پرش به محتوا

مختصر الخرقي علی مذهب الإمام المجبل أحمد بن حنبل: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR70738J1.jpg | عنوان = مختصر الخرقي على مذهب الإمام المبجل أحمد بن حنبل | عنوان‌های دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = خرقی، عمر بن حسین (نويسنده) شاویش، محمد زهیر (مصحح) |زبان | زبان = عربی | کد کنگره = خ2م3 179/3 BP | مو...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''مختصر الخرقي علی مذهب الإمام المجبل أحمد بن حنبل'''، اثر ابوالقاسم عمر بن حسین خرقی (متوفی 334ق)، کتابی فقهی و از جمله نخستین آثاری است که بنا بر مذهب امام احمد بن محمد بن حنبل (متوفی 241ق) نوشته شده است. این کتاب، با تحقیق محمد زهیر الشاویش، منتشر شده است.
'''مختصر الخرقي علی مذهب الإمام المجبل أحمد بن حنبل'''، اثر [[خرقی، عمر بن حسین|ابوالقاسم عمر بن حسین خرقی]] (متوفی 334ق)، کتابی فقهی و از جمله نخستین آثاری است که بنا بر مذهب [[ابن حنبل، احمد بن محمد|امام احمد بن محمد بن حنبل]] (متوفی 241ق) نوشته شده است. این کتاب، با تحقیق [[شاویش، محمد زهیر|محمد زهیر الشاویش]]، منتشر شده است.
کتاب با مقدمه‌ای از شیخ محمد بن مانع در تعریف آن و شرح حال کوتاهی از مؤلف آغاز<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه ه - ح</ref> و مطالب دربردارنده اکثر ابواب فقهی، از کتاب طهارت تا کتاب عتق، می‌باشد.
 
کتاب با مقدمه‌ای از شیخ [[محمد بن مانع]] در تعریف آن و شرح حال کوتاهی از مؤلف آغاز<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه ه - ح</ref> و مطالب دربردارنده اکثر ابواب فقهی، از کتاب طهارت تا کتاب عتق، می‌باشد.


ابوبکر عبدالعزیز بر نسخه‌ای از این کتاب نوشته است که خرقی در ۶۰ مسئله برخلاف نظر من بوده است، اما آنها را مشخص نکرده است. قاضی ابوالحسین گوید که من به بررسی آنها پرداختم؛ آن موارد، ۹۸ مسئله بودند<ref>ر.ک: نقشبندی، نوید</ref>.
ابوبکر عبدالعزیز بر نسخه‌ای از این کتاب نوشته است که خرقی در ۶۰ مسئله برخلاف نظر من بوده است، اما آنها را مشخص نکرده است. قاضی ابوالحسین گوید که من به بررسی آنها پرداختم؛ آن موارد، ۹۸ مسئله بودند<ref>ر.ک: نقشبندی، نوید</ref>.
خط ۳۲: خط ۳۳:
خرقی تألیفات، تصنیفات و تخریجات زیادی در مذهب حنبلی داشته است که جز کتاب «المختصر»، همه از بین رفته‌اند؛ بنابراین، تنها کتابی که از خرقی به دست ما رسیده، کتاب المختصر است و این امر، نشان‌دهنده اهمیت و ارزش بالای کتاب می‌باشد<ref>ر.ک: همان</ref>.
خرقی تألیفات، تصنیفات و تخریجات زیادی در مذهب حنبلی داشته است که جز کتاب «المختصر»، همه از بین رفته‌اند؛ بنابراین، تنها کتابی که از خرقی به دست ما رسیده، کتاب المختصر است و این امر، نشان‌دهنده اهمیت و ارزش بالای کتاب می‌باشد<ref>ر.ک: همان</ref>.


«المختصر» را اکثر مبتدیان در مذهب حنبلی به‌عنوان اولین کتاب فقهی حفظ می‌کنند و در این مذهب جایگاه ویژه‌ای دارد. ابوعلی بن البناء بغدادی در ابتدای شرح خود بر «المختصر»، نوشته است که از یکی از استادان خود شنیدم که ۳ مختصر در ۳ علم هست که همانندی ندارند: «كتاب الفصيح» از ثعلب، «كتاب اللمع» اثر ابن ‌جنی و «المختصر» خرقی<ref>ر.ک: همان</ref>.
«المختصر» را اکثر مبتدیان در مذهب حنبلی به‌عنوان اولین کتاب فقهی حفظ می‌کنند و در این مذهب جایگاه ویژه‌ای دارد. ابوعلی بن البناء بغدادی در ابتدای شرح خود بر «المختصر»، نوشته است که از یکی از استادان خود شنیدم که ۳ مختصر در ۳ علم هست که همانندی ندارند: «[[شرح الفصیح لثعلب|كتاب الفصيح]]» از [[ثعلب، احمد بن یحیی|ثعلب]]، «كتاب [[اللمع في العربية|اللمع]]» اثر [[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابن ‌جنی]] و «المختصر» خرقی<ref>ر.ک: همان</ref>.


به دلیل اهمیت و ارزش علمی بالایی که این کتاب دارد، چند تن از بزرگان مذهب حنبلی بر آن شرح نوشته‌اند، از جمله محمد بن حسین، مشهور به قاضی ابویعلى (متوفی ۴۵۸ق/۱۰۶۶م) و شاگرد او حسن بن احمد ابوعلی بن البناء بغدادی (متوفی ۴۷۱ق/ ۱۰۷۸م)، محمد بن عبدالله بن محمد زرکشی و معرفت‌الدین عبدالله بن احمد بن قدامه (متوفی ۶۲۰ق/۱۲۲۳م) که شرح مشهور «المغني شرح المختصر الخرقي» را بر آن نوشته است<ref>ر.ک: همان</ref>.
به دلیل اهمیت و ارزش علمی بالایی که این کتاب دارد، چند تن از بزرگان مذهب حنبلی بر آن شرح نوشته‌اند، از جمله [[ابن فراء، محمد بن حسین|محمد بن حسین،]] مشهور به [[ابن فراء، محمد بن حسین|قاضی ابویعلى]] (متوفی ۴۵۸ق/۱۰۶۶م) و شاگرد او [[حسن بن احمد ابوعلی بن البناء بغدادی]] (متوفی ۴۷۱ق/ ۱۰۷۸م)، [[زرکشی، محمد بن عبدالله|محمد بن عبدالله بن محمد زرکشی]] و [[ابن قدامه، عبدالله بن احمد|موفق‌الدین عبدالله بن احمد بن قدامه]] (متوفی ۶۲۰ق/۱۲۲۳م) که شرح مشهور «[[المغني شرح المختصر الخرقي]]» را بر آن نوشته است<ref>ر.ک: همان</ref>.


از موضعی از كتاب الحج در اثر حاضر برمی‌آید که زمان تألیف کتاب آن هنگام بوده که حجرالاسود به دست قرامطه بوده است؛ یعنی سال ۳۱۷ق<ref>ر.ک: همان</ref>.
از موضعی از كتاب الحج در اثر حاضر برمی‌آید که زمان تألیف کتاب آن هنگام بوده که حجرالاسود به دست قرامطه بوده است؛ یعنی سال ۳۱۷ق<ref>ر.ک: همان</ref>.