پرش به محتوا

المبهج في تفسير أسماء شعراء الحماسة: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۰: خط ۳۰:
بدون شک حماسه [[ابوتمام، حبیب بن اوس|ابی‌تمام حبیب بن اوس طائی]] (متوفی 132ق) از نفیس‌ترین مجموعه‌های شعری قدیمی و مشهورترین آنهاست. بنابراین علمای لغت و ادب در گذشته و حال به آن اهتمام داشته‌اند و شروح بسیاری بر آن نوشته شده است. [[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابن جنی]] از جمله این افراد است که دو کتاب در این زمینه نوشته است: اولین کتاب «التنبیه فی شرح مشکلات الحماسة» که در آن مسائل اعرابی و صرفی و عروضی را توضیح داده است. و دومین آنها همین کتاب المبهج است که در آن اسامی 221 شاعر از شعرای حماسه را شرح و توضیح داده است.<ref>ر.ک: مقدمه، ص5</ref>‏
بدون شک حماسه [[ابوتمام، حبیب بن اوس|ابی‌تمام حبیب بن اوس طائی]] (متوفی 132ق) از نفیس‌ترین مجموعه‌های شعری قدیمی و مشهورترین آنهاست. بنابراین علمای لغت و ادب در گذشته و حال به آن اهتمام داشته‌اند و شروح بسیاری بر آن نوشته شده است. [[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابن جنی]] از جمله این افراد است که دو کتاب در این زمینه نوشته است: اولین کتاب «التنبیه فی شرح مشکلات الحماسة» که در آن مسائل اعرابی و صرفی و عروضی را توضیح داده است. و دومین آنها همین کتاب المبهج است که در آن اسامی 221 شاعر از شعرای حماسه را شرح و توضیح داده است.<ref>ر.ک: مقدمه، ص5</ref>‏


ابن جنی در مقدمه از فایده کتاب، اقسام اسم علم، اعلام مرتجله و مانند آن سخن گفته است. پس از آن به شرح و تفسیر اسامی شعراء حماسه پرداخته است. کتاب ابن جنی تمامی اسامی شعراء حماسه  را دربر ندارد؛ شاید بعضی از ایشان نزد او معروف نبوده‌اند یا اینکه برخی اسامی متشابه بوده و یکی از اسامی متشابه را به جهت اجتناب از تکرار ذکر کرده است. اگرچه می‌بینیم که از دام تکرار در امان نبوده است و اسامی پنج شاعر – از جمله شبیب بن عوانه، زفر بن حارث - را دو بار تکرار کرده و در نوبت دوم مطلب جدیدی نیاورده است.
[[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابن جنی]] در مقدمه از فایده کتاب، اقسام اسم علم، اعلام مرتجله و مانند آن سخن گفته است. پس از آن به شرح و تفسیر اسامی شعراء حماسه پرداخته است. کتاب [[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابن جنی]] تمامی اسامی شعراء حماسه  را دربر ندارد؛ شاید بعضی از ایشان نزد او معروف نبوده‌اند یا اینکه برخی اسامی متشابه بوده و یکی از اسامی متشابه را به جهت اجتناب از تکرار ذکر کرده است. اگرچه می‌بینیم که از دام تکرار در امان نبوده است و اسامی پنج شاعر – از جمله شبیب بن عوانه، زفر بن حارث - را دو بار تکرار کرده و در نوبت دوم مطلب جدیدی نیاورده است.


از دیگر نکات قابل ذکر آنکه درباره برخی از اسامی چون سلیک بن سلکه، ابن حبناء، بنت وقدان و ابوالمعطش، در شرح حماسه حماسیاتی مشاهده نمی‌شود. شاید دلیل آن اختلاف بین نسخه‌های حماسه بوده است؛ به عنوان مثال تبریزی درباره بعضی از شعراء مانند غسان بن وعله و رقاد بن منذر یک یا چند حماسیه آورده است و حال آنکه در شرح مرزوقی این حماسیات نیامده است.<ref>ر.ک: همان، ص6-7</ref>‏
از دیگر نکات قابل ذکر آنکه درباره برخی از اسامی چون سلیک بن سلکه، ابن حبناء، بنت وقدان و ابوالمعطش، در شرح حماسه حماسیاتی مشاهده نمی‌شود. شاید دلیل آن اختلاف بین نسخه‌های حماسه بوده است؛ به عنوان مثال تبریزی درباره بعضی از شعراء مانند غسان بن وعله و رقاد بن منذر یک یا چند حماسیه آورده است و حال آنکه در شرح مرزوقی این حماسیات نیامده است.<ref>ر.ک: همان، ص6-7</ref>‏