حقیقت و حیرت: ‌مطالعۀ بیدل در پرتو اندیشه‌های برگسون: تفاوت میان نسخه‌ها

'''حقیقت و حیرت: مطالعۀ بیدل در پرتو اندیشه‌های برگسون''' تألیف محمد اقبال لاهوری به کوشش تحسین فراقی و ترجمۀ علی بیات؛ این کتاب به بررسی تطبیقی اندیشه‌های بیدل دهلوی شاعر پارسی‌گوی هندی و هانری برگسون فیلسوف فرانسوی می‌پردازد و مفاهیمی چون حقیقت، حیرت، اشراق و زمان را در آثار این دو متفکر تحلیل می‌کند.

کتاب «حقیقت و حیرت» بر اساس مقاله‌ای منتشرنشده از محمد اقبال لاهوری تدوین شده که به بررسی تطبیقی اندیشه‌های بیدل دهلوی و هانری برگسون می‌پردازد. این اثر با مقدمه‌ای از پروفسور تحسین فراقی آغاز می‌شود که در آن به اهمیت این مطالعه و زمینه‌های فکری اقبال اشاره شده است.

اقبال در این کتاب با تسلطی کم‌نظیر بر آثار بیدل و فلسفه برگسون، به مقایسه‌ای عمیق میان این دو اندیشمند پرداخته است. بخش اصلی کتاب به تحلیل مفاهیم محوری چون «حقیقت»، «حیرت»، «اشراق»، «حرکت» و «زمان» اختصاص دارد. اقبال با اشاره به ملاقات خود با برگسون در سال ۱۹۳۲، تأثیرپذیری خود از این فیلسوف را در نقد بیدل به کار گرفته است.

یکی از بحث‌انگیزترین بخش‌های کتاب، تحلیل اقبال از مفهوم «رستاخیز» در اندیشه بیدل است. اقبال با استناد به ابیاتی از بیدل، این فرضیه را مطرح می‌کند که بیدل به زندگی پس از مرگ اعتقادی نداشته است. این تحلیل نیازمند بررسی نظریه زمان در اندیشه بیدل است که اقبال به تفصیل به آن پرداخته است.

این اثر نه تنها برای شناخت بهتر اندیشه بیدل، بلکه برای درک تأثیرپذیری اقبال از فلسفه غرب و به ویژه برگسون نیز منبعی ارزشمند محسوب می‌شود. رویکرد تطبیقی اقبال در این کتاب، الگویی نوین برای مطالعات میان‌رشته‌ای در حوزه فلسفه و ادبیات ارائه می‌دهد.<ref>[https://literaturelib.com/books/2899 ر.ک.پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref>