ادیب كرمانی‌، شیخ‌ احمد: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ' به ''
جز (جایگزینی متن - 'دایره المعارف' به 'دایرةالمعارف')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - ' ' به '')
 
خط ۴: خط ۴:
| اندازه تصویر =  
| اندازه تصویر =  
| توضیح تصویر =  
| توضیح تصویر =  
| نام کامل = ادیب كرمانی‌، شیخ‌ احمد؛
| نام کامل =ادیب كرمانی‌، شیخ‌ احمد؛
| نام‌های دیگر = ‌  
| نام‌های دیگر = ‌  
| لقب = ادیب؛
| لقب = ادیب؛
خط ۷۰: خط ۷۰:
این‌ منظومه‌ در واقع‌ دنباله‌ و تكملۀ مثنوی‌ تاریخی‌ نامۀ باستان‌ میرزا آقاخان‌ كرمانی‌ (1270- 1314ق‌/ 1854-1896م‌) است‌. آقاخان‌ در 1312ق‌ هنگامی‌ كه‌ به‌ اتهام‌ شركت‌ در شورش‌ ارامنه‌، در طرابوزان‌ تركیه‌ زندانی‌ بود، تاریخ‌ مختصر ایران‌ را بدون‌ دسترسی به مأخذی‌ از عصر اساطیر تا پایان‌ پادشاهی‌ یزدگرد ساسانی‌ به‌ نظم‌ كشید و آن‌ را با كتاب‌ دیگرش‌ آیینۀ سكندری‌ (به‌ نثر) به‌ فرمانفرما عبدالحسین‌ میرزا، حاكم‌ كرمان‌ و معروف‌ به‌ سالار لشكر تقدیم‌ كرد.
این‌ منظومه‌ در واقع‌ دنباله‌ و تكملۀ مثنوی‌ تاریخی‌ نامۀ باستان‌ میرزا آقاخان‌ كرمانی‌ (1270- 1314ق‌/ 1854-1896م‌) است‌. آقاخان‌ در 1312ق‌ هنگامی‌ كه‌ به‌ اتهام‌ شركت‌ در شورش‌ ارامنه‌، در طرابوزان‌ تركیه‌ زندانی‌ بود، تاریخ‌ مختصر ایران‌ را بدون‌ دسترسی به مأخذی‌ از عصر اساطیر تا پایان‌ پادشاهی‌ یزدگرد ساسانی‌ به‌ نظم‌ كشید و آن‌ را با كتاب‌ دیگرش‌ آیینۀ سكندری‌ (به‌ نثر) به‌ فرمانفرما عبدالحسین‌ میرزا، حاكم‌ كرمان‌ و معروف‌ به‌ سالار لشكر تقدیم‌ كرد.


پس‌ از آنكه‌ میرزا آقاخان‌ در 1314ق‌ به‌ امر ولیعهد، محمد علی‌ میرزا در تبریز به‌ قتل‌ رسید، سالار لشكر در 1315ق‌، ادیب‌ كرمانی‌ را به‌ تكمیل‌ منظومۀ ناتمام‌ دوست‌ و همدرسش تشویق‌ كرد. هم‌ ازاین‌رو، ادیب‌ اثرش‌ را به‌ نام‌ سالار لشكر، سالار نامه‌ نام‌ نهاد. وی‌ در این‌ اثر تاریخ‌ ایران‌ را از ظهور اسلام‌ تا زمان‌ مظفرالدین‌ شاه‌ (1313ق‌) به‌ همان‌ سبك‌ و وزن‌ سرود. وی‌ تاریخ‌ را به‌ سه‌ بخش‌: بعید (دورۀ پیش‌ از اسلام‌)، قریب‌ (از اسلام تا پایان‌ زندیه‌) و جدید (عصر قاجار تا مظفرالدین‌ شاه‌) تقسیم‌ كرده‌ است‌.
پس‌ از آنكه‌ میرزا آقاخان‌ در 1314ق‌ به‌ امر ولیعهد، محمد علی‌ میرزا در تبریز به‌ قتل‌ رسید، سالار لشكر در 1315ق‌، ادیب‌ كرمانی‌ را به‌ تكمیل‌ منظومۀ ناتمام‌ دوست‌ و همدرسش تشویق‌ كرد. هم‌ ازاین‌رو، ادیب‌ اثرش‌ را به‌ نام‌ سالار لشكر، سالار نامه‌ نام‌ نهاد. وی‌ در این‌ اثر تاریخ‌ ایران‌ را از ظهور اسلام‌ تا زمان‌ مظفرالدین‌ شاه‌ (1313ق‌) به‌ همان‌ سبك‌ و وزن‌ سرود. وی‌ تاریخ‌ را به‌ سه‌ بخش‌:بعید (دورۀ پیش‌ از اسلام‌)، قریب‌ (از اسلام تا پایان‌ زندیه‌) و جدید (عصر قاجار تا مظفرالدین‌ شاه‌) تقسیم‌ كرده‌ است‌.


[[صفا، ذبیح‌الله|ذبیح‌الله‌ صفا]] ضمن‌ برشمردن‌ منظومه‌های‌ حماسی‌ تاریخی‌، از این‌ كتاب‌ نیز نام‌ برده‌، و آن‌ را ـ با احتساب‌ منظومۀ میرزا آقاخان‌ ـ مشتمل‌بر 500‘4 بیت‌ دانسته‌ است‌، اما بر اساس‌ چاپ‌ سنگی 1316ق‌ تنها سالارنامۀ ادیب‌ مشتمل‌ بر بیش‌ از 400‘5 بیت‌ (455 صفحه‌ و هر صفحه‌ 12 بیت‌) است‌.
[[صفا، ذبیح‌الله|ذبیح‌الله‌ صفا]] ضمن‌ برشمردن‌ منظومه‌های‌ حماسی‌ تاریخی‌، از این‌ كتاب‌ نیز نام‌ برده‌، و آن‌ را ـ با احتساب‌ منظومۀ میرزا آقاخان‌ ـ مشتمل‌بر 500‘4 بیت‌ دانسته‌ است‌، اما بر اساس‌ چاپ‌ سنگی 1316ق‌ تنها سالارنامۀ ادیب‌ مشتمل‌ بر بیش‌ از 400‘5 بیت‌ (455 صفحه‌ و هر صفحه‌ 12 بیت‌) است‌.