پرش به محتوا

شرح مشکلات کتاب القانون: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۰: خط ۳۰:
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
'''شرح مشکلات کتاب القانون''' تألیف فخرالدین محمد بن عمرالرازی (544ـ606ق)، یکی از قدیم‌ترین و مؤثر‌ترین و جنجال برانگیز‌ترین شروح کتاب «القانون في‌الطب» تاليف ابن‌سينا، شرح قانون فخر رازی است که در این کتاب برای اولین بار به زیور چاپ آراسته شده است. این کتاب با تحقیق و تصحیح دکتر نجفقلی حبیبی به چاپ رسیده است.
'''شرح مشکلات کتاب القانون''' تألیف [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخرالدین محمد بن عمر الرازی]] (544ـ606ق)، یکی از قدیم‌ترین و مؤثر‌ترین و جنجال برانگیز‌ترین شروح کتاب «[[القانون في الطب (طبع بیروت)|القانون في‌الطب]]» تاليف [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‌ سينا]]، شرح قانون [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]] است که در این کتاب برای اولین بار به زیور چاپ آراسته شده است. این کتاب با تحقیق و تصحیح دکتر [[حبیبی، نجفقلی|نجفقلی حبیبی]] به چاپ رسیده است.
==گزارش کتاب==
==گزارش کتاب==
کتاب القانون اثر ابن‌سینا در دانش پزشکی از چنان شهرتی برخوردار است که نیازی به معرفی آن نیست. این کتاب در تقسیم‌بندی به پنج «کتاب» تقسیم شده است. کتاب اول آن متضمن کلیات طب، در چهار «فنّ» سامان یافته است. این کتاب بخصوص کتاب اول آن از همان زمان تألیف مورد توجه فضلا قرار گرفته و دانشمندان هر یک به نحوی با تلخیص و نوشتن شرح و حاشیه به آن پرداخته‌اند. از اولین کسان باید از سیدمحمد إیلاقی از شاگردان مجلس درس ابن‌سینا یاد کرد که آن را خلاصه کرده و به مختصر ایلاقی یا الفصول الإیلاقیۀ مشهور است. به‌تدریج که شهرت قانون بالا می‌گیرد، شرح و حاشیه نوشتن بر آن از یک طرف برای علما به یک میدان مسابقه علمی تبدیل می‌شود و فضلای بزرگی در طول تاریخ در این میدان خود را آزموده‌اند و از طرف دیگر فشردگی عبارات و مطالب کتاب، نیاز جامعه علمی برای شرح مطالب و فراهم کرده امکان استفاده بیشتر از آن را مواجه می‌ساخته است.
[[القانون في الطب (طبع بیروت)|کتاب القانون]] اثر [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‌ سینا]] در دانش پزشکی از چنان شهرتی برخوردار است که نیازی به معرفی آن نیست. این کتاب در تقسیم‌بندی به پنج «کتاب» تقسیم شده است. کتاب اول آن متضمن کلیات طب، در چهار «فنّ» سامان یافته است. این کتاب بخصوص کتاب اول آن از همان زمان تألیف مورد توجه فضلا قرار گرفته و دانشمندان هر یک به نحوی با تلخیص و نوشتن شرح و حاشیه به آن پرداخته‌اند. از اولین کسان باید از سیدمحمد إیلاقی از شاگردان مجلس درس [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‌ سینا]] یاد کرد که آن را خلاصه کرده و به مختصر ایلاقی یا الفصول الإیلاقیۀ مشهور است. به‌تدریج که شهرت قانون بالا می‌گیرد، شرح و حاشیه نوشتن بر آن از یک طرف برای علما به یک میدان مسابقه علمی تبدیل می‌شود و فضلای بزرگی در طول تاریخ در این میدان خود را آزموده‌اند و از طرف دیگر فشردگی عبارات و مطالب کتاب، نیاز جامعه علمی برای شرح مطالب و فراهم کرده امکان استفاده بیشتر از آن را مواجه می‌ساخته است.


یکی از قدیم‌ترین و مؤثر‌ترین و جنجال برانگیز‌ترین شروح قانون، شرح قانون فخر رازی است که در این کتاب برای اولین بار به زیور چاپ آراسته شده است. بسیاری از شروح بعدی هر یک به گونه‌ای اعم از نقد و تحلیل و نقض و تایید به آن پرداخته‌اند. قطب الدین شیرازی در مقدمه التحفۀ السعدیۀ که در شرح کتاب اول قانون است، شروح زیر را از پیروان شرح فخر رازی معرفی کرده است: شرح قطب‌الدین مصری شاگرد مستقیم فخر رازی (مقتول در 618 هـ در نیشابور در حمله مغول)، شرح افضل‌الدین محمدبن محمد نام‌آور بن عبدالملک خونَجی (متوفی 646)، شرح نجم‌الدین احمد بن ابوبکر نخجوانی (متوفی 651 هـ) با عنوان حلّ الشکوک الموردۀ فی شرح الفخر الرازی علی القانون، شرح موفق‌الدین یعقوب بن اسحاق سامری (متوفی 681 هـ)، شرح ابوالغرج یعقوب ابن اسحاق مسیحی معروف به ابن القف (متوفی 685 هـ). و البته بیش از همه خود قطب‌الدین شیرازی در شرحی مفصل با عنوان «التحفۀ السعدیۀ» به آن پرداخته است و پس از او نیز این تلاش علمی همچنان ادامه یافته است.
یکی از قدیم‌ترین و مؤثر‌ترین و جنجال برانگیز‌ترین شروح قانون، شرح قانون [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]] است که در این کتاب برای اولین بار به زیور چاپ آراسته شده است. بسیاری از شروح بعدی هر یک به گونه‌ای اعم از نقد و تحلیل و نقض و تایید به آن پرداخته‌اند. [[قطب‌‌الدین‌ شیرازی‌، محمود بن‌ مسعود|قطب‌الدین شیرازی]] در مقدمه [[تحفه سعدیه|التحفۀ السعدیۀ]] که در شرح کتاب اول قانون است، شروح زیر را از پیروان شرح [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]] معرفی کرده است: شرح قطب‌الدین مصری شاگرد مستقیم [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]] (مقتول در 618ق در نیشابور در حمله مغول)، شرح افضل‌الدین محمد بن محمد نام‌آور بن عبدالملک خونَجی (متوفی 646ق)، شرح نجم‌الدین احمد بن ابوبکر نخجوانی (متوفی 651 هـ) با عنوان حلّ الشکوک الموردۀ فی شرح الفخر الرازی علی القانون، شرح موفق‌الدین یعقوب بن اسحاق سامری (متوفی 681 هـ)، شرح ابوالغرج یعقوب ابن اسحاق مسیحی معروف به ابن القف (متوفی 685 هـ). و البته بیش از همه خود قطب‌الدین شیرازی در شرحی مفصل با عنوان «التحفۀ السعدیۀ» به آن پرداخته است و پس از او نیز این تلاش علمی همچنان ادامه یافته است.


فخر رازی پس از شکو‌ه‌ها از روزگار خود، توضیح داده است که این کتاب را به پاس نعمت‌های فراوانی که از «ثقۀ الدین عبدالرحمن بن عبد الکریم سرخسی» دریافت داشته، با سه انگیزه به نام او کرده است: به لحاظ اینکه بیشتر مباحث کتاب با حضور او و گفتگو با او سامان یافته است. تا بخشی از حقوق او را ادا کرده باشد. به سبب اطمینانی که به فهم او از دقایق و ظرایف مباحث مطرح شده در این کتاب داشته است و مطمئن بوده که او قدر نکات علمی دقیقی را که در این کتاب آورده می‌داند؛ نکاتی که در هیچ‌یک از آثار متقدمان و متأخران نیست.
فخر رازی پس از شکو‌ه‌ها از روزگار خود، توضیح داده است که این کتاب را به پاس نعمت‌های فراوانی که از «ثقۀ الدین عبدالرحمن بن عبد الکریم سرخسی» دریافت داشته، با سه انگیزه به نام او کرده است: به لحاظ اینکه بیشتر مباحث کتاب با حضور او و گفتگو با او سامان یافته است. تا بخشی از حقوق او را ادا کرده باشد. به سبب اطمینانی که به فهم او از دقایق و ظرایف مباحث مطرح شده در این کتاب داشته است و مطمئن بوده که او قدر نکات علمی دقیقی را که در این کتاب آورده می‌داند؛ نکاتی که در هیچ‌یک از آثار متقدمان و متأخران نیست.