۱۴۶٬۵۳۱
ویرایش
تقييد المهمل و تمیيز المشكل: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''تقیید المهمل و تمییز المشکل''' کتابی است از ابوالحسین بن محمد غسانی جیانی(427- 498ق) در زمینه علوم حدیث (رجال). | '''تقیید المهمل و تمییز المشکل''' کتابی است از [[جیانی، حسین بن محمد|ابوالحسین بن محمد غسانی جیانی]](427- 498ق) در زمینه علوم حدیث (رجال). | ||
این اثر از مهمترین کتابهایی است که پیرامون صحیحین به نگارش درآمده و در آن درباره نام راویان، کنیه و نسب آنان سخن رفته است.<ref> مقدمه تحقیق، ج1، ص 93 </ref> ازآنجاییکه کتاب در حقیقت چهار نوشته مستقل با عناوین خاص است، اطلاق نام یاد شده بر آن از باب نامگذاری کل به جزء دانسته شده است.<ref> رک: همان، ص 95</ref>گفته شده است با توجه به شواهد و قرائن موجود در کتاب نویسنده آن را در اواخر حیاتش یعنی بعد از 490 هجری قمری به رشته تحریر درآورده است.<ref>رک: همان، ص 100</ref> | این اثر از مهمترین کتابهایی است که پیرامون صحیحین به نگارش درآمده و در آن درباره نام راویان، کنیه و نسب آنان سخن رفته است.<ref> مقدمه تحقیق، ج1، ص 93 </ref> ازآنجاییکه کتاب در حقیقت چهار نوشته مستقل با عناوین خاص است، اطلاق نام یاد شده بر آن از باب نامگذاری کل به جزء دانسته شده است.<ref> رک: همان، ص 95</ref>گفته شده است با توجه به شواهد و قرائن موجود در کتاب نویسنده آن را در اواخر حیاتش یعنی بعد از 490 هجری قمری به رشته تحریر درآورده است.<ref>رک: همان، ص 100</ref> | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
انگیزه نگارش کتاب اجابت به درخواست یکی از علاقهمندان به صحیحین از نویسنده مبنی بر گردآوری نام، کنیه و نسب راویان از صحابه، تابعان و پس از آنان است که در دو صحیح بخاری و مسلم ذکر شدهاند، بهاضافه معرفی افرادی است که بخاری بدون ذکر نسب از آنان روایت کرده و.... است.<ref> رک: همان، ص 93 - 94</ref> | انگیزه نگارش کتاب اجابت به درخواست یکی از علاقهمندان به صحیحین از نویسنده مبنی بر گردآوری نام، کنیه و نسب راویان از صحابه، تابعان و پس از آنان است که در دو صحیح بخاری و مسلم ذکر شدهاند، بهاضافه معرفی افرادی است که بخاری بدون ذکر نسب از آنان روایت کرده و.... است.<ref> رک: همان، ص 93 - 94</ref> | ||
به جهت اهمیت کتاب برخی از عالمان مطالب آن را تلخیص و آن را مختصر کرده <ref>رک: همان، ص 127</ref> و بسیاری دیگر از آنان که در نوشتههای خود پیرامون صحیحین یا یکی از آن دو سخن گفتهاند؛ مانند فتح | به جهت اهمیت کتاب برخی از عالمان مطالب آن را تلخیص و آن را مختصر کرده <ref>رک: همان، ص 127</ref> و بسیاری دیگر از آنان که در نوشتههای خود پیرامون صحیحین یا یکی از آن دو سخن گفتهاند؛ مانند [[فتح الباري شرح صحیح البخاري|فتح الباری]]، [[عمدة القاري]]، [[ارشاد الساری]] بر مطالب آن تکیه کردهاند.<ref>رک: همان، ص 6</ref> | ||
کتاب در یک مقدمه و چهار قسم تنظیم شده است. هریک از اقسام کتابی جداگانه و با نامی مستقل است.<ref>رک: همان، ص 94 و ص102</ref> | کتاب در یک مقدمه و چهار قسم تنظیم شده است. هریک از اقسام کتابی جداگانه و با نامی مستقل است.<ref>رک: همان، ص 94 و ص102</ref> | ||
در مقدمه به سبب تالیف کتاب، روایاتی در باره ضبط و تقیید، به اضافه شرح حال بخاری و مسلم و مطالبی مرتبط با آنان پزداخته شده است.<ref>رک: همان، ص 102</ref> | در مقدمه به سبب تالیف کتاب، روایاتی در باره ضبط و تقیید، به اضافه شرح حال بخاری و مسلم و مطالبی مرتبط با آنان پزداخته شده است.<ref>رک: همان، ص 102</ref> | ||
قسم اول با عنوان «تقیید المهمل و تمییز المشکل» در دو نوع است: نخست در ثبت و ضبط نامها و انساب همسان یا مشابه صحابه، تابعان و پس از تابعان است. مطالب آن بر اساس حروف الفبا مرتب و ذیل هر حرف مجموعهای از نامها آمده و در بابی به نام منحصربهفرد راویان پرداخته شده است. در ادامه مطالب انساب راویان در ذیل هر حرف آمده سپس انساب منحصربهفرد راویان مطرح شده است.<ref>رک: همان، ص 94- 95 و ص 102- 103 </ref> | قسم اول با عنوان «تقیید المهمل و تمییز المشکل» در دو نوع است: نخست در ثبت و ضبط نامها و انساب همسان یا مشابه صحابه، تابعان و پس از تابعان است. مطالب آن بر اساس حروف الفبا مرتب و ذیل هر حرف مجموعهای از نامها آمده و در بابی به نام منحصربهفرد راویان پرداخته شده است. در ادامه مطالب انساب راویان در ذیل هر حرف آمده سپس انساب منحصربهفرد راویان مطرح شده است.<ref>رک: همان، ص 94- 95 و ص 102- 103 </ref> | ||
نویسنده ضمن ثبت و ضبط هریک از نامها یا انسابی که در عنوان ذکر شده به معرفی هر کدام از آنها با ذکر نام، نام پدر، کنیه، انتساب آنان به قبیله، شهر، و... پرداخته و تنها به اسامی افرادی اشاره کرده است که در صحیحین آمده، لکن در مواردی نیز خلاف آن عمل کرده و با عبارت «ذکرناه لیعرف» به آن توجه داده است.<ref>رک: همان، ص 104</ref> | نویسنده ضمن ثبت و ضبط هریک از نامها یا انسابی که در عنوان ذکر شده به معرفی هر کدام از آنها با ذکر نام، نام پدر، کنیه، انتساب آنان به قبیله، شهر، و... پرداخته و تنها به اسامی افرادی اشاره کرده است که در صحیحین آمده، لکن در مواردی نیز خلاف آن عمل کرده و با عبارت «ذکرناه لیعرف» به آن توجه داده است.<ref>رک: همان، ص 104</ref> | ||
نوع دوم مربوط به تشخیص و تمییز نامهای مشابه است و درباره کسانی است که نامشان و نام پدرانشان همانند است و همچنین کسانی را شامل شده که از کنیههای یکسانی برخوردارند. نویسنده به ترتیب به صحابه، تابعان و پس از تابعان پرداخته و ضمن ذکر دو یا سه شخص با مشخصات مشابه یا با اختلافی اندک، به معرفی آنها جهت رفع تشابه پرداخته است.<ref>رک: همان، ص 94 و ص 104 - 105</ref> نیمی از مباحث کتاب در این قسم مطرح شده است.<ref>رک: همان، ص94</ref> | نوع دوم مربوط به تشخیص و تمییز نامهای مشابه است و درباره کسانی است که نامشان و نام پدرانشان همانند است و همچنین کسانی را شامل شده که از کنیههای یکسانی برخوردارند. نویسنده به ترتیب به صحابه، تابعان و پس از تابعان پرداخته و ضمن ذکر دو یا سه شخص با مشخصات مشابه یا با اختلافی اندک، به معرفی آنها جهت رفع تشابه پرداخته است.<ref>رک: همان، ص 94 و ص 104 - 105</ref> نیمی از مباحث کتاب در این قسم مطرح شده است.<ref>رک: همان، ص94</ref> | ||