دین و وجدان: تفاوت میان نسخه‌ها

| پیش از =  

}}

==ساختار==

==گزارش محتوا==

بخش اول: پیرامون اثبات مبدأ اعلی:

این بخش که شامل پانزده قَدم است که در آن به اثبات وجود خداوند (مبدأ اعلی) باتکیه‌بر دلایل فطری و وجدانی می‌پردازد و بر اصل انکارناپذیر فطری که هیچ موجودی بدون علت به وجود نمی‌آید، تأکید می‌کند<ref>ر.ک: متن کتاب، 1-2.</ref>

بخش دوم: پیرامون ارتباط مبدأ اعلی با انسان و سایر مخلوقات:

این بخش به چگونگی ارتباط خداوند با مخلوقات پرداخته و موضوعاتی چون اراده و اختیار را محور بحث قرار می‌دهد نویسنده در قدم‌های آغازین، به دستگاه تولید و تأثیرگذاری موجودات بی‌اراده (مانند نباتات و جمادات) و نقش اراده و اختیار در صدور افعال اشاره می‌کند <ref>ر.ک: همان، ص 66.</ref> در قدم بیست و دوم، موضوع طینت یا همان اختیاری بودن سعادت و شقاوت را مطرح می‌کند و به نقش عوامل وراثتی و شرایط محیطی در منشأ اختلاف طبایع افراد می‌پردازد <ref>ر.ک: همان، ص ۱۱۹</ref> و نظریات طبیبان جسمانی و روحانی در این زمینه را ذکر می‌کند <ref>ر.ک: همان، ص 127 </ref>

بخش سوم: پیرامون عوالم ماده و طبیعت و نبوت عامه و خاصه:

نویسنده در قدم سی و پنجم از این بخش به سودمند نبودن قوانین اسلام برای افرادی که پیرو مرام آزادی مطلق‌اند اشاره کرده است؛ چراکه پیروان چنین مرامی طبعاً همه عالم را می‌خواهند و قناعت محدودیتی است که با آزادی مطلق نمی‌سازد. <ref>ر.ک: همان، ص314</ref> قسمت عمده‌ای از این بخش به معرفی و طبقه‌بندی موجودات نامرئی مانند ملائکه، اجنه و شیاطین اختصاص دارد؛ وظایف و خصوصیات هر دسته شرح داده می‌شود <ref>ر.ک: همان،  ص ۱۷۶</ref> و چگونگی فریب‌دادن انسان توسط شیطان و راه‌های مقابله با آن تبیین می‌شود <ref>ر.ک: ص 175</ref> همچنین به موضوع علوم غریبه نظیر علم تنویم و نظایرش اشاره شده است <ref>ر.ک: همان، ص 188</ref>

بخش چهارم: پیرامون امر امامت و ولایت:

این بخش که با قَدم سی و دوم آغاز می‌شود، به موضوع محوری ولایت و امامت می‌پردازد و آن را یکی از اصول بنیادین دین معرفی می‌کند که انکار آن، موجب خروج از دایره ایمان است <ref>ر.ک: همان، ص335</ref> همچنین به ریشه اختلافات در این موضوع می‌پردازد که ناشی از توجیهات سیاسی و منافع مادی بوده است<ref>ر.ک: همان، ص 336</ref>

قَدم سی و سوم به لزوم عصمت امامان اختصاص دارد؛ استدلال می‌شود که امام باید از هرگونه خطا و گناه مبرا باشد، زیرا مقام امامت مقامی بالاتر از سایر درجات عرفانی است <ref>ر.ک: همان، ص362</ref>

بخش پنجم: پیرامون آخرالزمان:

این بخش به مفهوم آخرالزمان و وظایف مسلمین در آن دوره می‌پردازد. در قدم سی و پنجم و سی و ششم، مفهوم آخرالزمان به دوره‌ای اطلاق می‌شود که از رحلت پیامبر اسلام آغاز شده و با انحطاط عمومی اسلام و سستی دین‌داری در میان مسلمانان مشخص می‌گردد <ref>ر.ک: همان، ص ۳۸۸</ref>.