تفسير القرآن الكريم (ابوحمزه ثمالی): تفاوت میان نسخه‌ها

| تصویر =NUR01918J1.jpg

| عنوان =تفسير القرآن الكريم

| عنوان‌های دیگر =

| پدیدآوران =  

[[ابوحمزه ثمالی، ثابت بن دینار]] (نویسنده)

[[حرزالدین، عبدالرزاق محمد حسین]] (گردآورنده)

[[معرفت، محمدهادی]] (مقدمه‌نویس و مصحح)

| زبان =عربی

| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏93‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ ‎‏ت‎‏7‎‏5

| موضوع =

تفاسیر شیعه - قرن 2ق.

| ناشر =

دار المفيد

| مکان نشر =بیروت - لبنان

| سال نشر = 1420 ق یا 2000 م

'''تفسير القرآن الكريم'''، به زبان عربى، تأليف [[ابوحمزه ثمالی، ثابت بن دینار|ابوحمزه، ثابت بن دينار ثمالى ازدى كوفى]] است.

از قرائن استفاده مى‌شود كه تفسير ابوحمزه تا چهار قرن و نيم بعد از او موجود بوده و سپس مفقود گرديده است، ولى محقق محترم، جناب عبدالرزاق بن محمدحسین حرز‌الدين، باقى‌مانده آن تفسير را به همراه مطالب مختلفى كه ديگران از ابوحمزه نقل كرده‌اند، جمع‌آورى و به نام «تفسير القرآن الكريم»، موسوم نموده است.

با وجود اينكه تفسير كامل ابوحمزه بر قرآن كريم، قرن‌هاست كه از بين رفته، ولى از آن‌جا كه برخى از بزرگان (همچون ابواسحاق احمد بن محمد ثعلبى، ابوالعباس احمد بن على [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]] و...)، اسناد خود را به تفسير ابوحمزه، ذكر كرده‌اند و برخى از مفسرين (همچون ثعلبى، طبرسى و...)، مطالبى را از تفسير مزبور نقل نموده‌اند و برخى از علماء رجال و اصحاب معاجم و مفسرين (همچون [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن نديم]]، شهرستانى، [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهر آشوب]]، شمس‌الدين محمد بن على داودى و...)، كتاب تفسير را به ابوحمزه نسبت داده‌اند، نمى‌توان وجود كتاب مزبور را انكار كرد.

به نظر مى‌رسد ابوحمزه در اين تفسير، روى‌كردى روايى داشته است. وى، اغلب روايات را از اهل‌بيت(ع) و برخى ديگر را از صحابه و تابعين، مانند [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] و عكرمه نقل نموده است، البته با برخوردارى از اجتهاد و استنباط خود و بهره‌گيرى از شيوه تفسير قرآن به قرآن كه از آموزه‌هاى اهل‌بيت(ع) است.

#زندگى ابوحمزه، اساتيد، رواة و...؛

#ادله اثبات تفسير ابوحمزه؛

#مقام و منزلت ابوحمزه؛

#ابوحمزه و ائمه(ع)؛

#شيوه تحقيق.

#قصص انبياء و امم پيشين را از هيچ‌يك از كسانى كه به نقل اسرائيليات معروف بوده‌اند، نقل نمى‌كند، بلكه غالباً  از ائمه اهل‌بيت(ع) نقل مى‌نمايد؛

#توجه خاص به اسباب نزول آيات كه در فهم معانى و مراد آنها مؤثر مى‌باشد؛

#اهتمام وافر به آياتى كه در فضايل ائمه اهل‌بيت(ع)، به‌ويژه [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] نازل شده است؛

#نقل قراءات؛

#بيان مطالب نحوى و اعرابى كه در درك معانى و بيان مطالب كمك مى‌كند؛

#نقل اقوال در تفسير؛

#استفاده از روش لغويين در تفسير برخى آيات؛

#اصرار بر بيان نظر ائمه اهل‌بيت(ع)، به‌ويژه در مسائل و احكام فقهى؛

#تفسير قرآن با قرآن؛

#تفسير قرآن با سنت و اجتهاد نمودن در اين امر.

قبل از آغاز تفسير، در چهار موضوع نزول قرآن، جمع قرآن، علم قرآن و فضل قرآن رواياتى از ابوحمزه نقل شده است.

محقق اين اثر، فاضل محترم، عبدالرزاق بن محمدحسین حرز‌الدين مى‌باشد كه جمع، تأليف و تحقيق آن را با تلاش و دقت لازم به انجام رسانده است.

== منابع مقاله ==

[[رده: تفسیر]]

[[رده: متون تفاسیر]]