طنز مقدس: ادبیات انتقادی ـ هنری قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' .' به '.'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.')
 
خط ۳۸: خط ۳۸:
این کتاب با توجه به دو عنصر زبان کنایی و فرهنگ مفاهمه در شناخت درست قرآن کریم، کوشیده تا تعابیر انتقادی این کتاب بزرگ را برجسته نماید. این نگاه نشان داده که چه میزان می‌تواند در نمایاندن لایه‌های درونی و نگرش پالوده به این کتاب بزرگ مؤثر باشد و آن را برای اندیشیدن و زندگی در کانون توجهات قرار دهد. با رجوع متعدد به قرآن و کتب تفسیری و ادبی، تنها آن بخش از آیات بررسی شده که دارای ویژگی‌های برجسته‌ای از انتقاد هنری باشند؛ بنابراین هدف تنها نشان دادن این هنر در قرآن و توجه ویژه آن به این هنر ارزشمند است.
این کتاب با توجه به دو عنصر زبان کنایی و فرهنگ مفاهمه در شناخت درست قرآن کریم، کوشیده تا تعابیر انتقادی این کتاب بزرگ را برجسته نماید. این نگاه نشان داده که چه میزان می‌تواند در نمایاندن لایه‌های درونی و نگرش پالوده به این کتاب بزرگ مؤثر باشد و آن را برای اندیشیدن و زندگی در کانون توجهات قرار دهد. با رجوع متعدد به قرآن و کتب تفسیری و ادبی، تنها آن بخش از آیات بررسی شده که دارای ویژگی‌های برجسته‌ای از انتقاد هنری باشند؛ بنابراین هدف تنها نشان دادن این هنر در قرآن و توجه ویژه آن به این هنر ارزشمند است.


در فصل اول با نگاهی روش‌شناسانه، بحثی طرح شده تا قاعده‌مند به قرآن نگریسته شود و تحلیل بر اساس اصولی مورد توافق از بخشی از آیات قرآن به دست آید. در فصل دوم ریشه‌های فرهنگی و دینی بحث بررسی شده و کوشیده شده این موضوع از درون قرآن پی گرفته شود؛ در این فصل با تکیه بر ساختار بیانی قرآن، زمینه‌ها و علل توجه به بحث نقد هنری طرح شده و روند تاریخی توجه مفسران به اینگونه آیات مستند شده است. از این‌رو در توضیح آیات از سخن دربارۀ سیر تاریخی توجه مفسران به بُعد انتقادی ـ هنری آیات خودداری شده است. همچنین به ارتباط قرآن با مباحث یادشده پرداخته شده و تعریفی اجمالی از طنز، هجو و .... ارائه گردیده است. در فصل سوم به اجمال به روش‌های انتقادی و کارکردها و اهداف آن در قرآن پرداخته شده است.
در فصل اول با نگاهی روش‌شناسانه، بحثی طرح شده تا قاعده‌مند به قرآن نگریسته شود و تحلیل بر اساس اصولی مورد توافق از بخشی از آیات قرآن به دست آید. در فصل دوم ریشه‌های فرهنگی و دینی بحث بررسی شده و کوشیده شده این موضوع از درون قرآن پی گرفته شود؛ در این فصل با تکیه بر ساختار بیانی قرآن، زمینه‌ها و علل توجه به بحث نقد هنری طرح شده و روند تاریخی توجه مفسران به اینگونه آیات مستند شده است. از این‌رو در توضیح آیات از سخن دربارۀ سیر تاریخی توجه مفسران به بُعد انتقادی ـ هنری آیات خودداری شده است. همچنین به ارتباط قرآن با مباحث یادشده پرداخته شده و تعریفی اجمالی از طنز، هجو و.... ارائه گردیده است. در فصل سوم به اجمال به روش‌های انتقادی و کارکردها و اهداف آن در قرآن پرداخته شده است.


در بخش دوم با استفاده از واژگانی که در کتب تفسیری و ادبی آمده به سه مبحث پرداخته شده است. در فصل چهارم دو مبحث پیگیری شده است: استنباه (دربارۀ آیاتی که با رویکرد انتقادی ـ هنری، بسیار لطیف و پوشیده فقط درصدد هشدار به مخاطبان خود هستند) و استخفاف (دربارۀ آیاتی که در مقام سبک شمردن مخاطبان خاصی هستند). فصل پنجم دربرگیرندۀ سه بحث است: سفاهت (دربارۀ آیاتی که در مقام کودن خواندن مخاطبانی خاص هستند)، تشهیر (آیاتی که در مقام رسواکردن انسان‌های لجوج هستند) و تعجیز (آیاتی که برای مجاب و عاجز کردن مخالفان به کار رفته‌اند). فصل ششم نیز سه موضوع را بررسی کرده است: تهکم (آیات مربوط به استهزا یا تمسخر انسان‌های مغرور و سرکش)، مکر یا نیرنگ الهی (آیات مربوط به نیرنگ کفار و منافقین) وکید.
در بخش دوم با استفاده از واژگانی که در کتب تفسیری و ادبی آمده به سه مبحث پرداخته شده است. در فصل چهارم دو مبحث پیگیری شده است: استنباه (دربارۀ آیاتی که با رویکرد انتقادی ـ هنری، بسیار لطیف و پوشیده فقط درصدد هشدار به مخاطبان خود هستند) و استخفاف (دربارۀ آیاتی که در مقام سبک شمردن مخاطبان خاصی هستند). فصل پنجم دربرگیرندۀ سه بحث است: سفاهت (دربارۀ آیاتی که در مقام کودن خواندن مخاطبانی خاص هستند)، تشهیر (آیاتی که در مقام رسواکردن انسان‌های لجوج هستند) و تعجیز (آیاتی که برای مجاب و عاجز کردن مخالفان به کار رفته‌اند). فصل ششم نیز سه موضوع را بررسی کرده است: تهکم (آیات مربوط به استهزا یا تمسخر انسان‌های مغرور و سرکش)، مکر یا نیرنگ الهی (آیات مربوط به نیرنگ کفار و منافقین) وکید.