موضح أوهام الجمع و التفريق: تفاوت میان نسخه‌ها

'''موضح أوهام الجمع و التفريق'''، از آثار ادیب، محدث، سخنور و مورخ شافعی اشعری قرن پنجم هجری قمری، [[ابوبکر احمد بن على بن ثابت]]، معروف به [[خطیب بغدادى]] (392-463ق)، است که برخی از رجال و راویان را از نظر اسم، لقب، کنیه، نسب و... مشخص می‌کند؛ با این هدف که خطای دانشوران دیگر را در تعیین و تشخیص آنان، توضیح بدهد. این کتاب را پژوهشگر و مصحح ممتاز یمنی قرن چهاردهم هجری قمری، [[عبدالرحمن بن یحیی معلمی]] (1313-1386ق)، تصحیح و تحقیق کرده و بر آن مقدمه و تعلیقاتی افزوده و نویسنده و اثر حاضر را شناسانده و نقدهایی را نیز بر [[خطیب بغدادى]] وارد دانسته است.

* [[عبدالرحمن بن یحیی معلمی]] که انتقاد نویسنده بر کتاب تاریخ [[بخاری]]، او را برآشفته ساخته، بعد از ستایش نگارنده و خدمات علمی وی، چند نقد را بر روش [[خطیب بغدادى]] در کتاب حاضر وارد شمرده است؛ از جمله اینکه:

* در برخی موارد که اشتباه [[بخاری]] را بیان کرده، این تعبیر را افزوده است: «و هذا خطأٌ قبيحٌ» (این خطای ناپسندی است)؛ درحالی‌که نیازی به این تعابیر نیست.

* [[خطیب بغدادى]] در نقدهای خود گاهی به سخنان برخی از دروغگویان یا متهمان استناد می‌کند؛ درصورتی‌که یا باید از این شیوه اعراض می‌کرد و یا عذرش را می‌گفت.

* [[خطیب بغدادى]] درباره [[بخاری]] انصاف را مراعات نکرده است؛ زیرا بسیاری از حدود 80 انتقادی که بر او وارد کرده، صحیح نیست و این مطلب را توضیح خواهم داد...<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، همان، ص8-9</ref>.

* [[بخاری]] گرفتار توهّم شده؛ زیرا «عطاء بن مسلم صنعانی» را با «عطاء بن مسلم حلبی» خلط کرده است<ref>ر.ک: متن کتاب، همان، ص210</ref>.