ماتیکان کتابگزاری: چهل گفتار در بررسی و نقد کتاب: تفاوت میان نسخه‌ها

| پیش از =

}}

==ساختار==

یکی از نوشتارهای این کتاب، بررسی و نقد کتاب جلد اول «مقدمه بر تاریخ علم» جرج سارتون است. در بخشی از این نوشتار می‌خوانیم: «اگرچه مؤلف بسیار دانشمند در بیان توقف رشد فکری و علمی مسلمانان و پایان عمر تحقیق مستقل در نزد آنان، گاهی به حوادث سیاسی ـ یا به تعبیر او «اختلاط نژادها» ـ اشارت کرده است، از آنجا که خود را ملزم به بررسی زمینه‌های اقتصادی و سیاسی و اجتماعی در جریان تاریخ علم ملل نساخته، که به گمان من این امر امروز بزرگ‌ترین نقص چنین آثاری محسوب می‌شود، تا تصویر روشن‌تری از جریان سقوط فرهنگی و علمی ـ فکری آن ملت‌ها به دست دهد؛ ناگزیر از اشارتی کوتاه به برخی رویدادها در اواخر سدۀ پنج به بعد خواهیم بود و آن اینکه: هجوم پیاپی اقوام ترک آسیای میانه به ایران (به ترتیب: غزنویان، سلجوقیان، غزان، ترکان خوارزمی، مغولان) به سبب حرکت‌های داخلی ناشی از نیازهای اقتصادی‌شان و فشارهای خارجی حاصل از حرکت‌های مشابه و تقهر نظامی و تسلط سیاسی پردامنۀ آنان در سرزمین‌های خلافت شرقی و پدیدآوردن مناسبات ارضی جدید و رسوم اقطاع و ایجاد امپراتوری وسیعی چون دولت اسلامی سلجوقی، باالجمله عوامل انحطاط فرهنگی و علمی را فراهم آورد». (ص 43)