۱۴۴٬۵۹۹
ویرایش
التعریف بمن ذکر في الموطأ من النساء و الرجال (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۵ آوریل ۲۰۲۵، ساعت ۲۲:۱۲
، ۱۵ آوریلبدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
«التعریف بمن ذکر فی الموطأ من النساء و الرجال» نوشته | «التعریف بمن ذکر فی الموطأ من النساء و الرجال» نوشته [[ابن الحذاء، أبيعبدالله|ابوعبدالله، محمد بن يحيى بن احمد بن محمد قرطبی مالکی]] معروف به [[ابن الحذاء، أبيعبدالله|ابن حذاء]] (348- 416ق) از فقهاء و عالمان حدیث است. این اثر در علوم حدیث- رجال است و توسط [[ادریسی، محمد عزالدین معیار|محمد عزالدین معیار ادریسی]] تحقیق شده است. | ||
نوشتار حاضر مشتمل بر ذکر و معرفی مردان و زنان معروف یا مجهول از صحابه، تابعان و پس از تابعان است که به عنوان راوی یا غیر راوی در کتاب | نوشتار حاضر مشتمل بر ذکر و معرفی مردان و زنان معروف یا مجهول از صحابه، تابعان و پس از تابعان است که به عنوان راوی یا غیر راوی در [[موطأ الإمام مالك|کتاب مؤطا]] [[مالک بن انس]] از آنان یاد شده است. <ref>متن، ج2، ص 3، مقدمه، ج1، ص 396 و ص 398 </ref> تاریخ نگارش این کتاب میان سالهای 385ق – 418ق تخمین زده شده است.<ref> مقدمه، ج1، ص 395</ref> از این کتاب با نامهایی همچون «رجال الموطأ»، «کتاب التعریف برجال الموطأ»، «رجال الموطأ»، «الکلام علی رجال الموطأ» و...نیز یاد شده است.<ref>رک: همان، ص 392- 393</ref> | ||
هدف نویسنده از نگارش کتاب گردآوری اطلاعات مختلف پراکنده در نوشتهها مختلف درباره اشخاص ذکر شده در کتاب | هدف نویسنده از نگارش کتاب گردآوری اطلاعات مختلف پراکنده در نوشتهها مختلف درباره اشخاص ذکر شده در کتاب موطأ جهت محققان است.<ref>رک: همان، ص 396- 397</ref> | ||
ساختار کتاب در یک مقدمه و یازده باب تنظیم شده است.<ref>رک: همان، ص 398</ref> نویسنده در مقدمه به موضوع کتاب و کیفیت تنظیم مطالب اشاره کرده است. وی مباحث نخستین کتاب را به بابهایی مشتمل بر نام مردان در موطا اختصاص داده است. ابواب یاد شده بر اساس ترتیب الفبایی تنظیم شده و به استثای حرف غین که نامی برای آن موجود نبوده، نام افراد بر اساس حرف اول آنها از الف تا یاء، ذیل هر باب قرار گرفته است. | ساختار کتاب در یک مقدمه و یازده باب تنظیم شده است.<ref>رک: همان، ص 398</ref> نویسنده در مقدمه به موضوع کتاب و کیفیت تنظیم مطالب اشاره کرده است. وی مباحث نخستین کتاب را به بابهایی مشتمل بر نام مردان در موطا اختصاص داده است. ابواب یاد شده بر اساس ترتیب الفبایی تنظیم شده و به استثای حرف غین که نامی برای آن موجود نبوده، نام افراد بر اساس حرف اول آنها از الف تا یاء، ذیل هر باب قرار گرفته است. | ||
در ذکر نامهای داخل در هر باب ترتیب هجایی رعایت نشده است با این وجود گاهی طبقه افراد مورد توجه قرار گرفته و به ترتیب صحابه، تابعان و...ذکر شده است.<ref>رک: همان، ص 399</ref>بابهای مختص به راویان مرد تقریبا سه چهارم مطالب کتاب را شامل شده است. نویسنده در ادامه در بابی به افرادی که به پدر | در ذکر نامهای داخل در هر باب ترتیب هجایی رعایت نشده است با این وجود گاهی طبقه افراد مورد توجه قرار گرفته و به ترتیب صحابه، تابعان و...ذکر شده است.<ref>رک: همان، ص 399</ref>بابهای مختص به راویان مرد تقریبا سه چهارم مطالب کتاب را شامل شده است. نویسنده در ادامه در بابی به افرادی که به پدر منسوب شده مانند: «ابن محیریز» و «ابن محیصة» و نام آنها ذکر نشده، پرداخته است. باب منسوبان به قبیله یا خاندان مانند «بیاضی» یا «مخدجی» بدون ذکر نام، باب افرادی که با نام مادر شهرت یافتهاند مانند ابن ام مکتوم و بدون ذکر نام، و باب کسانی که به واسطه بیماری یا نقصی در آنان معروف شدهاند. مانند «الاعرج» دیگر ابواب را تشکیل داده است.<ref>رک: همان، ص 400</ref> | ||
در ادامه نویسنده متعرض اشخاص مشهور با کنیه شده است. نویسنده این باب را مانند ابواب نامهای مردان تنظیم کرده است. چنانچه فرد سابقا در بابی معرفی شده به آن ارجاع داده است مگر در مواردی که شخص با کنیه شهرت داشته و معرفی نشده در این صورت به معرفی کامل او پرداخته است. پس از آن، باب کسانی که مالک بن انس از آنان با عبارت «عن رجل» و مانند آن مطرح شده است. نویسنده در این باب حدیث | |||
در بابی به کسانی که مالک بن انس از آنان با عبارت«عن الثقة عنده» یاد کرده پرداخته شده است. در این باب مراد مالک از عبارت بالا بررسی شده است. ابواب نامهای زنان از دیگر مطالب کتاب است. نویسنده ابواب یاد شده را بر اساس حروف الفبا تنظیم نموده جز اینکه بین کنیه و اسم تفاوت قائل نشده است. وی پایان این ابواب را به زنانی که نام آنها نیامده و با عباراتی همچون ام فلان، جدة فلان، عمة فلان و....ذکر شدهاند اختصاص داده است. وی همچنین مواردی را که با عبارت ابنة فلان، زوجة فلان به آنها اشاره شده نیز به این باب افزوده است.<ref>رک: همان، ص 402</ref>پایان بخش مطالب باب کسانی است که مورد جرح رجالیان قرار گرفتهاند. نام افراد در این باب بدون ترتیب ذکر شده است.<ref>رک: همان، ص 403</ref> | در ادامه نویسنده متعرض اشخاص مشهور با کنیه شده است. نویسنده این باب را مانند ابواب نامهای مردان تنظیم کرده است. چنانچه فرد سابقا در بابی معرفی شده به آن ارجاع داده است مگر در مواردی که شخص با کنیه شهرت داشته و معرفی نشده در این صورت به معرفی کامل او پرداخته است. پس از آن، باب کسانی که مالک بن انس از آنان با عبارت «عن رجل» و مانند آن مطرح شده است. نویسنده در این باب حدیث موطأ مورد نظر و عبارات ذکر شده توسط مالک مانند: ان رجلا اخبرنی، کان رجلان، حدثنی شیخ و..... ذکر کرده سپس با تکیه بر احادیثی خارج از کتاب آنچه را که به شناسایی فرد کمک میکند آورده و نظر علما را درباره او گفته است. گاهی نیز با عبارت «لم اعرفه» یا «لعلی اجده» در معرفی شخص اکتفا کرده است.<ref>رک: همان، ص 401</ref> | ||
در بابی به کسانی که [[مالک بن انس]] از آنان با عبارت«عن الثقة عنده» یاد کرده پرداخته شده است. در این باب مراد مالک از عبارت بالا بررسی شده است. ابواب نامهای زنان از دیگر مطالب کتاب است. نویسنده ابواب یاد شده را بر اساس حروف الفبا تنظیم نموده جز اینکه بین کنیه و اسم تفاوت قائل نشده است. وی پایان این ابواب را به زنانی که نام آنها نیامده و با عباراتی همچون ام فلان، جدة فلان، عمة فلان و....ذکر شدهاند اختصاص داده است. وی همچنین مواردی را که با عبارت ابنة فلان، زوجة فلان به آنها اشاره شده نیز به این باب افزوده است.<ref>رک: همان، ص 402</ref>پایان بخش مطالب باب کسانی است که مورد جرح رجالیان قرار گرفتهاند. نام افراد در این باب بدون ترتیب ذکر شده است.<ref>رک: همان، ص 403</ref> | |||
شیوهای که نویسنده در معرفی به کار برده عبارت از ذکر نام فرد به تنهایی یا با اضافه نام پدر یا پدر و جد و غیره است. وی همچنین به ذکر کنیه و نسب توجه داشته (به همین جهت ابوابی را در این خصوص آورده) است.<ref>رک: همان، ص 403- 405</ref> وی گاهی به بیان معنای برخی از نامها، لقبها و نسبها پرداخته است. بیان صفات اخلاقی، ویژگی علمی، حرفه و شغل، منصب، تاریخ ولادت و وفات، نام مادر، و..... از جمله عناصری است که در معرفی افراد مورد توجه قرار گرفته است.<ref>رک: همان، ص 406- 411</ref> | شیوهای که نویسنده در معرفی به کار برده عبارت از ذکر نام فرد به تنهایی یا با اضافه نام پدر یا پدر و جد و غیره است. وی همچنین به ذکر کنیه و نسب توجه داشته (به همین جهت ابوابی را در این خصوص آورده) است.<ref>رک: همان، ص 403- 405</ref> وی گاهی به بیان معنای برخی از نامها، لقبها و نسبها پرداخته است. بیان صفات اخلاقی، ویژگی علمی، حرفه و شغل، منصب، تاریخ ولادت و وفات، نام مادر، و..... از جمله عناصری است که در معرفی افراد مورد توجه قرار گرفته است.<ref>رک: همان، ص 406- 411</ref> | ||