، ص38- 29</ref>.

فصل اول: سهروردی، احیاگر حکمت خسروانی: این فصل به بررسی نقش سهروردی در احیای حکمت ایران باستان، موسوم به حکمت خسروانی می‌پردازد. نویسنده نشان می‌دهد که سهروردی چگونه با تلفیق عناصر حکمت ایران باستان، یونان و جهان اسلام، یک نظام فلسفی منسجم و نوآورانه بر پایه نور بنیان نهاد و سهم او در تداوم و توسعه حکمت در ایران را تبیین می‌کند<ref>متن کتاب، ص80- 39</ref>.

فصل سوم: مبانی و سرچشمه‌های حکمت اشراق: این فصل به کاوش در منابع فکری و مبانی نظری فلسفه اشراق می‌پردازد. چگونگی بهره‌گیری سهروردی از منابع مختلفی چون حکمت ایران باستان، مکتب افلاطونی و سنت‌های عرفانی اسلامی تحلیل می‌شود. همچنین ارتباط و تعامل او با اندیشمندانی نظیر افلاطون، ارسطو، ابن سینا و غزالی بررسی می‌شود<ref>همان، ص134- 92</ref>.

فصل چهارم: فلسفه نوری سهروردی: این فصل به طور خاص به مبحث محوری نور در فلسفه سهروردی اختصاص دارد. آغاز حکمت خسروانی، مفهوم «نورالانوار» به‌عنوان حقیقت مطلق و منشأ تمام هستی، سلسله‌مراتب انوار، و نحوه تابش و تجلی نور در مراتب وجود تبیین می‌شود.

فصل پنجم: خمیره ازلی با حکمت جاودان از نظر سهروردی: این بخش به مفهوم «خمیره ازلی» یا فطرت ازلی انسان و ارتباط آن با حکمت جاودان از منظر سهروردی می‌پردازد. <ref>همان، ص150- 147</ref>.

فصل ششم: فلسفه اشراق یا هزاره‌گویی آذری کیوانیان: در این فصل، اندیشه آذر کیوان و پیروان او و فرضیه ارتباط فلسفه اشراق سهروردی با جنبش‌های هزاره‌گرای موردبررسی قرار می‌گیرد<ref>همان، ص165- 153</ref>.

فصل هشتم: سهروردی و انکار صفات حقیقی خداوند: این فصل به بررسی دیدگاه خاص سهروردی در مورد صفات خداوند و نظریه «انکار صفات حقیقی» می‌پردازد<ref>همان، ص197- 193</ref>.