۱۴۴٬۵۹۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (Hbaghizadeh صفحهٔ الأمثال (عامر بن عمران ضبی) را بدون برجایگذاشتن تغییرمسیر به الأمثال (ضبی) منتقل کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
'''الأمثال'''، اثر [[ضبی، عامر بن عمران|ابوعکرمه ضبی]] (متوفی 250ق)، کتابی است در شرح و توضیح امثال و حکم معروف عرب و تشریح لغات و واژگان غریب و نامأنوس آنها. | '''الأمثال'''، اثر [[ضبی، عامر بن عمران|ابوعکرمه ضبی]] (متوفی 250ق)، کتابی است در شرح و توضیح امثال و حکم معروف عرب و تشریح لغات و واژگان غریب و نامأنوس آنها. | ||
اثر حاضر، پس از کتاب «الأمثال» [[مفضل بن محمد بن یعلی ضبی]] (متوفی حدود 170ق)، «[[الأمثال]]» [[سدوسی، مؤرج بن عمرو|ابوفید مؤرج بن عمرو سدوسی]] (متوفی 195ق) و | اثر حاضر، پس از کتاب «الأمثال» [[مفضل بن محمد بن یعلی ضبی]] (متوفی حدود 170ق)، «[[الأمثال]]» [[سدوسی، مؤرج بن عمرو|ابوفید مؤرج بن عمرو سدوسی]] (متوفی 195ق) و «[[الأمثال (هروی)|الأمثال]]» [[ابوعبید، قاسم بن سلام|ابوعبید قاسم بن سلام هروی]] (متوفی 224ق)، چهارمین کتاب درباره امثال و حکم عربی است که به دست ما رسیده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص1</ref>. | ||
طبق آنچه محقق در مقدمه خود بدان اشاره نموده، هیچیک از کسانی که به شرح حال و ترجمه ابوعکرمه پرداختهاند، از این کتاب نامی نبرده و هیچیک از متأخرین و یا غیر آنها، از این کتاب اقتباس نکردهاند<ref>ر.ک: همان، ص9</ref>. | طبق آنچه محقق در مقدمه خود بدان اشاره نموده، هیچیک از کسانی که به شرح حال و ترجمه ابوعکرمه پرداختهاند، از این کتاب نامی نبرده و هیچیک از متأخرین و یا غیر آنها، از این کتاب اقتباس نکردهاند<ref>ر.ک: همان، ص9</ref>. | ||
نویسنده در این اثر، از مؤرج سدوسی بسیار الهام گرفته است. | نویسنده در این اثر، از [[سدوسی، مؤرج بن عمرو|مؤرج سدوسی]] بسیار الهام گرفته است. [[ضبی، عامر بن عمران|ابوعکرمه]]، به شرح تعبیرات لغوی واژههای نامأنوس بیش از ضربالمثلها توجه داشته است. در این کتاب، افزون بر ۱۲۰ ضربالمثل، ۲۵۰ بیت شعر نیز وجود دارد؛ ازاینرو، آن را گنجینهای از اشعار کهن عرب دانستهاند. وی در این کتاب، از روایت [[اصمعی، عبدالملک بن قریب|اصمعی]]، [[ابن اعرابی، ابوعبدالله محمد بن زیاد|ابن اعرابی]] و مفضل ضبی بیش از دیگران بهره برده است<ref>ر.ک: ملاابراهیمی، عزت، ج10، ص196</ref>. | ||
کتاب با مقدمهای از محقق در شرح حال ابوعکرمه و اشاره به برخی از خصوصیات و ویژگیهای کتاب وی، آغاز شده است. مؤلف نیز مطالب خود را با مقدمه کوتاهی آغاز نموده که در آن، توضیح داده است که چگونه اقوال رایج عرب را جمعآوری نموده و به شرح و تفسیر آنها پرداخته و شواهدی از شعر و سایر مطالب، برای آن ذکر نموده است. وی در این مورد، به آرای زبانشناسان و اهل لغت پیش از خود نیز استناد کرده و در زمینه نسبت اقوال به صاحبان آنها، دقت نموده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص10</ref>. | کتاب با مقدمهای از محقق در شرح حال ابوعکرمه و اشاره به برخی از خصوصیات و ویژگیهای کتاب وی، آغاز شده است. مؤلف نیز مطالب خود را با مقدمه کوتاهی آغاز نموده که در آن، توضیح داده است که چگونه اقوال رایج عرب را جمعآوری نموده و به شرح و تفسیر آنها پرداخته و شواهدی از شعر و سایر مطالب، برای آن ذکر نموده است. وی در این مورد، به آرای زبانشناسان و اهل لغت پیش از خود نیز استناد کرده و در زمینه نسبت اقوال به صاحبان آنها، دقت نموده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص10</ref>. | ||
ابوعکرمه هر فقره از فقرات کتاب را با عبارت: «و من قولهم» آغاز نموده و سپس، معنای قول یا ضربالمثل را توضیح داده و یا سیاق کلامی که در آن گفته شده را با عبارت: «المأخوذ من قولهم» روشن کرده است<ref>ر.ک: همان، ص11</ref>. از جمله امثال مذکور در کتاب، میتوان به: «حياك الله و بياك» اشاره نمود<ref>ر.ک: متن کتاب، ص24</ref>. | [[ضبی، عامر بن عمران|ابوعکرمه]] هر فقره از فقرات کتاب را با عبارت: «و من قولهم» آغاز نموده و سپس، معنای قول یا ضربالمثل را توضیح داده و یا سیاق کلامی که در آن گفته شده را با عبارت: «المأخوذ من قولهم» روشن کرده است<ref>ر.ک: همان، ص11</ref>. از جمله امثال مذکور در کتاب، میتوان به: «حياك الله و بياك» اشاره نمود<ref>ر.ک: متن کتاب، ص24</ref>. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||