پرش به محتوا

لطائف المعارف: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR85202J1.jpg | عنوان = لطائف المعارف | عنوان‌های دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = ثعالبی، عبدالملک بن محمد (نويسنده) |زبان | زبان = عربی | کد کنگره = | موضوع = |ناشر | ناشر = [بی نا] | مکان نشر = [بی جا] - [بی جا] | سال نش...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۴: خط ۲۴:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''لطائف المعارف'''، تألیف ابومنصور عبدالملک بن محمد ثعالبی (350-429ق)، کتابی است مشتمل بر نکاتی لطیف و جالب و قابل توجه در رابطه با اسامی و القاب بزرگان، علوم و فنون، ویژگی شهرها و مانند آن.
'''لطائف المعارف'''، تألیف [[ثعالبی، عبدالملک بن محمد|ابومنصور عبدالملک بن محمد ثعالبی]] (350-429ق)، کتابی است مشتمل بر نکاتی لطیف و جالب و قابل توجه در رابطه با اسامی و القاب بزرگان، علوم و فنون، ویژگی شهرها و مانند آن.


ثعالبی در ابتدای کتابش آن را کتابی در لطایف معارف و ظرایف آن و غرر غرایب آن و نکته‌ها و عجایب آن می‌داند. سپس آن را برگرفته از کتب تاریخ و اخبار گذشته تا زمان خود دانسته است. مباحث کتاب، در ده باب تدوین شده که به‌ترتیب عبارت است از: ذکر اوائل، القاب شعرا، سایر القاب اسلامی اعلام و اعیان، نویسندگان متقدم، بزرگان از هر طبقه، طبقات مردم، ظرائف اتفاقات در اسامی و کنیه‌ها، علوم و فنون مختلف از معارف نبوی و قرشی و ملوکی، نوادر جالب در غرائب احوال و عجائب اوقات، نمونه‌هایی از ویژگی‌های شهرها و خوبی‌ها و بدی‌های آنها<ref>ر.ک: متن کتاب، ص2-3</ref>‏.
[[ثعالبی، عبدالملک بن محمد|ثعالبی]] در ابتدای کتابش آن را کتابی در لطایف معارف و ظرایف آن و غرر غرایب آن و نکته‌ها و عجایب آن می‌داند. سپس آن را برگرفته از کتب تاریخ و اخبار گذشته تا زمان خود دانسته است. مباحث کتاب، در ده باب تدوین شده که به‌ترتیب عبارت است از: ذکر اوائل، القاب شعرا، سایر القاب اسلامی اعلام و اعیان، نویسندگان متقدم، بزرگان از هر طبقه، طبقات مردم، ظرائف اتفاقات در اسامی و کنیه‌ها، علوم و فنون مختلف از معارف نبوی و قرشی و ملوکی، نوادر جالب در غرائب احوال و عجائب اوقات، نمونه‌هایی از ویژگی‌های شهرها و خوبی‌ها و بدی‌های آنها<ref>ر.ک: متن کتاب، ص2-3</ref>‏.


باب اول کتاب به اولین‌ها اختصاص دارد. بعضی از علمای سلف اولین گناهی که در آسمان و زمین خداوند به آن نافرمانی شده را حسد دانسته‌اند؛ چراکه حسد ابلیس نسبت به آدم بود که سبب شد به او سجده نکند<ref>ر.ک: همان، ص3-4</ref>.
باب اول کتاب به اولین‌ها اختصاص دارد. بعضی از علمای سلف اولین گناهی که در آسمان و زمین خداوند به آن نافرمانی شده را حسد دانسته‌اند؛ چراکه حسد ابلیس نسبت به آدم بود که سبب شد به او سجده نکند<ref>ر.ک: همان، ص3-4</ref>.


در سطور اولیه باب سوم در ذکر القاب اعیان اسلامی، به انتخاب لقب ابوتراب برای علی بن ابی‌طالب(ع) توسط پیامبر(ص) اشاره شده است<ref>ر.ک: همان، ص25</ref>.
در سطور اولیه باب سوم در ذکر القاب اعیان اسلامی، به انتخاب لقب ابوتراب برای [[امام علی علیه‌السلام|علی بن ابی‌طالب(ع)]] توسط پیامبر(ص) اشاره شده است<ref>ر.ک: همان، ص25</ref>.


در فرازی از باب ششم کتاب در ذکر بالاترین طبقات مردم، حسن و حسین(ع) اشرف مردان به‌لحاظ نسب معرفی شده‌اند؛ چراکه علی پدرشان، فاطمه مادرشان، رسول‌الله(ص) جدشان و خدیجه(س) جده‌ا‌شان بوده است<ref>ر.ک: ص51-52</ref>.
در فرازی از باب ششم کتاب در ذکر بالاترین طبقات مردم، [[امام حسن علیه‌السلام|حسن]] و [[امام حسین علیه‌السلام|حسین(ع)]] اشرف مردان به‌لحاظ نسب معرفی شده‌اند؛ چراکه علی پدرشان، فاطمه مادرشان، رسول‌الله(ص) جدشان و خدیجه(س) جده‌ا‌شان بوده است<ref>ر.ک: ص51-52</ref>.


در آخرین باب در ذکر ویژگی‌ها و محاسن و بدی‌های شهرها، مکه اولین شهری است که از آن به‌عنوان حرم الهی که در آن خانه خدا و مولد حضرت محمد(ص) قرار دارد، یاد شده است<ref>ر.ک: همان، ص92</ref>. در بخش دیگری از عبارات این باب چنین می‌خوانیم: «یکی از مهم‌ترین شهرهای خراسان بلخ است. مهم‌ترین شهرهای خراسان چهار شهر است که عبارتند از: نیشابور، مرو، هرات و بلخ. شهر بلخ از قدمی‌ترین شهرهایی است که به ملوک و شاهان اختصاص داشته است<ref>ر.ک: همان، ص120-211</ref>.
در آخرین باب در ذکر ویژگی‌ها و محاسن و بدی‌های شهرها، مکه اولین شهری است که از آن به‌عنوان حرم الهی که در آن خانه خدا و مولد حضرت محمد(ص) قرار دارد، یاد شده است<ref>ر.ک: همان، ص92</ref>. در بخش دیگری از عبارات این باب چنین می‌خوانیم: «یکی از مهم‌ترین شهرهای خراسان بلخ است. مهم‌ترین شهرهای خراسان چهار شهر است که عبارتند از: نیشابور، مرو، هرات و بلخ. شهر بلخ از قدمی‌ترین شهرهایی است که به ملوک و شاهان اختصاص داشته است<ref>ر.ک: همان، ص120-211</ref>.