آداب عباسی: تفاوت میان نسخه‌ها

آداب عباسی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۴ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۴۵

۳۹۶ بایت اضافه‌شده ، شنبهٔ ‏۰۹:۴۵

بدون خلاصۀ ویرایش

Hbaghizadeh

دیوان‌سالاران، مدیران

۱۰۸٬۹۴۷

ویرایش

@@ خط ۲۶: / خط ۲۶: @@
 | پیش از =
 }}
-'''آداب عباسی''' تألیف عبدالکریم بن محمدصادق اهری، با تصحیح و تحقیق حسین دوستی؛ این کتاب که بعد از حدود دو قرن چاپ و منتشر می‌شود، یکی از کتاب‌های آیین کشورداری است که توسط یکی از فقیهان برجستۀ عصر فتحعلی شاه قاجار و به درخواست میرزا عیسی قائم‌مقام فراهانی وزیر بزرگ دربار او، برای آموزش کشورداری به فرزند و ولیعهد فتحعلی شاه (عباس میرزای قاجار) به نگارش درآمده است.
+'''آداب عباسی''' تألیف [[اهری، عبدالکریم بن محمدصادق|عبدالکریم بن محمدصادق اهری]]، با تصحیح و تحقیق [[دوستی، حسین|حسین دوستی]]؛ این کتاب که بعد از حدود دو قرن چاپ و منتشر می‌شود، یکی از کتاب‌های آیین کشورداری است که توسط یکی از فقیهان برجستۀ عصر فتحعلی شاه قاجار و به درخواست میرزا عیسی قائم‌مقام فراهانی وزیر بزرگ دربار او، برای آموزش کشورداری به فرزند و ولیعهد فتحعلی شاه (عباس میرزای قاجار) به نگارش درآمده است.
 ==ساختار==
@@ خط ۳۶: / خط ۳۶: @@
 خرد فرزانۀ ایرانی بر این باور است که حکمرانی بدون تکیه بر دانش کشورداری و علم سیاست ممکن نخواهد بود و برای رسیدن به جامعه‌ای آرمانی و انسانی، باید حاکمان در کنار حکیمان و سیاست‌مداران به کمک دانشوران، وظایف حکومتی و کارگزاری را بازخوانی کرده و متون تدوین‌شدۀ عالمان و اندیشمندان را راهنمای عملی خود قرار دهند.
-در این کتاب‌ها و مکتوب‌ها، راه‌ها و شیوه‌های حفظ اقتدار و مشروعیت قدرت سیاسی ارائه شده و همچنین آفات قدرت سیاسی که به تضعیف یا از بین رفتن قدرت منجر می‌شود، به حاکم و کارگزار یادآوری می‌شود. در برخی از این آموزه‌ها، نخبگان جوامع در اثر احساس مسئولیت و به لحاظ مشکلات پیش آمده، اقدام به نگارش آیین‌نامه‌ها و اصول کشورداری کرده و آن را به حاکم با مسئول امر ارائه می‌کنند و در برخی موارد، حاکمان و کارگزاران، خود علاقمند به تدوین چنین درس‌نامه‌هایی شده و از دانشمندان عصر خود درخواست نگارش اصول و آیین کشورداری و کارگزاری می‌نمایند تا حکمت و حکومت، دوشادوش هم جامعه‌ای مرفه و مترفی و امن ایجاد نماید. کتاب‌هایی همچون سیاست‌نامۀ نظام‌الملک طوسی، مکاتیب خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی، مرزبان‌نامه، قابوس‌نامه، نصیحة الملوک و .... همه در این راستان به نگارش درآمده و در اختیار حاکمان و کارگزاران قرار گرفته‌اند.
+در این کتاب‌ها و مکتوب‌ها، راه‌ها و شیوه‌های حفظ اقتدار و مشروعیت قدرت سیاسی ارائه شده و همچنین آفات قدرت سیاسی که به تضعیف یا از بین رفتن قدرت منجر می‌شود، به حاکم و کارگزار یادآوری می‌شود. در برخی از این آموزه‌ها، نخبگان جوامع در اثر احساس مسئولیت و به لحاظ مشکلات پیش آمده، اقدام به نگارش آیین‌نامه‌ها و اصول کشورداری کرده و آن را به حاکم با مسئول امر ارائه می‌کنند و در برخی موارد، حاکمان و کارگزاران، خود علاقمند به تدوین چنین درس‌نامه‌هایی شده و از دانشمندان عصر خود درخواست نگارش اصول و آیین کشورداری و کارگزاری می‌نمایند تا حکمت و حکومت، دوشادوش هم جامعه‌ای مرفه و مترفی و امن ایجاد نماید. کتاب‌هایی همچون [[سير الملوك (سیاست‌نامه)|سیاست‌نامۀ]] [[نظام‌الملک، حسن بن علی|نظام‌الملک طوسی]]، مکاتیب [[رشیدالدین فضل‌الله|خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی]]، [[مرزبان‌نامه]]، [[قابوس‌نامه]]، [[التبر المسبوك في نصيحة الملوك|نصیحة الملوک]] و .... همه در این راستان به نگارش درآمده و در اختیار حاکمان و کارگزاران قرار گرفته‌اند.
 این کتاب که بعد از حدود دو قرن چاپ و منتشر می‌شود، یکی از همین گونه کتاب‌های آیین کشورداری است که توسط یکی از فقیهان برجستۀ عصر فتحعلی شاه قاجار و به درخواست میرزا عیسی قائم‌مقام فراهانی وزیر بزرگ دربار او، برای آموزش کشورداری به فرزند و ولیعهد فتحعلی شاه (عباس میرزای قاجار) به نگارش درآمده است.
-عبدالکریم بن محمدصادق اهری از علما و فقهای برجستۀ دورۀ قاجاریه بود که مورد توجه بزرگان حکومتی و دانشوران عهد خود قرار می‌گرفت. او در سال‌های جنگ‌های روس و ایران (1218 ـ 1243 ق) نیز به سفارش میرزا عیسی قائم‌مقام فراهانی اقدام به تحریر چهار رسالۀ جهادیه نموده، لشکریان ایران را به جهاد ترغیب و مردم را به حمایت از سپاه ایران در این جنگ تشویف می‌کرد.
+[[اهری، عبدالکریم بن محمدصادق|عبدالکریم بن محمدصادق اهری]] از علما و فقهای برجستۀ دورۀ قاجاریه بود که مورد توجه بزرگان حکومتی و دانشوران عهد خود قرار می‌گرفت. او در سال‌های جنگ‌های روس و ایران (1218 ـ 1243 ق) نیز به سفارش میرزا عیسی قائم‌مقام فراهانی اقدام به تحریر چهار رسالۀ جهادیه نموده، لشکریان ایران را به جهاد ترغیب و مردم را به حمایت از سپاه ایران در این جنگ تشویف می‌کرد.
 این کتاب که به پیشگاه ولیعهد شجاع ایران و فرماندۀ سپاه ایران در جنگ‌های ایران و روس یعنی عباس میرزا تقدیم شده و به نام آن بزرگ‌مرد «آداب عباسی» نام گرفته، در یک مقدمه و شش باب و یک خاتمه تألیف شده که مشتمل بر «احکام حلیت اخذ خراج و تکالیف شرعیۀ متعلقه به ذات اقدس نواب نایب‌السلطنه در امور ملکیه و سلوک با خلایق و وجه شرعیت صرف اموال معده از برای مصالح مسلمین در اخراجات مجاهدین و سایر آداب مذکوره» می‌باشد.
-عبدالکریم اهری در این کتاب با استخراج احکام اراضی خراجیه و بیان چگونگی اخذ خراج و صدقات و خمس و محل و طریقۀ مصرف آنها، ضمن بیان اوصاف و وظایف متصدیان چنین مسئولیت‌ها، به ذکر معروفات و مناهی که رعایت آنها برای عمال و حکام، واجب و حتمی است، شاهزاده را به آیات الهی و احادیث منقول از حضرات چهارده معصوم (ع) توجه داده، مواردی از فضیلت علم و علما و آداب قضا و معاشرت و سلوک با اصناف مختلف مردم را به ایشان یادآور شده است.
+[[اهری، عبدالکریم بن محمدصادق|عبدالکریم اهری]] در این کتاب با استخراج احکام اراضی خراجیه و بیان چگونگی اخذ خراج و صدقات و خمس و محل و طریقۀ مصرف آنها، ضمن بیان اوصاف و وظایف متصدیان چنین مسئولیت‌ها، به ذکر معروفات و مناهی که رعایت آنها برای عمال و حکام، واجب و حتمی است، شاهزاده را به آیات الهی و احادیث منقول از حضرات چهارده معصوم(ع) توجه داده، مواردی از فضیلت علم و علما و آداب قضا و معاشرت و سلوک با اصناف مختلف مردم را به ایشان یادآور شده است.
 تنها نسخۀ خطی این کتاب در 99 صفحه به قطع جیبی در کتابخانه و موزۀ ملی ملک موجود است.<ref> [https://literaturelib.com/books/4476 ر.ک: پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref>