۱۴۴٬۵۹۹
ویرایش
صفیالدین ارموی، عبدالمؤمن بن یوسف: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - ' .' به '.'
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' .' به '.') |
||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
عدّهاى از مؤلفان - خصوصاً محقّقان عرب - در حاليكه زادگاه وى را «بغداد» نوشتهاند، او را «اُرموى» نسب دانستهاند و برخى ديگر از پژوهندگان از احتمالِ ولادت او در «اورميه» خبر دادهاند،همچنانكه جمعى نيز او را از مردمِ «بلخ» و يا «خوى» خواندهاند. | عدّهاى از مؤلفان - خصوصاً محقّقان عرب - در حاليكه زادگاه وى را «بغداد» نوشتهاند، او را «اُرموى» نسب دانستهاند و برخى ديگر از پژوهندگان از احتمالِ ولادت او در «اورميه» خبر دادهاند،همچنانكه جمعى نيز او را از مردمِ «بلخ» و يا «خوى» خواندهاند. | ||
در اينباره بايد بگوييم؛ كه با استناد به منابعِ اقدم، احتمالاً زادگاه و مولدِ صفىالدّين بغداد نبوده است. زيرا اوّلاً؛ روايت ابن شاكر الكتبى (متوفى 764 ه . ق / 1362 م) درفوات الوفيات بر ورود صفىالدّين به بغداد در ايام صباوت دلالت دارد و ثانياً؛ از آنجا كه تسميۀ فرزندانِ وى در تلخيص مجمع الاداب في المعجم الالقاب داراى نسبت «الارموى ثم البغدادى» است، شايد بتوان چنين نتيجه گرفت كه پدر ايشان در سالهاى پس ازولادت در بغداد رحل اقامت افكنده و چنانكه در همۀ منابع اين تحقيق نيز آمده؛ مدارج ترقّى را در اين شهر طى كرده است. از طرف ديگر «الارموى» در تسميۀ صفىالدّين عبدالمؤمن مىتواند نشانگر اين امرباشد كه او و يا نياكانش زادۀ شهر «اورميه» بودهاند. | در اينباره بايد بگوييم؛ كه با استناد به منابعِ اقدم، احتمالاً زادگاه و مولدِ صفىالدّين بغداد نبوده است. زيرا اوّلاً؛ روايت ابن شاكر الكتبى (متوفى 764 ه. ق / 1362 م) درفوات الوفيات بر ورود صفىالدّين به بغداد در ايام صباوت دلالت دارد و ثانياً؛ از آنجا كه تسميۀ فرزندانِ وى در تلخيص مجمع الاداب في المعجم الالقاب داراى نسبت «الارموى ثم البغدادى» است، شايد بتوان چنين نتيجه گرفت كه پدر ايشان در سالهاى پس ازولادت در بغداد رحل اقامت افكنده و چنانكه در همۀ منابع اين تحقيق نيز آمده؛ مدارج ترقّى را در اين شهر طى كرده است. از طرف ديگر «الارموى» در تسميۀ صفىالدّين عبدالمؤمن مىتواند نشانگر اين امرباشد كه او و يا نياكانش زادۀ شهر «اورميه» بودهاند. | ||
بر اساسِ آنچه كه گذشت و اجماع نظراتِ مؤلفان و محققان و همچنين رحجانِ قولِمشهور، شايد بتوان نام و نسبِ مؤلفِ كتاب الأدوار في الموسيقى را «صفىالدّين عبدالمؤمن يوسف بن فاخر الارموى البغدادى» ذكر كرد. | بر اساسِ آنچه كه گذشت و اجماع نظراتِ مؤلفان و محققان و همچنين رحجانِ قولِمشهور، شايد بتوان نام و نسبِ مؤلفِ كتاب الأدوار في الموسيقى را «صفىالدّين عبدالمؤمن يوسف بن فاخر الارموى البغدادى» ذكر كرد. | ||
==ولادت== | ==ولادت== | ||
تاريخ تولّد و وفات صفىالدّين عبدالمؤمن اگر چه چنين به نظر مىرسد كه در هيچيك از منابعِ اين تحقيق تاريخ تولّدِ صفىالدّين اُرموى قيد نشده است ولى مىتوان مانند بعضى از محقّقانِ متأخر، براساس تاريخِفوتِ او، حدودِ تاريخِ ولادتش را تعيين نمود. پس با توجه به اينكه مؤلفِ كتابِ الحوادث الجامعة زمانِ در گذشتِ وى را سال؛ 693 ه . ق (1294 م) و در حدودِ هشتاد سالگى ذكركرده است، مىتوان سال تولّدِ وى را بين سالهاى 618 - 608 ه . ق (1221 - 1211 م)تخمين زد. | تاريخ تولّد و وفات صفىالدّين عبدالمؤمن اگر چه چنين به نظر مىرسد كه در هيچيك از منابعِ اين تحقيق تاريخ تولّدِ صفىالدّين اُرموى قيد نشده است ولى مىتوان مانند بعضى از محقّقانِ متأخر، براساس تاريخِفوتِ او، حدودِ تاريخِ ولادتش را تعيين نمود. پس با توجه به اينكه مؤلفِ كتابِ الحوادث الجامعة زمانِ در گذشتِ وى را سال؛ 693 ه. ق (1294 م) و در حدودِ هشتاد سالگى ذكركرده است، مىتوان سال تولّدِ وى را بين سالهاى 618 - 608 ه. ق (1221 - 1211 م)تخمين زد. | ||
ذكر اين نكته در اينجا لازم است كه؛ برخى از پژوهندگان تاريخِ تولّدِ صفىالدّين راسالِ 629 ه . ق (1232 م) نوشتهاند و از آنجا كه احتمالاً اقدمِ نسخِ كتاب الأدوارداراى تاريخِ سالِ 633 ه . ق (1235 م) مىباشد، نكتۀ فوق تأمل برانگيز خواهد بود. | ذكر اين نكته در اينجا لازم است كه؛ برخى از پژوهندگان تاريخِ تولّدِ صفىالدّين راسالِ 629 ه. ق (1232 م) نوشتهاند و از آنجا كه احتمالاً اقدمِ نسخِ كتاب الأدوارداراى تاريخِ سالِ 633 ه. ق (1235 م) مىباشد، نكتۀ فوق تأمل برانگيز خواهد بود. | ||
==تاریخ وفات== | ==تاریخ وفات== | ||
اما درگذشتِ صفىالدّين عبدالمؤمن - چنانكه اكثر قريب به اتفاقِ منابع بر آن تأكيد دارند- در ماهِ صفرِ سال 693 ه . ق (ژانويه 1294 م) به وقوع پيوسته است. روز در گذشتِ او را يكى از روزهاى دوشنبه 18 صفر7 (18 ژانويه) يا چهارشنبه20 صفر8 (20 ژانويه) و يا پنجشنبه 28 صفرِ9 (28 ژانويه) سالِ فوق الذّكر دانستهاند. | اما درگذشتِ صفىالدّين عبدالمؤمن - چنانكه اكثر قريب به اتفاقِ منابع بر آن تأكيد دارند- در ماهِ صفرِ سال 693 ه. ق (ژانويه 1294 م) به وقوع پيوسته است. روز در گذشتِ او را يكى از روزهاى دوشنبه 18 صفر7 (18 ژانويه) يا چهارشنبه20 صفر8 (20 ژانويه) و يا پنجشنبه 28 صفرِ9 (28 ژانويه) سالِ فوق الذّكر دانستهاند. | ||
==تحصیلات== | ==تحصیلات== | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
صفىالدّين عبدالمؤمن بن يوسف در خردسالى به بغداد رفته است. سپس با ورود به مدرسۀ مستنصريه به آموختنِ محاضرات، ادب، عربى و خطّ و خوشنويسى پرداخت و توانست در علومِ متداول عصرِ خويش مانند تاريخ و علم خلاف، شعر و نظم، علم انشاء و عربى متبحّر شود. | صفىالدّين عبدالمؤمن بن يوسف در خردسالى به بغداد رفته است. سپس با ورود به مدرسۀ مستنصريه به آموختنِ محاضرات، ادب، عربى و خطّ و خوشنويسى پرداخت و توانست در علومِ متداول عصرِ خويش مانند تاريخ و علم خلاف، شعر و نظم، علم انشاء و عربى متبحّر شود. | ||
وى در حُسنِ خطّ سرآمد خوشنويسانِ روزگار خود شد و بعدها به سبب نگارش مصحفى براى المستعصم باللّه (حكومت؛ 656 - 640 ه . ق / 1258 -1242 م) آخرين خليفۀ عباسى (656 - 145 ه . ق / 1258 - 762 م) در زمرۀ ملازمين وى درآمد و احتمالاً از اين زمان در خوشنويسى شهرت بسيار يافت. به نظر مىرسد كه تا اين زمان صفىالدّين اُرموى را كمتر با عنوانِ موسيقيدان مىشناختهاند، حال آنكه او به احتمالِ بسيار تحصيل علم موسيقى و نواختن سازِ عود را از همان سالهاىِ پس از ورود به مدرسۀ مستنصريه آغاز كرده بود و به چنان مرتبهاى درعلم موسيقى رسيده بود كه علاوه بر تأليفِ كتاب الأدوار في الموسيقى نسبت به تعليمِموسيقى نيز همّت گمارده بود. | وى در حُسنِ خطّ سرآمد خوشنويسانِ روزگار خود شد و بعدها به سبب نگارش مصحفى براى المستعصم باللّه (حكومت؛ 656 - 640 ه. ق / 1258 -1242 م) آخرين خليفۀ عباسى (656 - 145 ه. ق / 1258 - 762 م) در زمرۀ ملازمين وى درآمد و احتمالاً از اين زمان در خوشنويسى شهرت بسيار يافت. به نظر مىرسد كه تا اين زمان صفىالدّين اُرموى را كمتر با عنوانِ موسيقيدان مىشناختهاند، حال آنكه او به احتمالِ بسيار تحصيل علم موسيقى و نواختن سازِ عود را از همان سالهاىِ پس از ورود به مدرسۀ مستنصريه آغاز كرده بود و به چنان مرتبهاى درعلم موسيقى رسيده بود كه علاوه بر تأليفِ كتاب الأدوار في الموسيقى نسبت به تعليمِموسيقى نيز همّت گمارده بود. | ||
از جمله شاگردانِ او مغنيهاى به نام «لُحاظ» بود كه بامعرفىِ تواناييها و داناييهاى موسيقيايىِ صفىالدّين به مستعصم بر شهرت و تقرّب وى به خليفه بيش از پيش افزود. به گونهاى كه صفىالدّين از آن پس و تا زمانِ سقوطِ خليفه نديمِ خاصّ و ملازم هميشگى وى بود. | از جمله شاگردانِ او مغنيهاى به نام «لُحاظ» بود كه بامعرفىِ تواناييها و داناييهاى موسيقيايىِ صفىالدّين به مستعصم بر شهرت و تقرّب وى به خليفه بيش از پيش افزود. به گونهاى كه صفىالدّين از آن پس و تا زمانِ سقوطِ خليفه نديمِ خاصّ و ملازم هميشگى وى بود. | ||
پس از هجومِ مغولان و سقوطِ بغداد و كشته شدنِ خليفه (656 ه . ق / 1258 م)، به امر هلاكو خان (حكومت؛ 656 - 663 ه . ق /1264 - 1258 م)، صفىالدّين به خان مغول نزديك شد و به خدمت دستگاه حكومتى وى درآمد. | پس از هجومِ مغولان و سقوطِ بغداد و كشته شدنِ خليفه (656 ه. ق / 1258 م)، به امر هلاكو خان (حكومت؛ 656 - 663 ه. ق /1264 - 1258 م)، صفىالدّين به خان مغول نزديك شد و به خدمت دستگاه حكومتى وى درآمد. | ||
او نزدِ صاحبِ كتابِ [[تاریخ جهانگشاى جوینى|تاريخ جهانگشا]]؛ [[جوینی، عطاملک بن محمد|علاءالدين عطا ملك جوينى]](681 - 622 ه . ق / 1282 - 1225 م) كه از طرفِ ايلخانان فرمانروايىِ بغداد و تمام نواحىِ عراق و عرب را برعهده داشت، چنان قرب يافت كه وى او را به رياستِ«دارالانشاء بغداد» برگزيد. همچنين صاحب ديوانِ ايلخانان و برادرِ عطا ملك؛ شمسالدّين محمّد بن محمّد جوينى (متوفى 683 ه . ق / 1284 م) تربيت فرزندان خويش يعنى؛ بهاءالدّين محمّد (متوفى 678 ه . ق / 1279 م) و شرفالدّين هارون(مقتول 685 ه . ق / 1286 م) را برعهده صفىالدين گذاشت. | او نزدِ صاحبِ كتابِ [[تاریخ جهانگشاى جوینى|تاريخ جهانگشا]]؛ [[جوینی، عطاملک بن محمد|علاءالدين عطا ملك جوينى]](681 - 622 ه. ق / 1282 - 1225 م) كه از طرفِ ايلخانان فرمانروايىِ بغداد و تمام نواحىِ عراق و عرب را برعهده داشت، چنان قرب يافت كه وى او را به رياستِ«دارالانشاء بغداد» برگزيد. همچنين صاحب ديوانِ ايلخانان و برادرِ عطا ملك؛ شمسالدّين محمّد بن محمّد جوينى (متوفى 683 ه. ق / 1284 م) تربيت فرزندان خويش يعنى؛ بهاءالدّين محمّد (متوفى 678 ه. ق / 1279 م) و شرفالدّين هارون(مقتول 685 ه. ق / 1286 م) را برعهده صفىالدين گذاشت. | ||
| خط ۷۸: | خط ۷۸: | ||
==محل وفات== | ==محل وفات== | ||
پس از فوت علاءالدين و كشته شدن شمسالدين به فرمان سومين جانشين هلاكوخان؛ ارغون (حكومت؛ 690 - 683 ه . ق / 1291 - 1284 م) و سقوط خاندان جوينى، به سبب رابطۀ استوار و ديرينۀ صفىالدّين با اين خاندان، وى مورد بىمهرى واقع شد و روزگار چنان بر وى سخت گرفت كه سرانجام به دليلِ عدمِ توانايى در باز پرداختِقروضِ خود به زندانى در بغداد افتاد و همانجا درگذشت. | پس از فوت علاءالدين و كشته شدن شمسالدين به فرمان سومين جانشين هلاكوخان؛ ارغون (حكومت؛ 690 - 683 ه. ق / 1291 - 1284 م) و سقوط خاندان جوينى، به سبب رابطۀ استوار و ديرينۀ صفىالدّين با اين خاندان، وى مورد بىمهرى واقع شد و روزگار چنان بر وى سخت گرفت كه سرانجام به دليلِ عدمِ توانايى در باز پرداختِقروضِ خود به زندانى در بغداد افتاد و همانجا درگذشت. | ||
==فرزندان== | ==فرزندان== | ||
فرزندان صفىالدين نام سه فرزند از فرزندانِ صفىالدّين در منابعِ مختلف به چشم مىخورد؛ «كمالالدّين ابوالفضل احمد»، «عزّالدّين على» (متوفى صفر 701 ه . ق / 1301 م) كه گويا كاتب بودهاند و ديگرى «جلالالدّين محمّد» كه از ادباى عصر خويش بوده است. | فرزندان صفىالدين نام سه فرزند از فرزندانِ صفىالدّين در منابعِ مختلف به چشم مىخورد؛ «كمالالدّين ابوالفضل احمد»، «عزّالدّين على» (متوفى صفر 701 ه. ق / 1301 م) كه گويا كاتب بودهاند و ديگرى «جلالالدّين محمّد» كه از ادباى عصر خويش بوده است. | ||
==شاگردان== | ==شاگردان== | ||
شاگردان صفىالدين اگر چه از نامِ استادانِ صفىالدين اُرموى اطّلاعى در دست نيست ولى نام برخى ازشاگردان مشهور وى در منابع مورد نظر اين پژوهش آمده است كه عبارتند از: 1 - ياقوتِ مستعصمى (متوفى 698 ه . ق / 1298 م) كه در خطّ شاگردِ صفىالدّينبوده است. 2 - شمسالدين احمد بن يحيى سهروردى (متوفى 741 ه . ق / 1340 م) كه وى راجامع علم و موسيقى دانستهاند. 3 - شرفالدّين هارون بن محمّد جوينى (مقتول 685 ه . ق / 1286 م). 4 - بهاءالدّين محمّد بن محمّد جوينى (متوفى 678 ه . ق / 1279 م). 5 - على سه تايى. 6 - حسين زامر. 7 - حسامالدّين قتلغ بوغا. 8 - زيتون. 9 - لُحاظ. | شاگردان صفىالدين اگر چه از نامِ استادانِ صفىالدين اُرموى اطّلاعى در دست نيست ولى نام برخى ازشاگردان مشهور وى در منابع مورد نظر اين پژوهش آمده است كه عبارتند از: 1 - ياقوتِ مستعصمى (متوفى 698 ه. ق / 1298 م) كه در خطّ شاگردِ صفىالدّينبوده است. 2 - شمسالدين احمد بن يحيى سهروردى (متوفى 741 ه. ق / 1340 م) كه وى راجامع علم و موسيقى دانستهاند. 3 - شرفالدّين هارون بن محمّد جوينى (مقتول 685 ه. ق / 1286 م). 4 - بهاءالدّين محمّد بن محمّد جوينى (متوفى 678 ه. ق / 1279 م). 5 - على سه تايى. 6 - حسين زامر. 7 - حسامالدّين قتلغ بوغا. 8 - زيتون. 9 - لُحاظ. | ||
| خط ۹۵: | خط ۹۵: | ||
بسيارى از محقّقان بر اين باورند كه صفىالدّين به عنوانِ بنيانگذار و يا ساماندهندۀ مكتب منتظميه، نظم نوينى را در مبانىِ نظرىِ موسيقىِ سرزمينهاى اسلامى بهويژه خاورميانه بنيان نهاد. | بسيارى از محقّقان بر اين باورند كه صفىالدّين به عنوانِ بنيانگذار و يا ساماندهندۀ مكتب منتظميه، نظم نوينى را در مبانىِ نظرىِ موسيقىِ سرزمينهاى اسلامى بهويژه خاورميانه بنيان نهاد. | ||
پايههاى اين نظام كه احتمالاً براىِ اوّلين بار در كتاب الأدوار فى الموسيقى معرفى شده وتقريباً بر همۀ آثارِ مهمِّ موسيقىِ قرون بعد از خود تأثير بسيار نهاده، بر نظريههاىِدانشمندانِ قبل از قرن هفتم هجرى (سيزدهم ميلادى) مانند يعقوب بن اسحق كِنْدى(متوفى 260 ه . ق / 908 م)، ابو نصر فارابى (متوفى 339 ه . ق / 950 م)، ابو على سينا (متوفى 428 ه . ق / 1037 م) و ابن زَيْله اصفهانى (متوفى 440 ه . ق / 1048 م) استواراست. | پايههاى اين نظام كه احتمالاً براىِ اوّلين بار در كتاب الأدوار فى الموسيقى معرفى شده وتقريباً بر همۀ آثارِ مهمِّ موسيقىِ قرون بعد از خود تأثير بسيار نهاده، بر نظريههاىِدانشمندانِ قبل از قرن هفتم هجرى (سيزدهم ميلادى) مانند يعقوب بن اسحق كِنْدى(متوفى 260 ه. ق / 908 م)، ابو نصر فارابى (متوفى 339 ه. ق / 950 م)، ابو على سينا (متوفى 428 ه. ق / 1037 م) و ابن زَيْله اصفهانى (متوفى 440 ه. ق / 1048 م) استواراست. | ||
با اين وجود اين مكتب داراى ويژگيهايى است كه آن را از ساير نظريههاى قبل از خود متمايز و متكامل مىسازد، كه در يك نگاه كلّى احتمالاً مهمترين خصوصيت اين مكتب را بايد تقسيمِ فاصلۀ هنگام (اُكتاو) به هفده فاصله دانست. بررسىِ اين تقسيمبندى نشان مىدهد كه صفىالدين اين فواصل را با اقتباس از پرده بندىِ طنبور خراسانى- كه [[فارابی، محمد بن محمد|فارابى]] در الموسيقى الكبير شرح داده بود - نظم داده است. به صورتى كه با پيشنهادهاىِخود، تعديلى را در فواصلِ مورد اختلافِ دانشمندان پيشين اعمال مىكند كه با اصل دوپردهاى فيثاغورس نيز قابل توجيه است. | با اين وجود اين مكتب داراى ويژگيهايى است كه آن را از ساير نظريههاى قبل از خود متمايز و متكامل مىسازد، كه در يك نگاه كلّى احتمالاً مهمترين خصوصيت اين مكتب را بايد تقسيمِ فاصلۀ هنگام (اُكتاو) به هفده فاصله دانست. بررسىِ اين تقسيمبندى نشان مىدهد كه صفىالدين اين فواصل را با اقتباس از پرده بندىِ طنبور خراسانى- كه [[فارابی، محمد بن محمد|فارابى]] در الموسيقى الكبير شرح داده بود - نظم داده است. به صورتى كه با پيشنهادهاىِخود، تعديلى را در فواصلِ مورد اختلافِ دانشمندان پيشين اعمال مىكند كه با اصل دوپردهاى فيثاغورس نيز قابل توجيه است. | ||
| خط ۱۱۰: | خط ۱۱۰: | ||
2- الرسالة الشّرفية فى علم النسب و الأوزان الإيقاعية، | 2- الرسالة الشّرفية فى علم النسب و الأوزان الإيقاعية، | ||
وى اين كتاب را به نام شرفالدّين هارون (يكى از فرزندانِ شمسالدّين محمّدجوينى) در حدود سال 666 ه . ق (1267 م) نگاشت. | وى اين كتاب را به نام شرفالدّين هارون (يكى از فرزندانِ شمسالدّين محمّدجوينى) در حدود سال 666 ه. ق (1267 م) نگاشت. | ||
اين رساله كه حدود سى سال پس از كتاب الأدوار و در پنج مقاله - هر مقاله داراى چند فصل است - تأليف شده است در بردارندۀ مباحث علوم نظرى و عملى موسيقى مىباشد. چنانكه از مقدمۀ رساله برمىآيد؛ مؤلف در رسالۀ خود از شيوۀ حكماى يونانى پيروى كرده و ضمنِ بررسىِ نظراتِ ابو نصرِ فارابى (339 - 259 ه . ق) و ابو على سينا (428 - 373 ه . ق / 1037 - 980 م) خود مطالبِ جديدى بر آنها افزوده است. | اين رساله كه حدود سى سال پس از كتاب الأدوار و در پنج مقاله - هر مقاله داراى چند فصل است - تأليف شده است در بردارندۀ مباحث علوم نظرى و عملى موسيقى مىباشد. چنانكه از مقدمۀ رساله برمىآيد؛ مؤلف در رسالۀ خود از شيوۀ حكماى يونانى پيروى كرده و ضمنِ بررسىِ نظراتِ ابو نصرِ فارابى (339 - 259 ه. ق) و ابو على سينا (428 - 373 ه. ق / 1037 - 980 م) خود مطالبِ جديدى بر آنها افزوده است. | ||
[[قطبالدین شیرازی، محمود بن مسعود|قطبالدّين محمود بن ضياءالدّين مسعود شيرازى]] (710 - 634 ه . ق / 1310 -1236 م) در نگارشِ فنِّ چهارم (موسيقى) از جملۀ چهارمِ (علمِ اوسط يا رياضى) كتابِدرة التاج لِغُرّة الدَّبّاج از اين رسالۀ صفىالدّين ارموى بسيار تأثير پذيرفته است. | [[قطبالدین شیرازی، محمود بن مسعود|قطبالدّين محمود بن ضياءالدّين مسعود شيرازى]] (710 - 634 ه. ق / 1310 -1236 م) در نگارشِ فنِّ چهارم (موسيقى) از جملۀ چهارمِ (علمِ اوسط يا رياضى) كتابِدرة التاج لِغُرّة الدَّبّاج از اين رسالۀ صفىالدّين ارموى بسيار تأثير پذيرفته است. | ||
همچنين [[عبدالقادر بن غيبى حافظ مَراغى]] (درگذشتۀ 838 ه . ق / 1434 م) در تأليف كتابهاى مقاصد الألحان و جامع الألحان از اين رساله متأثر بوده و در كتابِ شرح ادوار خود بارها به اين كتابِ صفىالدين اشاره نموده است. تصحيحى تحقيقى از رسالۀ شرفيه در سال 1982 م (1403 ه . ق) به اهتمام الحاج هاشم محمّد الرَجَب چاپ و منتشر شده، | همچنين [[عبدالقادر بن غيبى حافظ مَراغى]] (درگذشتۀ 838 ه. ق / 1434 م) در تأليف كتابهاى مقاصد الألحان و جامع الألحان از اين رساله متأثر بوده و در كتابِ شرح ادوار خود بارها به اين كتابِ صفىالدين اشاره نموده است. تصحيحى تحقيقى از رسالۀ شرفيه در سال 1982 م (1403 ه. ق) به اهتمام الحاج هاشم محمّد الرَجَب چاپ و منتشر شده، | ||
3-ايقاع، | 3-ايقاع، | ||
رسالهاى است فارسى و منسوب به صفىالدّين كه مؤلفِ كتابِ دانشمندانِ آذربايجان به ترجمهاى تركى از آن اشاره مىكند كه در اوايل قرن نهم هجرى توسط شكر الله احمداوغلى (شكر الله بن احمد شيروانى آماسيوى) ترجمه شده است. امّا آقاى دانشپژوه در فهرست خود اين ترجمۀ تركى را گزيدهاى از كتاب بهجة الروح عبدالمؤمن بلخى كه احتمالاً در حدود دوران صفويه (1148 - 905 ه . ق / 1735 - 1499 م) تأليف شده، مىداند، كه ترجمۀ عربى آن را نيز به نام الدر النقى في فن الموسيقى احمد رفاعى مسلم بنعبدالرحمن موصلى (حدود قرن دوازدهم) به نگارش در آورده است. | رسالهاى است فارسى و منسوب به صفىالدّين كه مؤلفِ كتابِ دانشمندانِ آذربايجان به ترجمهاى تركى از آن اشاره مىكند كه در اوايل قرن نهم هجرى توسط شكر الله احمداوغلى (شكر الله بن احمد شيروانى آماسيوى) ترجمه شده است. امّا آقاى دانشپژوه در فهرست خود اين ترجمۀ تركى را گزيدهاى از كتاب بهجة الروح عبدالمؤمن بلخى كه احتمالاً در حدود دوران صفويه (1148 - 905 ه. ق / 1735 - 1499 م) تأليف شده، مىداند، كه ترجمۀ عربى آن را نيز به نام الدر النقى في فن الموسيقى احمد رفاعى مسلم بنعبدالرحمن موصلى (حدود قرن دوازدهم) به نگارش در آورده است. | ||
4- فائده فى علم الموسيقى، | 4- فائده فى علم الموسيقى، | ||