پرش به محتوا

مولانا شوقی تبریزی: تخمیس غزل‌های فضولی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
خط ۲۸: خط ۲۸:


==گزارش کتاب==
==گزارش کتاب==
از نام و کنیه و القاب مولانا [[شوقی تبریزی]] چیزی بسیار مشخص نیست. قول معروف در تاریخ وفات او سال 954 قمری است و با توجه به اینکه ترجمۀ «دیوان حضرت امیر (ع)» را در سال 875 قمری به پایان رسانیده، حتماً در آن زمان در سنّی بوده که شایستگی ترجمۀ نظم عربی به نظم فارسی را داشته است، باید گفت که از معمرین روزگار خود بوده است. مولانا شوقی شیعۀ دوازده‌امامی مخلص و دوست‌دار اهل بیت (ع) بوده است. می‌توان گفت مراثی وی جزء نخستین نمونه‌های ادبیات مرثیه‌ای آذربایجانی به شمار می‌رود. پیداست در عصری که شوقی در تبریز زندگی می‌کرد، نوحه‌سرایی به مصائب حضرت سیدالشهداء و یاران او رونق داشته و مرثیه‌های او تنها نمونه‌های ادبیات رثایی آن دوران نیست.
از نام و کنیه و القاب مولانا [[شوقی تبریزی]] چیزی بسیار مشخص نیست. قول معروف در تاریخ وفات او سال 954 قمری است و با توجه به اینکه ترجمۀ «دیوان حضرت امیر(ع)» را در سال 875 قمری به پایان رسانیده، حتماً در آن زمان در سنّی بوده که شایستگی ترجمۀ نظم عربی به نظم فارسی را داشته است، باید گفت که از معمرین روزگار خود بوده است. مولانا شوقی شیعۀ دوازده‌امامی مخلص و دوست‌دار اهل بیت(ع) بوده است. می‌توان گفت مراثی وی جزء نخستین نمونه‌های ادبیات مرثیه‌ای آذربایجانی به شمار می‌رود. پیداست در عصری که شوقی در تبریز زندگی می‌کرد، نوحه‌سرایی به مصائب حضرت سیدالشهداء و یاران او رونق داشته و مرثیه‌های او تنها نمونه‌های ادبیات رثایی آن دوران نیست.


تخمیس رایج‌ترین گونۀ تضمین است و چنین است که شاعر برای هر بیت از شاعر دیگر، سه مصراع هم‌قافیه با مصراع‌ اول آن بیت می‌سازد. اغلب شاعرانی که شعر فضولی را تضمین کرده‌اند، نیت آن را داشته‌اند که با نزدیک شدن به کلام وی، برای خود کسب اعتبار و اهمیت کنند. غزل‌های فضولی دارای خط طولی است. خط طولی در غزل سبب ماندگاری آن می‌شود که اگر از غزل حذف شود و درون‌مایۀ زنجیروار و محتوی حلقه در حلقه خدشه ببیند، غزل تبدیل به گونه‌ای تفنن و بستر بیان نکته‌های پراکنده می‌شود و شاعر تنها به ساختار ابیات و چینش الفاظ توجه می‌کند. آنچه از تنها دست‌نویس دیوان مولانا شوقی تبریزی به دست رسیده است، تخمیس یازده غزل از دیوان غزلیات ترکی فضولی است که در این کتاب عرضه شده است.
تخمیس رایج‌ترین گونۀ تضمین است و چنین است که شاعر برای هر بیت از شاعر دیگر، سه مصراع هم‌قافیه با مصراع‌ اول آن بیت می‌سازد. اغلب شاعرانی که شعر فضولی را تضمین کرده‌اند، نیت آن را داشته‌اند که با نزدیک شدن به کلام وی، برای خود کسب اعتبار و اهمیت کنند. غزل‌های فضولی دارای خط طولی است. خط طولی در غزل سبب ماندگاری آن می‌شود که اگر از غزل حذف شود و درون‌مایۀ زنجیروار و محتوی حلقه در حلقه خدشه ببیند، غزل تبدیل به گونه‌ای تفنن و بستر بیان نکته‌های پراکنده می‌شود و شاعر تنها به ساختار ابیات و چینش الفاظ توجه می‌کند. آنچه از تنها دست‌نویس دیوان مولانا شوقی تبریزی به دست رسیده است، تخمیس یازده غزل از دیوان غزلیات ترکی فضولی است که در این کتاب عرضه شده است.