۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
شرح أدب الكاتب: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - 'ابن قتيبه' به 'ابن قتيبه ') |
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
از قرن سوم به بعد، واژه ادب مفهوم جديد ديگرى پيدا مى‌كند و آن رسوم و تشريفاتى است كه هر قشر مخصوص از مردم موظف به رعايت آنها هستند. با توجه به همين معنى است كه نام بسيارى از كتاب‌ها با كلمه ادب شروع مى‌شود و بيانگر آداب و رسوم و تشريفات ويژه هر قشر است، چون ادب الكاتب، از [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]] ، ادب النديم از كشاجم، ادب القاضى، ادب الوزير و امثال آن. | از قرن سوم به بعد، واژه ادب مفهوم جديد ديگرى پيدا مى‌كند و آن رسوم و تشريفاتى است كه هر قشر مخصوص از مردم موظف به رعايت آنها هستند. با توجه به همين معنى است كه نام بسيارى از كتاب‌ها با كلمه ادب شروع مى‌شود و بيانگر آداب و رسوم و تشريفات ويژه هر قشر است، چون ادب الكاتب، از [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]] ، ادب النديم از كشاجم، ادب القاضى، ادب الوزير و امثال آن. | ||
كتاب بر حسب باب‌هاى موضوعى مرتب شده و شامل 148 باب مى‌شود، همچون باب غنى و فقر، خصب و جدب، مرض، الوان، عطا و.... [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]] | كتاب بر حسب باب‌هاى موضوعى مرتب شده و شامل 148 باب مى‌شود، همچون باب غنى و فقر، خصب و جدب، مرض، الوان، عطا و.... [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]] (276ق). عبدالرحمن همدانى نيز همان كار [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]] را در كتابش انجام داده است. | ||
كتاب حاضر كرسى درس وى در مدرسه نظاميه بوده است. | كتاب حاضر كرسى درس وى در مدرسه نظاميه بوده است. | ||
شرح اين كتاب به اين صورت است كه جملات [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]] | شرح اين كتاب به اين صورت است كه جملات [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]] در كتاب ادب الكاتب را آورده و بعد از هر جمله به شرح مطالب و لغات اين كتاب پرداخته است. | ||
اين كتاب را [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]] | اين كتاب را [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]] براى وزير وقت ابن خاقان نگاشته و مقدمه طويلى بر آن نوشته است. در اين كتاب از انگيزه‌هاى تأليف و نيز ناهنجارى‌هاى رايج در بين نويسندگان عصر خويش، همچون دورى از ادب و معرفت و تعليم و عدم شناخت اصول كتابت سخن رانده است. همچنين پيرامون فرهنگ كاتب از ويژگى‌ها و شمايل و اخلاق او مفصل بحث كرده و كمى در مورد اساليب ترسل و آداب و رسوم مكاتبات، سخن به ميان آورده است. آن گاه كتابش را به چهار بخش يا كتاب تقسيم بندى كرده شامل: كتاب المعرفة، كتاب تقويم اليد، كتاب تقويم اللسان و كتاب الابنية. نيز براى هر كتاب، باب‌هايى را اختصاص داده است. در اين راستا رويكرد كلى مؤلف بيشتر متوجه علم لغت مى‌باشد.... اين كتاب در گذر عصرهاى مختلف، مورد توجه فراوان مؤلفين و محققين بوده است و در رد آن و برشمارى كژى‌ها و كاستى‌ها و شرح خطبه يا ابيات آن و احياناً شرح كامل و تلخيص آن، كتاب‌هاى زيادى به نگارش درآمده است. | ||
شايد از قديم‌ترين اين كتاب‌ها كتاب غلط ادب الكاتب ابن كيسان (299ق) و شرح ادب الكاتب زجاجى و شرح خطبه ادب الكاتب خارزنجى (348ق) و شرح ادب الكاتب فارابى (350ق) و شرح ادب الكاتب زهراوى (حدود 350ق) و شرح خطبه ادب الكاتب عبدالباقى بن محمد 390 ه.ق باشد. | شايد از قديم‌ترين اين كتاب‌ها كتاب غلط ادب الكاتب ابن كيسان (299ق) و شرح ادب الكاتب زجاجى و شرح خطبه ادب الكاتب خارزنجى (348ق) و شرح ادب الكاتب فارابى (350ق) و شرح ادب الكاتب زهراوى (حدود 350ق) و شرح خطبه ادب الكاتب عبدالباقى بن محمد 390 ه.ق باشد. | ||