پرش به محتوا

رساله‌های تیراندازی؛ ده رساله در تیراندازی و کمانداری و جنگاوری: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NURرساله‌های تیراندازیJ1.jpg | عنوان =رساله‌های تیراندازی | عنوان‌های دیگر = |پدیدآورندگان | پدیدآوران = جمعی از نویسندگان (نویسنده) افشاری، مهران (مقدمه‌نویس، مصحح) مروجی، فرزاد (مقدمه‌نویس، مصحح) |زبان | زبان =...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۷: خط ۲۷:
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
'''رساله‌های تیراندازی؛ ده رساله در تیراندازی و کمانداری و جنگاوری''' تألیف جمعی از نویسندگان، همراه با مقدمه، تصحیح و توضیح مهران افشاری، فرزاد مروجی، یکی از انواع ادبی که در تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی قابل توجه است، رساله‌های تیراندازی و کمانداری است که گاه قوس‌نامه و رسالۀ قوسیه هم نامیده شده است. از این نوع ادبی نسخه‌های خطی بسیاری به زبان‌های فارسی و عربی در کتابخانه‌های جهان باقی است.
'''رساله‌های تیراندازی؛ ده رساله در تیراندازی و کمانداری و جنگاوری''' تألیف جمعی از نویسندگان، همراه با مقدمه، تصحیح و توضیح [[افشاری، مهران|مهران افشاری]]، [[مروجی، فرزاد|فرزاد مروجی]]، یکی از انواع ادبی که در تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی قابل توجه است، رساله‌های تیراندازی و کمانداری است که گاه قوس‌نامه و رسالۀ قوسیه هم نامیده شده است. از این نوع ادبی نسخه‌های خطی بسیاری به زبان‌های فارسی و عربی در کتابخانه‌های جهان باقی است.


==ساختار==
==ساختار==
خط ۴۱: خط ۴۱:
اغلب رساله‌های تیراندازی را کسانی نوشته‌اند که خود تیرانداز، جنگجو و سپاهی بوده‌اند. تاریخ اجتماعی ایران بر این گواه است که دست‌کم در دورۀ اسلامی طی سده‌های سوم تا دهم بیشتر مردمان سپاهی‌پیشه و رزمنده، از عیاران و پهلوانان بوده‌اند. بنابراین رساله‌های تیراندازی و کمانداری بیشتر اثر این طبقۀ اجتماعی است که بی‌گمان با آیین جوانمردی یا فتوت مرتبط بوده‌اند. ورزشکاران زورخانه‌ها نیز مردم همین طبقه بوده‌اند و ورزش‌های زورخانه‌ای از جمله کشتی گرفتن، میل زدن و کباده کشیدن در واقع ورزش‌های رزمی و برای آماده شدن در میدان نبرد بوده است. برای پیوند مردمان سپاهی‌پیشه با فتوت است که آیین زورخانه رنگ‌وبوی آیین فتوت یا جوانمری دارد.
اغلب رساله‌های تیراندازی را کسانی نوشته‌اند که خود تیرانداز، جنگجو و سپاهی بوده‌اند. تاریخ اجتماعی ایران بر این گواه است که دست‌کم در دورۀ اسلامی طی سده‌های سوم تا دهم بیشتر مردمان سپاهی‌پیشه و رزمنده، از عیاران و پهلوانان بوده‌اند. بنابراین رساله‌های تیراندازی و کمانداری بیشتر اثر این طبقۀ اجتماعی است که بی‌گمان با آیین جوانمردی یا فتوت مرتبط بوده‌اند. ورزشکاران زورخانه‌ها نیز مردم همین طبقه بوده‌اند و ورزش‌های زورخانه‌ای از جمله کشتی گرفتن، میل زدن و کباده کشیدن در واقع ورزش‌های رزمی و برای آماده شدن در میدان نبرد بوده است. برای پیوند مردمان سپاهی‌پیشه با فتوت است که آیین زورخانه رنگ‌وبوی آیین فتوت یا جوانمری دارد.


رسالۀ اول این کتاب با بحث دربارۀ تیراندازی و با مطالبی کوتاه و منقطع و متفاوت زیر عنوان قطعه آغاز می‌شود که همگی دربارۀ تیر و پیکان و کمان است. سپس دربارۀ نشانه سخن می‌گوید و پس از آن دربارۀ آب‌دادن پیکان. پس از آنها فصلی دربارۀ کشتی‌گیری است که ظاهراً کهن‌ترین مطالب مکتوب دربارۀ کشتی است و پیش از این مرحوم حسین پرتو بیضایی آن را در کتاب «تاریخ ورزش باستانی ایران» به چاپ رسانده است. این فصل مشحون از کلمات و مصطلحات ترکی است. پس از فصل کشتی، یک فصل دربارۀ نیزه و پس از آن فصلی دربارۀ طوپوز یا همان گرز آمده است. سپس فصلی دربارۀ تیز کردن شمشیر یا تیغ است و گفتاری دربارۀ آب دادن تیغ و در پایان نصایح کارزار کردن و صفت اسب دلیر آمده است.
رسالۀ اول این کتاب با بحث دربارۀ تیراندازی و با مطالبی کوتاه و منقطع و متفاوت زیر عنوان قطعه آغاز می‌شود که همگی دربارۀ تیر و پیکان و کمان است. سپس دربارۀ نشانه سخن می‌گوید و پس از آن دربارۀ آب‌دادن پیکان. پس از آنها فصلی دربارۀ کشتی‌گیری است که ظاهراً کهن‌ترین مطالب مکتوب دربارۀ کشتی است و پیش از این مرحوم [[حسین پرتو بیضایی]] آن را در کتاب «تاریخ ورزش باستانی ایران» به چاپ رسانده است. این فصل مشحون از کلمات و مصطلحات ترکی است. پس از فصل کشتی، یک فصل دربارۀ نیزه و پس از آن فصلی دربارۀ طوپوز یا همان گرز آمده است. سپس فصلی دربارۀ تیز کردن شمشیر یا تیغ است و گفتاری دربارۀ آب دادن تیغ و در پایان نصایح کارزار کردن و صفت اسب دلیر آمده است.


این کتاب فتح بابی برای احیاء و شناسایی نوع ادبی رساله‌های تیراندازی و کمانداری یا همان قوس‌نامه‌هاست و در این کتاب ده رساله از این رسائل آورده شده که بی‌گمان شمار رساله‌های تیراندازی فارسی بسیار بیشتر از این قبیل است.<ref>[https://literaturelib.com/books/3763 پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref>
این کتاب فتح بابی برای احیاء و شناسایی نوع ادبی رساله‌های تیراندازی و کمانداری یا همان قوس‌نامه‌هاست و در این کتاب ده رساله از این رسائل آورده شده که بی‌گمان شمار رساله‌های تیراندازی فارسی بسیار بیشتر از این قبیل است.<ref>[https://literaturelib.com/books/3763 پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref>
==پانويس ==
==پانويس ==
<references />
<references />