پرش به محتوا

بدايع الحكم: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - 'محمدرضا قمشه‌اى' به 'محمدرضا قمشه‌اى ')
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
خط ۵۹: خط ۵۹:
1. بعد از تأسيس حكمت متعاليه به دست صدرالمتألهين در قرن دهم، كمتر مدرس فلسفه‌اى بوده كه توانسته خود را از زير سلطه فكرى [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملا صدرا]]بيرون كشيده و دست به ابتكار در حكمت دينى بزند. آقا على مدرس (1307-1234ق) از افرادى است كه در ميان شارحان و مدرسان حكمت متعاليه از جايگاه ويژه‌اى برخوردار بوده و در بعضى از مباحث درون‌معرفتى حكمت دينى، موجب تحولاتى گرديده است. كتاب «بدائع الحكم» حاوى نظريات حكمى آقا على مدرس است كه در پاسخ هفت پرسش شاهزاده عمادالدوله ميرزا بديع‌الملك قاجار تحرير شده است. آقا على مدرس در طى جواب‌هاى خود، مسائل عرفانى و حكمى را به استناد آيات و روايات و مطابق با مشرب صدرالدين شيرازى نگاشته است. پرسش‌هاى بديع‌الملك عبارتند از: 1. چگونگى وجود ذات بارى تعالى؛ 2. كثرت موجودات و زمان اشيا را با توجه به حقيقت صرف هستى خداوند چگونه بايد تصور نمود؟؛ 3. تصور ذات بارى كه خارج از ممكنات است، به چه نحو مى‌باشد؟؛ 4. علم حق تعالى به ممكنات اجمالى است يا تفصيلى و به جزئيات هم تعلق مى‌گيرد؟؛ 5. علم الهى باعث اعمال مى‌شود يا نه؟؛ 6. علت غايى بروز ممكنات چيست؟؛ 7. درباره عينيت صفات بارى با ذات چگونه بايد با ماديون بحث كرد؟ <ref>ر.ك: معرفى «بدائع الحكم» در نشريه كتاب ماه ادبيات و فلسفه، ارديبهشت 1377، شماره 6 و 7، ص21</ref>.
1. بعد از تأسيس حكمت متعاليه به دست صدرالمتألهين در قرن دهم، كمتر مدرس فلسفه‌اى بوده كه توانسته خود را از زير سلطه فكرى [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملا صدرا]]بيرون كشيده و دست به ابتكار در حكمت دينى بزند. آقا على مدرس (1307-1234ق) از افرادى است كه در ميان شارحان و مدرسان حكمت متعاليه از جايگاه ويژه‌اى برخوردار بوده و در بعضى از مباحث درون‌معرفتى حكمت دينى، موجب تحولاتى گرديده است. كتاب «بدائع الحكم» حاوى نظريات حكمى آقا على مدرس است كه در پاسخ هفت پرسش شاهزاده عمادالدوله ميرزا بديع‌الملك قاجار تحرير شده است. آقا على مدرس در طى جواب‌هاى خود، مسائل عرفانى و حكمى را به استناد آيات و روايات و مطابق با مشرب صدرالدين شيرازى نگاشته است. پرسش‌هاى بديع‌الملك عبارتند از: 1. چگونگى وجود ذات بارى تعالى؛ 2. كثرت موجودات و زمان اشيا را با توجه به حقيقت صرف هستى خداوند چگونه بايد تصور نمود؟؛ 3. تصور ذات بارى كه خارج از ممكنات است، به چه نحو مى‌باشد؟؛ 4. علم حق تعالى به ممكنات اجمالى است يا تفصيلى و به جزئيات هم تعلق مى‌گيرد؟؛ 5. علم الهى باعث اعمال مى‌شود يا نه؟؛ 6. علت غايى بروز ممكنات چيست؟؛ 7. درباره عينيت صفات بارى با ذات چگونه بايد با ماديون بحث كرد؟ <ref>ر.ك: معرفى «بدائع الحكم» در نشريه كتاب ماه ادبيات و فلسفه، ارديبهشت 1377، شماره 6 و 7، ص21</ref>.


2. اين كتاب مشهورترين اثر آقا على مدرس است تا آنجا كه گاه از وى به نام «صاحب بدائع» ياد مى‌شود. نگارش اين كتاب هفت ماه قبل از وفات ايشان به پايان رسيده است. بديع‌الملك ميرزا عمادالدوله (متولد حوالى 1260 و متوفى بعد از 1313ق) از شاهزادگان فاضل قاجار، شاگرد ميرزا على‌اكبر حكمى يزدى در فلسفه اسلامى و داراى اطلاع اجمالى از فلسفه معاصر غرب، سؤالاتى از حكماى عصر خود از جمله ميرزا على‌اكبر حكمى، آقا [[قمشه‌ای، محمدرضا|محمدرضا قمشه‌اى]] و آقا على مدرس طهرانى مطرح مى‌كند.
2. اين كتاب مشهورترين اثر آقا على مدرس است تا آنجا كه گاه از وى به نام «صاحب بدائع» ياد مى‌شود. نگارش اين كتاب هفت ماه قبل از وفات ايشان به پايان رسيده است. بديع‌الملك ميرزا عمادالدوله (متولد حوالى 1260 و متوفى بعد از 1313ق) از شاهزادگان فاضل قاجار، شاگرد ميرزا على‌اكبر حكمى يزدى در فلسفه اسلامى و داراى اطلاع اجمالى از فلسفه معاصر غرب، سؤالاتى از حكماى عصر خود از جمله ميرزا على‌اكبر حكمى، آقا [[قمشه‌ای، محمدرضا|محمدرضا قمشه‌اى]] و آقا على مدرس طهرانى مطرح مى‌كند.


«بدائع الحكم» متن پاسخ تفصيلى آقا على به هفت سؤال بديع‌الملك است و نام كتاب از نام پرسشگر به وديعه گرفته شده است. بيش از سه‌چهارم كتاب، پاسخ به سؤالات اول و دوم درباره علم واجب و نسبت وجود واجب به وجود ماسوى اختصاص دارد. پاسخ سؤالات سوم و پنجم بسيار مختصر است و در پاسخ سؤال هفتم رقيقه‌اى از فلسفه تطبيقى همراه با ذكر نام برخى فلاسفه غرب ديده مى‌شود.
«بدائع الحكم» متن پاسخ تفصيلى آقا على به هفت سؤال بديع‌الملك است و نام كتاب از نام پرسشگر به وديعه گرفته شده است. بيش از سه‌چهارم كتاب، پاسخ به سؤالات اول و دوم درباره علم واجب و نسبت وجود واجب به وجود ماسوى اختصاص دارد. پاسخ سؤالات سوم و پنجم بسيار مختصر است و در پاسخ سؤال هفتم رقيقه‌اى از فلسفه تطبيقى همراه با ذكر نام برخى فلاسفه غرب ديده مى‌شود.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش