۱۴۶٬۲۸۳
ویرایش
مثمر (نخستین کتاب فارسی دربارۀ زبانشناسی و علماللّغه) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۶ ژوئن ۲۰۲۵، ساعت ۱۷:۲۴
، ۲۶ ژوئنجایگزینی متن - 'هها' به 'هها'
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'هها' به 'هها') |
||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
==گزارش کتاب== | ==گزارش کتاب== | ||
مثمر تنها کتابی است كه [[آرزو، سراجالدین علی بن حسامالدین|سراجالدين على خان آرزو]] در آن مسائل زبانشناختى را بهطور مستقل مورد بررسی قرار داده است. بدین معنى كه اغلب نظریههایی كه آرزو در زمینههای مختلف ادبی ارائه میدهد، حول محور زبان و زبان شناسى مىچرخد. مبناى اصلی نقد آرزو نقد زبانشناختی است. در شروحی که بر متون مختلف نگاشته است، توجە به زبان متن در درجۀ اول اهمێت قرار دارد. حتّی در بررسی های سبکشناختی نیز تغییرات سبکی را در حوزۀ تغییرات زبانی پیگیری میکند که در این مورد هم خیلی دقیق عمل میكند؛ ولی در هیچ کتابی به جز كتاب مثمر به مسئلۀ زبان وتحليلهای زبانشناسى به صورت تئوريک نپرداخته است. ازاين رو، به جرأت میتوان گفت كه مثمر، به دلیل اشتمال بر آراء اصلى ومحورى خان آرزو مهمترين كتاب وى به شمار مىرود و مطالعۀ کتاب مثمر، مطالعۀ بخش اعظمی از | مثمر تنها کتابی است كه [[آرزو، سراجالدین علی بن حسامالدین|سراجالدين على خان آرزو]] در آن مسائل زبانشناختى را بهطور مستقل مورد بررسی قرار داده است. بدین معنى كه اغلب نظریههایی كه آرزو در زمینههای مختلف ادبی ارائه میدهد، حول محور زبان و زبان شناسى مىچرخد. مبناى اصلی نقد آرزو نقد زبانشناختی است. در شروحی که بر متون مختلف نگاشته است، توجە به زبان متن در درجۀ اول اهمێت قرار دارد. حتّی در بررسی های سبکشناختی نیز تغییرات سبکی را در حوزۀ تغییرات زبانی پیگیری میکند که در این مورد هم خیلی دقیق عمل میكند؛ ولی در هیچ کتابی به جز كتاب مثمر به مسئلۀ زبان وتحليلهای زبانشناسى به صورت تئوريک نپرداخته است. ازاين رو، به جرأت میتوان گفت كه مثمر، به دلیل اشتمال بر آراء اصلى ومحورى خان آرزو مهمترين كتاب وى به شمار مىرود و مطالعۀ کتاب مثمر، مطالعۀ بخش اعظمی از دیدگاههای آرزو به حساب میآید.<ref> ر.ک: رحیمپور، مهدی، ص20</ref> | ||
چنانکه [[آرزو، سراجالدین علی بن حسامالدین|آرزو]] خود در دیباچۀ این کتاب یاد کرده، آن را بر بنیاد کتاب «[[المزهر في علوم اللغة و أنواعها|المزهر]]» [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابیبکر|سیوطی]] ساخته و سامان داده است. «[[المزهر في علوم اللغة و أنواعها|المزهر]]» یکی از صدها نوشتۀ [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابیبکر|سیوطی]] دانشمند بسیاردانِ بسیارنویسِ مصری است. او در این کتاب چندان از دیدگاههای خود چیزی نگفته، دیدگاههای شمار زیادی از زبانشناسان و ادیبان عرب پیش از خود را در ساختاری سنجیده و بهسامان از اینجا و آنجا گرد آورده و رهاوردی بهراستی گرانبها پیشکش پژوهشگران کرده است. آرزو ارزش این کتاب را بهخوبی شناخته و از اینرو کوشیده با سرمشقگیری از آن، نخستین کتاب زبانشناسی فارسی با نام «مثمر» را پدید آورد. آرزو نهتنها نام این کتاب که ساختار و بخشبندی آن را نیز از «مزهر» سرمشق گرفته است؛ چنانکه شماری از بخشهای «مزهر» با همان نام و نشان در «مثمر» آمده است؛ با این دوگانگی که سیوطی بخشهای کتاب خود را «نوع» نامیده و آرزو «اصل» و نامهای عربی را به فارسی برگردانده است. | چنانکه [[آرزو، سراجالدین علی بن حسامالدین|آرزو]] خود در دیباچۀ این کتاب یاد کرده، آن را بر بنیاد کتاب «[[المزهر في علوم اللغة و أنواعها|المزهر]]» [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابیبکر|سیوطی]] ساخته و سامان داده است. «[[المزهر في علوم اللغة و أنواعها|المزهر]]» یکی از صدها نوشتۀ [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابیبکر|سیوطی]] دانشمند بسیاردانِ بسیارنویسِ مصری است. او در این کتاب چندان از دیدگاههای خود چیزی نگفته، دیدگاههای شمار زیادی از زبانشناسان و ادیبان عرب پیش از خود را در ساختاری سنجیده و بهسامان از اینجا و آنجا گرد آورده و رهاوردی بهراستی گرانبها پیشکش پژوهشگران کرده است. آرزو ارزش این کتاب را بهخوبی شناخته و از اینرو کوشیده با سرمشقگیری از آن، نخستین کتاب زبانشناسی فارسی با نام «مثمر» را پدید آورد. آرزو نهتنها نام این کتاب که ساختار و بخشبندی آن را نیز از «مزهر» سرمشق گرفته است؛ چنانکه شماری از بخشهای «مزهر» با همان نام و نشان در «مثمر» آمده است؛ با این دوگانگی که سیوطی بخشهای کتاب خود را «نوع» نامیده و آرزو «اصل» و نامهای عربی را به فارسی برگردانده است. | ||