۱۴۶٬۵۳۱
ویرایش
سیر تحول مفهوم علم در متون حدیثی، ادبی، کلامی و فلسفی: تفاوت میان نسخهها
سیر تحول مفهوم علم در متون حدیثی، ادبی، کلامی و فلسفی (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۳ ژوئن ۲۰۲۵، ساعت ۱۸:۳۴
، ۲۳ ژوئنجایگزینی متن - 'ه ای ' به 'های '
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ه ای ' به 'های ') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
این کتاب، موضوع طرحی است که تحت عنوان «تطور مفهوم علم در ادبیات اسلامی» در سال 1395 جهت فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی تصویب شد. هدف از این طرح، آن است تا نگاههای مختلف در تحلیل مفهوم علم در میان گرایشهای مختلف علمی در دنیای اسلام، شامل حدیث، ادبیات عرب، کلام، فلسفه و ادب فارسی براساس متون آنها، مورد بحث قرار گیرد. متن این کتاب در نه فصل تنظیم شده است و غالب مباحث، شامل دو بخش «تحلیل» و «متن» است. به عبارت دیگر، علاوه بر تحلیلهایی که براساس متون مربوطه و گزارش دیدگاههای برگرفته از آنها صورت گرفته، در برخی از فصول، گزیدهای از متون هم ارائه شده است. انتخاب این متون برای آن بود تا فضای بحث از علوم در ادبیات اسلامی برای مخاطب روشن شود. | این کتاب، موضوع طرحی است که تحت عنوان «تطور مفهوم علم در ادبیات اسلامی» در سال 1395 جهت فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی تصویب شد. هدف از این طرح، آن است تا نگاههای مختلف در تحلیل مفهوم علم در میان گرایشهای مختلف علمی در دنیای اسلام، شامل حدیث، ادبیات عرب، کلام، فلسفه و ادب فارسی براساس متون آنها، مورد بحث قرار گیرد. متن این کتاب در نه فصل تنظیم شده است و غالب مباحث، شامل دو بخش «تحلیل» و «متن» است. به عبارت دیگر، علاوه بر تحلیلهایی که براساس متون مربوطه و گزارش دیدگاههای برگرفته از آنها صورت گرفته، در برخی از فصول، گزیدهای از متون هم ارائه شده است. انتخاب این متون برای آن بود تا فضای بحث از علوم در ادبیات اسلامی برای مخاطب روشن شود. | ||
در فصل اول، مؤلف مفهوم علم در میان محدثان یا اهل حدیث را مورد بحث قرار داده است. پیداست که علم از نظر ارباب حدیث معنا و مفهوم خاصی دارد. در فصل دوم رسالههایی که در باب علم در فرهنگ اسلامی نوشته شده است مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل سوم نویسنده، درباره مفهوم علم در متون ادبی کهن و نیز در آثار بزرگانی چون [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]]، [[راغب اصفهانی، حسین بن محمد|راغب اصفهانی]]، [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتیبه]] و [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشری]] و به طور کلی علمای ادب، بحث میکند. فصل چهارم به تقسیمات علوم و مفهوم علم در رسالههایی که فیلسوفان اسلامی از قبیل [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] و [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سینا]] درباره تقسیمات علم در زمان خود نوشتهاند، اختصاص دارد. فصل پنجم درباره مفهوم علم در متون کلامی است. متکلمان اسلامی اعم از متکلمان اشعری، معتزلی، یا شیعی، مفهوم علم را مورد تدقیق فراوان قرار دادهاند. در فصل ششم، به بررسی مفهوم علم از دیدگاه غزالی پرداخته شده است. غزالی از نظریهپردازان معروف خاصه در نزد برادران اهل سنت است. فصل هفتم، مفهوم علم از دیدگاه خواجه نصیرالدین طوسی با مراجعه به آثار مختلف او بویژه «رسالۀ العلم» او مورد تدقیق قرار گرفته است. فصل هشتم اختصاص به مفهوم علم در آثار مختلف ملاصدرا دارد. فصل نهم درباره مفهوم خرد، عقل، علم و دانش، در نزد شاعران بزرگ پارسیگوی چون [[فردوسی، ابوالقاسم|فردوسی]]، [[سنایی، مجدود بن آدم|سنائی]]، [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] و [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی گنجوی]] است. انتخاب این شاعران به گفتۀ مؤلف، به دلیل توجه آنان به حکمت بوده است. فصل پایانی کتاب نیز اختصاص بررسی تغییر مفهوم علم در اندیشههای اصولی وحید بهبهانی دارد. در ضمیمه کتاب نیز ابتدا گزارشی از کتاب دانش پیروزمند ارائه شده و در ادامه چاپ عکسی | در فصل اول، مؤلف مفهوم علم در میان محدثان یا اهل حدیث را مورد بحث قرار داده است. پیداست که علم از نظر ارباب حدیث معنا و مفهوم خاصی دارد. در فصل دوم رسالههایی که در باب علم در فرهنگ اسلامی نوشته شده است مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل سوم نویسنده، درباره مفهوم علم در متون ادبی کهن و نیز در آثار بزرگانی چون [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]]، [[راغب اصفهانی، حسین بن محمد|راغب اصفهانی]]، [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتیبه]] و [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشری]] و به طور کلی علمای ادب، بحث میکند. فصل چهارم به تقسیمات علوم و مفهوم علم در رسالههایی که فیلسوفان اسلامی از قبیل [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] و [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سینا]] درباره تقسیمات علم در زمان خود نوشتهاند، اختصاص دارد. فصل پنجم درباره مفهوم علم در متون کلامی است. متکلمان اسلامی اعم از متکلمان اشعری، معتزلی، یا شیعی، مفهوم علم را مورد تدقیق فراوان قرار دادهاند. در فصل ششم، به بررسی مفهوم علم از دیدگاه غزالی پرداخته شده است. غزالی از نظریهپردازان معروف خاصه در نزد برادران اهل سنت است. فصل هفتم، مفهوم علم از دیدگاه خواجه نصیرالدین طوسی با مراجعه به آثار مختلف او بویژه «رسالۀ العلم» او مورد تدقیق قرار گرفته است. فصل هشتم اختصاص به مفهوم علم در آثار مختلف ملاصدرا دارد. فصل نهم درباره مفهوم خرد، عقل، علم و دانش، در نزد شاعران بزرگ پارسیگوی چون [[فردوسی، ابوالقاسم|فردوسی]]، [[سنایی، مجدود بن آدم|سنائی]]، [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] و [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی گنجوی]] است. انتخاب این شاعران به گفتۀ مؤلف، به دلیل توجه آنان به حکمت بوده است. فصل پایانی کتاب نیز اختصاص بررسی تغییر مفهوم علم در اندیشههای اصولی وحید بهبهانی دارد. در ضمیمه کتاب نیز ابتدا گزارشی از کتاب دانش پیروزمند ارائه شده و در ادامه چاپ عکسی رسالهای درباره ماهیت علم از ابن مسکویه آورده شده است.<ref>[https://literaturelib.com/books/3961 پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref> | ||