پرش به محتوا

شرح شطرنجیه علاءالدوله سمنانی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' .' به '.'
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.')
 
خط ۴۴: خط ۴۴:


==گزارش کتاب==
==گزارش کتاب==
شطرنج و اصطلاحات و منصوبه‌هایش قرن‌هاست دست‌مایۀ اشعار شعرا و متون و تصانیف ادبا و نیز سخنان و اقوال متکلمین و عرفا بوده است. در حوزۀ تصوف، کلام و عرفان هم به کتبی برمی‌خوریم که صاحبان آنها نکات و دقایق و آموزه‌های عرفانی را به شطرنج گره زده و بر اساس حرکات آلات و رنگ آنها و خانه‌های صفحۀ شطرنج و منصوبه‌های آن منطبق با طبایع وجود انسانی شطرنجی اخلاقی ـ عرفانی استخراج نموده‌اند؛ رسالاتی چون «شطرنج العارفین» منسوب به [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن‌ عربی]]، «[[شرح شطرنج العارفين|شرح شطرنج العارفین ابن‌ عربی]]» از [[حسنی تلمسانی، محمد بن احمد|محمد بن احمد حسنی تلمسانی]]، «شطرنج العرفا» اثر عبدالحجت بلاغی و ... .
شطرنج و اصطلاحات و منصوبه‌هایش قرن‌هاست دست‌مایۀ اشعار شعرا و متون و تصانیف ادبا و نیز سخنان و اقوال متکلمین و عرفا بوده است. در حوزۀ تصوف، کلام و عرفان هم به کتبی برمی‌خوریم که صاحبان آنها نکات و دقایق و آموزه‌های عرفانی را به شطرنج گره زده و بر اساس حرکات آلات و رنگ آنها و خانه‌های صفحۀ شطرنج و منصوبه‌های آن منطبق با طبایع وجود انسانی شطرنجی اخلاقی ـ عرفانی استخراج نموده‌اند؛ رسالاتی چون «شطرنج العارفین» منسوب به [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن‌ عربی]]، «[[شرح شطرنج العارفين|شرح شطرنج العارفین ابن‌ عربی]]» از [[حسنی تلمسانی، محمد بن احمد|محمد بن احمد حسنی تلمسانی]]، «شطرنج العرفا» اثر عبدالحجت بلاغی و....


در این کتاب تشریح مفهومی یکی از گران‌بهاترین متون عرفانی ایرانی یعنی «شطرنجیۀ» [[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|علاءالدولۀ سمنانی]] آورده شده است؛ رساله‌ای موجز و مفید حاصل تراوشات ذهنی عارفی کامل‌عیار و مصنفی شیرین‌گفتار با تفکری عمیق و تخیلی ژرف و زیبا و روح و روانی پاک و مصفا. رساله‌ای اخلاقی که ثمرۀ سال‌ها مراقبت و طاعت و عبادت صوفی متفکری شایسته است.
در این کتاب تشریح مفهومی یکی از گران‌بهاترین متون عرفانی ایرانی یعنی «شطرنجیۀ» [[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|علاءالدولۀ سمنانی]] آورده شده است؛ رساله‌ای موجز و مفید حاصل تراوشات ذهنی عارفی کامل‌عیار و مصنفی شیرین‌گفتار با تفکری عمیق و تخیلی ژرف و زیبا و روح و روانی پاک و مصفا. رساله‌ای اخلاقی که ثمرۀ سال‌ها مراقبت و طاعت و عبادت صوفی متفکری شایسته است.
خط ۵۰: خط ۵۰:
[[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|علاءالدولۀ سمنانی]] در سال 659 هجری به دنیا آمده است. وی از خاندان ملوک سمنان بوده است. از پانزده‌سالگی به خدمت ارغون‌شاه رسید و ملازم سلطان شد. اما در سفری انقلاب حالی به وی دست داد که موجب شد تا کلیل و کمر دیوانی بگذرد. در این دوران شیخ [[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|علاءالدوله]] به تکمیل تحصیل فقه و ادب پرداخت و تن و جان خویش به شریعت و طریقت و سلوک و عرفان پرداخت. او در ابتدای راه از قوت القلوب بهره برد و دستورات شیخ ابوطالب مکی را از طریق رساله‌اش مطاع شد تا آنکه به شوق دیدار شیخ خلیفه [[اسفراینی، عبدالرحمن بن محمد|نورالدین عبدالرحمان اسفراینی]] راه بغداد پیش گرفت. گروهی از مورخان و تذکره‌نویسان دوران صحبت شیخ [[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|علاءالدوله]] را با شیخ [[اسفراینی، عبدالرحمن بن محمد|عبدالرحمن اسفراینی]] تا سال 699 و گروهی دیگر تا سال 719 دانسته‌اند.
[[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|علاءالدولۀ سمنانی]] در سال 659 هجری به دنیا آمده است. وی از خاندان ملوک سمنان بوده است. از پانزده‌سالگی به خدمت ارغون‌شاه رسید و ملازم سلطان شد. اما در سفری انقلاب حالی به وی دست داد که موجب شد تا کلیل و کمر دیوانی بگذرد. در این دوران شیخ [[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|علاءالدوله]] به تکمیل تحصیل فقه و ادب پرداخت و تن و جان خویش به شریعت و طریقت و سلوک و عرفان پرداخت. او در ابتدای راه از قوت القلوب بهره برد و دستورات شیخ ابوطالب مکی را از طریق رساله‌اش مطاع شد تا آنکه به شوق دیدار شیخ خلیفه [[اسفراینی، عبدالرحمن بن محمد|نورالدین عبدالرحمان اسفراینی]] راه بغداد پیش گرفت. گروهی از مورخان و تذکره‌نویسان دوران صحبت شیخ [[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|علاءالدوله]] را با شیخ [[اسفراینی، عبدالرحمن بن محمد|عبدالرحمن اسفراینی]] تا سال 699 و گروهی دیگر تا سال 719 دانسته‌اند.


از آثار شیخ [[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|علاءالدوله]] می‌توان به این موارد اشاره کرد: دیوان اشعار، سر البال فی اطوار سلوک اهل الحال، سلوة العاشقین، العروة لأهل الخلوة، مشارع ابواب القدس، سر سماع، شطرنجیه و .... .
از آثار شیخ [[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|علاءالدوله]] می‌توان به این موارد اشاره کرد: دیوان اشعار، سر البال فی اطوار سلوک اهل الحال، سلوة العاشقین، العروة لأهل الخلوة، مشارع ابواب القدس، سر سماع، شطرنجیه و.....


«شطرنجیه» از آثار [[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|علاءالدولۀ سمنانی]] و از مهم‌ترین آثار اوست. سمنانى در این رساله بر اساس تمثیل، هر یک از مهره‌هاى شطرنج را بر اساس خاصیتى که دارند، بر خواص و طبایع وجود انسانى تطبیق کرده است. این رساله، توسط یکى از مریدان وى تحریر شده است. در کتاب حاضر پس از مقدمه‌ای در زندگی [[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|علاءالدولۀ سمنانی]]، شرح رسالۀ شطرنجیۀ وی آورده شده است.<ref> [https://literaturelib.com/books/7310 ر.ک: کتابخانه تخصصی ادبیات] </ref>
«شطرنجیه» از آثار [[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|علاءالدولۀ سمنانی]] و از مهم‌ترین آثار اوست. سمنانى در این رساله بر اساس تمثیل، هر یک از مهره‌هاى شطرنج را بر اساس خاصیتى که دارند، بر خواص و طبایع وجود انسانى تطبیق کرده است. این رساله، توسط یکى از مریدان وى تحریر شده است. در کتاب حاضر پس از مقدمه‌ای در زندگی [[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|علاءالدولۀ سمنانی]]، شرح رسالۀ شطرنجیۀ وی آورده شده است.<ref> [https://literaturelib.com/books/7310 ر.ک: کتابخانه تخصصی ادبیات] </ref>