مسجد سنگی و آسیاب سنگی داراب (بررسی تاریخی): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۴: خط ۲۴:
}}
}}


'''مسجد سنگی و آسیاب سنگی داراب (بررسی تاریخی)''' تألیف دکتر میرزامحمد حسنی؛ این کتاب به بررسی تاریخی مسجد سنگی داراب به عنوان یکی از شاخص‌ترین دست‌کنده‌های صخره‌ای ایران می‌پردازد و به تحلیل کتیبه‌ها و کارکردهای مختلف این اثر تاریخی می‌پردازد.
'''مسجد سنگی و آسیاب سنگی داراب (بررسی تاریخی)''' تألیف دکتر [[حسنی، میرزامحمد|میرزامحمد حسنی]]؛ این کتاب به بررسی تاریخی مسجد سنگی داراب به عنوان یکی از شاخص‌ترین دست‌کنده‌های صخره‌ای ایران می‌پردازد و به تحلیل کتیبه‌ها و کارکردهای مختلف این اثر تاریخی می‌پردازد.


==ساختار==
==ساختار==
خط ۳۵: خط ۳۵:


این اثر تاریخی شامل چهار کتیبه است:
این اثر تاریخی شامل چهار کتیبه است:
1.‌ کتیبۀ بانی بر سردر رواق ورودی مجسد سنگی؛
1.‌ کتیبۀ بانی بر سردر رواق ورودی مجسد سنگی؛
2. کتیبۀ سال منقور بر دیوارۀ جنوب شرقی مسجد سنگی در سمت چپ رواق ورودی (این کتیبه در واقع ادامۀ کتیبۀ پیشین است).
2. کتیبۀ سال منقور بر دیوارۀ جنوب شرقی مسجد سنگی در سمت چپ رواق ورودی (این کتیبه در واقع ادامۀ کتیبۀ پیشین است).
3. کتیبۀ محراب اسلامی؛
3. کتیبۀ محراب اسلامی؛
4. کتیبۀ یادگاری (تفننی) بر یکی از ستون‌های مسجد سنگی.
4. کتیبۀ یادگاری (تفننی) بر یکی از ستون‌های مسجد سنگی.


بنای مسجد سنگی داراب بی‌شک یکی از بحث براگیزترین آثار در تاریخ معماری ایران استو کمتر بنایی وجود دارد که همانند مسجد سنگی با توجه به معماری خاص صخره‌ای با فرضیات متعدد و ضد و نقیض در تاریخ‌گذاری و نوع کارکرد مواجه شده باشد. در پژوهش‌های گستردۀ صورت گرفته دربارۀ این اثر عمدتاً به بررسی کارکرد بنا و قدمت تاریخی آن توجه شده و عملاً تلاش چندانی برای بازخوانی کتیبه‌های تاریخی این اثر صورت نگرفته است. در فرضیات متفاوت، قدمت این اثر تاریخی بین دورۀ ایران باستان و دروۀ اسلامی شناور است. بررسی کارکرد متفاوت این اثر در پژوهش‌های انجام شده به استناد شواهد تاریخی و شاخصه‌های معماری صورت گرفته است. به‌طو‌ر کلی این اثر به عنوان بنایی با کارکردهایی چون: نیایشگاه مهری، آتشکدۀ ساسانی، معبد بودایی، کلیسای مسیحی، کاروانسرا، رباط، قلعه‌دختر و سرانجام مسجد اسلامی معرفی شده است. در این کتاب سعی شده با بررسی میدانی اثر، بازخوانی کتیبه‌های تاریخی بنا، بررسی شاخصه‌های معماری، بررسی متون تاریخی و جغرافیایی، بررسی شواهد سکه‌شناسی بدست آمده از سازندۀ بنا و سلسلۀ حاکم بر منطقه، نقد و تحلیل اکثر تحقیقات داخلی و خارجی صورت گرفته دربارۀ این اثر، جمع‌بندی کلی از قدمت و کارکرد اصلی بنا ارائه شود.
بنای مسجد سنگی داراب بی‌شک یکی از بحث براگیزترین آثار در تاریخ معماری ایران استو کمتر بنایی وجود دارد که همانند مسجد سنگی با توجه به معماری خاص صخره‌ای با فرضیات متعدد و ضد و نقیض در تاریخ‌گذاری و نوع کارکرد مواجه شده باشد. در پژوهش‌های گستردۀ صورت گرفته دربارۀ این اثر عمدتاً به بررسی کارکرد بنا و قدمت تاریخی آن توجه شده و عملاً تلاش چندانی برای بازخوانی کتیبه‌های تاریخی این اثر صورت نگرفته است. در فرضیات متفاوت، قدمت این اثر تاریخی بین دورۀ ایران باستان و دروۀ اسلامی شناور است. بررسی کارکرد متفاوت این اثر در پژوهش‌های انجام شده به استناد شواهد تاریخی و شاخصه‌های معماری صورت گرفته است. به‌طو‌ر کلی این اثر به عنوان بنایی با کارکردهایی چون: نیایشگاه مهری، آتشکدۀ ساسانی، معبد بودایی، کلیسای مسیحی، کاروانسرا، رباط، قلعه‌دختر و سرانجام مسجد اسلامی معرفی شده است. در این کتاب سعی شده با بررسی میدانی اثر، بازخوانی کتیبه‌های تاریخی بنا، بررسی شاخصه‌های معماری، بررسی متون تاریخی و جغرافیایی، بررسی شواهد سکه‌شناسی بدست آمده از سازندۀ بنا و سلسلۀ حاکم بر منطقه، نقد و تحلیل اکثر تحقیقات داخلی و خارجی صورت گرفته دربارۀ این اثر، جمع‌بندی کلی از قدمت و کارکرد اصلی بنا ارائه شود.


بنای آسیاب سنگی نیز در نزدیکی مسجد سنگی و هم‌زمان با آن در سدۀ هفتم هـ.ق ساخته شده است. کتیبۀ ساخت بر دیوارۀ سمت چپ رواق ورودی مسجد سنگی، اشاره به ماه رمضان سال 652 هـ.ق دارد. با توجه به شیوۀ نقر و نوع خط به نظر می‌رسد این دو کتیبه هم‌زمان نوشته شده‌اند. این امر بیانگر این نکته است که عملیات ساخت مسجد و آسیاب هم‌زمان به پایان رسیده است.<ref>[https://literaturelib.com/books/3203 ر.ک.پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref>
بنای آسیاب سنگی نیز در نزدیکی مسجد سنگی و هم‌زمان با آن در سدۀ هفتم ق ساخته شده است. کتیبۀ ساخت بر دیوارۀ سمت چپ رواق ورودی مسجد سنگی، اشاره به ماه رمضان سال 652ق دارد. با توجه به شیوۀ نقر و نوع خط به نظر می‌رسد این دو کتیبه هم‌زمان نوشته شده‌اند. این امر بیانگر این نکته است که عملیات ساخت مسجد و آسیاب هم‌زمان به پایان رسیده است.<ref>[https://literaturelib.com/books/3203 ر.ک.پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref>


==پانويس ==
==پانويس ==