۱۴۴٬۵۹۹
ویرایش
التهاني و التعازي: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
}} | }} | ||
'''التهانی و التعازی'''، نوشته | '''التهانی و التعازی'''، نوشته [[ابن مرزبان، محمد بن سهل|ابومنصور محمد بن سهل بن مرزبان كرخی]] (متوفای حدود 330ق) است این کتاب چهارمین اثر از مجموعه آثار او به نام «المنتهی فی الکمال» به شمار میآید و ابن مرزبان تهنیتها و تعزیتهایی را از میراث ادبی عرب در آن گردآورده است. «[[بطشان، ابراهیم بن محمد|ابراهیم بن محمد بطشان]]» پژوهش کتاب را انجام داده است. | ||
ابن مرزبان از میان میراث ادبی عرب از یک سو، «شادباشهایی» را در باب حج، بازگشت مسافر، پیوند زناشویی، پیروزی در جنگ، زادن فرزند؛ بهبودی بیمار و عیادت مریض برگزیده است و از سوی دیگر، «تسلّیِ خاطرهایی» را در بارۀ مرگ و میر و طلب شکیبایی برای بازماندگان، به همراه گزیدههایی از مرثیهسراییها را گِرد آورده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص138-38</ref> | [[ابن مرزبان، محمد بن سهل|ابن مرزبان]] از میان میراث ادبی عرب از یک سو، «شادباشهایی» را در باب حج، بازگشت مسافر، پیوند زناشویی، پیروزی در جنگ، زادن فرزند؛ بهبودی بیمار و عیادت مریض برگزیده است و از سوی دیگر، «تسلّیِ خاطرهایی» را در بارۀ مرگ و میر و طلب شکیبایی برای بازماندگان، به همراه گزیدههایی از مرثیهسراییها را گِرد آورده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص138-38</ref> | ||
محقق میگوید: این کتاب (به همراه آثار دیگر این مجموعه)، ثروت ادبی فرهنگ عرب به شمار میآید که به شیوۀ تعلیمی (آموزشی) نوشته شده است؛ ابن مرزبان رسالهها و شعرهایی را در موضوع شادباشگویی (تهانی) و اندوهکاهی و تسلیت (تعازی) گِرد آورده و از اِنشای خود نیز به آنها افزوده است. او متن کتاب را در بابها و فصلهایی دستهبندی نموده است که همگی، نمایانگر ذوق سلیم او است. شاید زیباترین نکتۀ کتاب این باشد که در شمار نخستین آثاری جای میگیرد که فنون نوشتاری و عبارتپردازی را به گونۀ تطبیقی و با بهرهجُویی از نمونههای ادبی که نویسنده در میراث فرهنگی عرب یافته است، آموزش میدهد تا جایی که این اثر، سرمشقی برای تقلید و پایهای برای پُختگی بیان ادیبان گشته است.<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص6-5 </ref> | محقق میگوید: این کتاب (به همراه آثار دیگر این مجموعه)، ثروت ادبی فرهنگ عرب به شمار میآید که به شیوۀ تعلیمی (آموزشی) نوشته شده است؛ ابن مرزبان رسالهها و شعرهایی را در موضوع شادباشگویی (تهانی) و اندوهکاهی و تسلیت (تعازی) گِرد آورده و از اِنشای خود نیز به آنها افزوده است. او متن کتاب را در بابها و فصلهایی دستهبندی نموده است که همگی، نمایانگر ذوق سلیم او است. شاید زیباترین نکتۀ کتاب این باشد که در شمار نخستین آثاری جای میگیرد که فنون نوشتاری و عبارتپردازی را به گونۀ تطبیقی و با بهرهجُویی از نمونههای ادبی که نویسنده در میراث فرهنگی عرب یافته است، آموزش میدهد تا جایی که این اثر، سرمشقی برای تقلید و پایهای برای پُختگی بیان ادیبان گشته است.<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص6-5 </ref> | ||
پیش از ابن مرزبان و پس از او نیز، در باره «تهنیت و تسلیت» آثاری نوشته شده است که برخی از آنها در دسترس و برخی دیگر گُم شدهاند؛ آثار نویسندگانی همچون «ابوجعفر برقی»، «عبدالله قُرشی بغدادی»، «ابوعَبدالله مرزبانی»، «ابوعبدالرحمن سُلَمی»، «محمد بن حسین نیشابوری»، | محقق در باره مذهب ابن مرزبان نیز اشارتهایی داشته، میگوید: «اسماعیلپاشا بابانی» (متوفای 1339ق) او را شیعه میداند. بغدادی نیز او را بر همین مذهب تعریف نموده است. او ادامه میدهد: من گزارشی را از او در کتابهای شیعی نیافتم. هرچند، اگر شیعه هم بوده است، آثارش او را شیعهای «میانهرو» نشان میدهد.<ref>ر.ک: همان، ص12-11</ref> | ||
پیش از ابن مرزبان و پس از او نیز، در باره «تهنیت و تسلیت» آثاری نوشته شده است که برخی از آنها در دسترس و برخی دیگر گُم شدهاند؛ آثار نویسندگانی همچون «ابوجعفر برقی»، «عبدالله قُرشی بغدادی»، «ابوعَبدالله مرزبانی»، «ابوعبدالرحمن سُلَمی»، «محمد بن حسین نیشابوری»، «[[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]]»، «شُمَیم حلی»، «نصرالله شیبانی»، «احمد بن محمد دُنیسَری» و «محمد بن علی شجری» از دست رفته است و آثار کسانی چون «[[مداینی، علی بن محمد|ابوالحسن مدائنی]]»، «[[عبدالله بن مسلم دینوری]]»، «عبدالله قُرشی بغدادی»، «ابوالعباس مُبرّد»، «ابن عبد ربه اندلسی»، «یوسف بن عبدالله نمری»، «[[راغب اصفهانی، حسین بن محمد|راغب اصفهانی]]»، «ابوالقاسم زمخشری»، «ابوالمعالی ابن حمدون»، «شهاب الدین نُویری»، «شهاب الدین أبشیهی» و «ابوالعباس قلقشندی» در شمار آثارِ بهجامانده است.<ref>ر.ک: همان، ص20-17</ref> | |||
==انتساب کتاب به ابن مرزبان== | ==انتساب کتاب به ابن مرزبان== | ||