تاریخ یحیی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ' به ''
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - ' ' به '')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
خط ۳۴: خط ۳۴:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
محقق اثر، کتاب را «نسخه نویافته تاریخ ایران» دانسته است: «این نسخه خطی منحصر به‌فرد، یکی از آثار سه‌گانه شیخ [[احمدی کرمانی، یحیی|یحیی احمدی کرمانی]] است، که در تاریخ ایران و جهان به‌صورت سال‌شمار تدوین شده و لذا به مناسبت نام نویسنده از این پس با نام «تاریخ یحیی» معرفی می‌شود. این نسخه خطی در دی‌ماه 1380 در کرمان «شهر رفسنجان» به‌دست آمد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص16</ref>‏.  
محقق اثر، کتاب را «نسخه نویافته تاریخ ایران» دانسته است: «این نسخه خطی منحصر به‌فرد، یکی از آثار سه‌گانه شیخ [[احمدی کرمانی، یحیی|یحیی احمدی کرمانی]] است، که در تاریخ ایران و جهان به‌صورت سال‌شمار تدوین شده و لذا به مناسبت نام نویسنده از این پس با نام «تاریخ یحیی» معرفی می‌شود. این نسخه خطی در دی‌ماه 1380 در کرمان «شهر رفسنجان» به‌دست آمد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص16</ref>‏.


نویسنده بدون‌ هیچ مقدمه‌ای، رویدادهای مهم تاریخ ایران و جهان‌ (به‌‌ویژه تاریخ اسلام) را به ترتیب سال‌های هجری قمری به‌طور اجمال می‌آورد. محتوای کتاب‌ عبارت‌ است‌ از:  
نویسنده بدون‌ هیچ مقدمه‌ای، رویدادهای مهم تاریخ ایران و جهان‌ (به‌‌ویژه تاریخ اسلام) را به ترتیب سال‌های هجری قمری به‌طور اجمال می‌آورد. محتوای کتاب‌ عبارت‌ است‌ از:  
خط ۴۰: خط ۴۰:
# متن‌ کتاب از وقایع سال اول هجری‌ آغاز‌ می‌شود‌. هر‌ سال‌ هجری معادل آن به‌ سال‌های تقویم جلالی قدیم و میلادی با ذکر روز و ماه آورده می‌شود. به جز سال (828ق‌) که‌ از‌ قلم افتاده است: مانند:  سنه 355، 15‌ اسد‌، 6 اوت‌ 946‌.
# متن‌ کتاب از وقایع سال اول هجری‌ آغاز‌ می‌شود‌. هر‌ سال‌ هجری معادل آن به‌ سال‌های تقویم جلالی قدیم و میلادی با ذکر روز و ماه آورده می‌شود. به جز سال (828ق‌) که‌ از‌ قلم افتاده است: مانند:  سنه 355، 15‌ اسد‌، 6 اوت‌ 946‌.
# سال‌های‌ هجری‌ از سال یکم تا 350ق با معادل تقویم جلالی و میلادی آورده شده و از این سال به بعد تنها با معادل میلادی و از سال 457 تنها به‌ صورت تاریخ هجری آورده شده‌اند؛ مانند: سنه 453 هجری، 31 ژانویه 1061 و سنه 773.
# سال‌های‌ هجری‌ از سال یکم تا 350ق با معادل تقویم جلالی و میلادی آورده شده و از این سال به بعد تنها با معادل میلادی و از سال 457 تنها به‌ صورت تاریخ هجری آورده شده‌اند؛ مانند: سنه 453 هجری، 31 ژانویه 1061 و سنه 773.
# وقایع و اخبار به ترتیب درباره ایران، کرمان، دنیای اسلام و سپس دیگر نقاط جهان به تفکیک مناطق‌ جغرافیایی‌ و ذکر نام قاره‌ها و نام کشورها آورده شده است؛ مانند: اروپ = اروپا، افریقیه = آفریقا، فرنگ = فرانسه، ایطال = ایتالیا<ref>ر.ک: نجمی، سید شمس‌الدین،  ص92-91؛ مقدمه محقق، ص24-22</ref>‏.  
# وقایع و اخبار به ترتیب درباره ایران، کرمان، دنیای اسلام و سپس دیگر نقاط جهان به تفکیک مناطق‌ جغرافیایی‌ و ذکر نام قاره‌ها و نام کشورها آورده شده است؛ مانند: اروپ = اروپا، افریقیه = آفریقا، فرنگ = فرانسه، ایطال = ایتالیا<ref>ر.ک: نجمی، سید شمس‌الدین،  ص92-91؛ مقدمه محقق، ص24-22</ref>‏.


ارزش‌های کتاب عبارتند از:  
ارزش‌های کتاب عبارتند از:  
خط ۵۱: خط ۵۱:
اگرچه مؤلف در متن کتاب به منابع مورد استفاده خود اشاره نکرده است، اما آن‌طور که از سیاق متن و مطالب کتاب برمی‌آید، باید برای تدوین این کتاب علاوه بر ناسخ التواریخ، از بسیاری از منابع تاریخ اسلام، ایران باستان، ایران اسلامی، تاریخ کرمان، تذکره‌ها و روزنامه‌های داخلی و خارجی موجود آن روز در کتابخانه‌های کرمان (کتابخانه خانوادگی و کتابخانه ناظم الاسلام کرمانی) و تهران به‌ویژه کتابخانه مجلس شورای ملی و کتابخانه‌های علما و بزرگان تهران استفاده کرده باشد<ref>ر.ک: همان، ص21</ref>‏.   
اگرچه مؤلف در متن کتاب به منابع مورد استفاده خود اشاره نکرده است، اما آن‌طور که از سیاق متن و مطالب کتاب برمی‌آید، باید برای تدوین این کتاب علاوه بر ناسخ التواریخ، از بسیاری از منابع تاریخ اسلام، ایران باستان، ایران اسلامی، تاریخ کرمان، تذکره‌ها و روزنامه‌های داخلی و خارجی موجود آن روز در کتابخانه‌های کرمان (کتابخانه خانوادگی و کتابخانه ناظم الاسلام کرمانی) و تهران به‌ویژه کتابخانه مجلس شورای ملی و کتابخانه‌های علما و بزرگان تهران استفاده کرده باشد<ref>ر.ک: همان، ص21</ref>‏.   


در حوادث سال 654ق می‌خوانیم: «هلاکوخان که به ایران آمده بود، سلطنت اسماعیلیه قهستان را منقرض ساخت. وفات شیخ نجم‌الدین ابن دایه رازی. ظهور آتش در مدینه که مسجد رسول‌الله(ص) را بسوخت»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص199</ref>‏.  
در حوادث سال 654ق می‌خوانیم: «هلاکوخان که به ایران آمده بود، سلطنت اسماعیلیه قهستان را منقرض ساخت. وفات شیخ نجم‌الدین ابن دایه رازی. ظهور آتش در مدینه که مسجد رسول‌الله(ص) را بسوخت»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص199</ref>‏.


در ذکر حوادث سال 1328ق نیز چنین می‌خوانیم:  تحویل آفتاب به حمل دوشنبه، نهم ربیع الاول 9 ساعت و یک دقیقه و 6 ثانیه از روز گذشته. ظهور ستاره گیسو دراز (=دنباله‌دار). قتل آقا سید عبدالله بهبهانی شب 9 رجب. فتنه پارک اتابک که دولت می‌خواست خلع اسلحه از جمعی بکند. عده‌[ای] با ستارخان به باغ اتابک رفتند. دولت آنها را محاصره کرد. جمعی مقتول شدند و ستارخان مجروح شد...اروپا: فرانسه: خرابی پاریس از سیل. جلوس ژرژ پنجم در هند [هلند]<ref>ر.ک: همان، ص337</ref>‏.
در ذکر حوادث سال 1328ق نیز چنین می‌خوانیم:  تحویل آفتاب به حمل دوشنبه، نهم ربیع الاول 9 ساعت و یک دقیقه و 6 ثانیه از روز گذشته. ظهور ستاره گیسو دراز (=دنباله‌دار). قتل آقا سید عبدالله بهبهانی شب 9 رجب. فتنه پارک اتابک که دولت می‌خواست خلع اسلحه از جمعی بکند. عده‌[ای] با ستارخان به باغ اتابک رفتند. دولت آنها را محاصره کرد. جمعی مقتول شدند و ستارخان مجروح شد...اروپا: فرانسه: خرابی پاریس از سیل. جلوس ژرژ پنجم در هند [هلند]<ref>ر.ک: همان، ص337</ref>‏.