۱۰۶٬۳۳۳
ویرایش
فرهنگنامه تاریخی مفاهیم فلسفه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR134296J1.jpg | عنوان = | عنوان‌های دیگر = |پدیدآورندگان | پدیدآوران = ریتر، یوآخیم (ویراستار) گروندر، کارلفرید (ویراستار) گابریل، گوتفرید (ویراستار) حسینی بهشتی، محمدرضا (ویراستار) پازوکی، بهمن (ویراستار) فرن...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
==تاریخچه== | ==تاریخچه== | ||
این فرهنگنامه به آلمانى زير نظر يواخيم ريتر (جلدهای ١ تا ٣) وكالفريد گروندر (جلدهای ۴ تا ١٠) و سپس گوتفرید گابریل (جلدھای ١١ و ١٢) طی سال‌های ١٩٧١ تا ٢٠٠۴ انتشار یافته است. این فرهنگ در دوازده مجلد به اضافۀ یک مجلد نمایه، به شرح مفاهیم فلسفی و نیز مفاهیم مشترک میان فلسفه و علوم دیگر اختصاص دارد. | این فرهنگنامه به آلمانى زير نظر يواخيم ريتر (جلدهای ١ تا ٣) وكالفريد گروندر (جلدهای ۴ تا ١٠) و سپس گوتفرید گابریل (جلدھای ١١ و ١٢) طی سال‌های ١٩٧١ تا ٢٠٠۴ انتشار یافته است. این فرهنگ در دوازده مجلد به اضافۀ یک مجلد نمایه، به شرح مفاهیم فلسفی و نیز مفاهیم مشترک میان فلسفه و علوم دیگر اختصاص دارد. | ||
==روش انجام کار== | ==روش انجام کار== | ||
رویکرد حاکم بر کار این فرهنگ، چنانکه از نام آن پیداست، بررسی تاريخى انديشه‌ها ومفاهيم فلسفی است. بنابر مکتب ریتر كه تحت‌تأثیر فیلسوفان آلمانی، مارتین هیدگر (1889-1976، منتقد مابعدالطبیعه)، اريش روتهاكر (١٨٨٨-١٩۶۵، نمايندۀانسان شناسى فلسفی) و هانس گئورگ گادامر(1900-2002، نظریه‌پرداز هرمنوتیک) شکل گرفته، کوشش می‌شود به‌جای دفاع از مواضع خاص، معنا و دلالت‌های هر مفهوم در طى تاريخ فلسفه و نزد فیلسوفان گوناگون شرح داده شود. مدخلها معمولاً به بخشهای متعدد تقسیم شده و هر بخش را نويسنده‌اى متخصص با ارجاع به متون اصلى ومعرفى منابع براى مطالعۀ بیشتر نوشته است. | رویکرد حاکم بر کار این فرهنگ، چنانکه از نام آن پیداست، بررسی تاريخى انديشه‌ها ومفاهيم فلسفی است. بنابر مکتب ریتر كه تحت‌تأثیر فیلسوفان آلمانی، مارتین هیدگر (1889-1976، منتقد مابعدالطبیعه)، اريش روتهاكر (١٨٨٨-١٩۶۵، نمايندۀانسان شناسى فلسفی) و هانس گئورگ گادامر(1900-2002، نظریه‌پرداز هرمنوتیک) شکل گرفته، کوشش می‌شود به‌جای دفاع از مواضع خاص، معنا و دلالت‌های هر مفهوم در طى تاريخ فلسفه و نزد فیلسوفان گوناگون شرح داده شود. مدخلها معمولاً به بخشهای متعدد تقسیم شده و هر بخش را نويسنده‌اى متخصص با ارجاع به متون اصلى ومعرفى منابع براى مطالعۀ بیشتر نوشته است.<ref>ر.ک:مینایی، فاطمه؛ ص302-303</ref> | ||
==مدخلها و موضوعات فرهنگنامه== | ==مدخلها و موضوعات فرهنگنامه== | ||
این فرهنگنامه آلمانی شامل 3712 مدخل در زمینه مفاهیم فلسفه در شاخه‌های مختلف آن و نیز مفاهیم مشترک میان فلسفه و سایر رشته‌ها، از جمله زیباشناسی و نظریۀ هنر، تاریخ و نظریۀ فرهنگ، زبان‌شناسی، ادبیات و خطابه، اخلاق، تعلیم و تربیت، علوم سیاسی، روان‌شناسی، روانکاوی و روان‌درمانی و جامعه‌شناسی، اقتصاد، ادیان، الهیات و عرفان، ریاضیات و منطق، فیزیک، علم هیئت، جغرافیا، زمین‌شناسی، زیست‌شناسی و طب است. | این فرهنگنامه آلمانی شامل 3712 مدخل در زمینه مفاهیم فلسفه در شاخه‌های مختلف آن و نیز مفاهیم مشترک میان فلسفه و سایر رشته‌ها، از جمله زیباشناسی و نظریۀ هنر، تاریخ و نظریۀ فرهنگ، زبان‌شناسی، ادبیات و خطابه، اخلاق، تعلیم و تربیت، علوم سیاسی، روان‌شناسی، روانکاوی و روان‌درمانی و جامعه‌شناسی، اقتصاد، ادیان، الهیات و عرفان، ریاضیات و منطق، فیزیک، علم هیئت، جغرافیا، زمین‌شناسی، زیست‌شناسی و طب است. | ||
==مدیران فرهنگنامه== | ==مدیران فرهنگنامه == | ||
فرهنگنامه تاریخی مفاهیم فلسفه تحت سرپرستی و مدیریت علمی فیلسوف فقید، یوآخیم ریتر (1974- 1903)، کارلفرید گروندِر و سپس، گُتفرید گابریل با همکاری بیش از 1500 استاد باسابقه و متخصص در زمینه فلسفه به‌رشته تحریر درآمده و انتشارات شوابه در شهر بازل سوئیس و شْتوتگارت آلمان آن را به‌چاپ رسانده است. پایه‌گذاران این فرهنگنامه پیش از این، در سال 1964 خطوط اصلی و خط‌مشی خود در نگارش آن را منتشر کردند و یوآخیم ریتر نیز در پیش‌گفتار جلد نخست فرهنگنامه، به‌تفصیل درباره رویکرد آن به بحث پرداخته و گزارشی از مشکلات و مسائلی را ارائه کرده که مؤلفان پیش‌روی داشته‌اند. | فرهنگنامه تاریخی مفاهیم فلسفه تحت سرپرستی و مدیریت علمی فیلسوف فقید، یوآخیم ریتر (1974- 1903)، کارلفرید گروندِر و سپس، گُتفرید گابریل با همکاری بیش از 1500 استاد باسابقه و متخصص در زمینه فلسفه به‌رشته تحریر درآمده و انتشارات شوابه در شهر بازل سوئیس و شْتوتگارت آلمان آن را به‌چاپ رسانده است. پایه‌گذاران این فرهنگنامه پیش از این، در سال 1964 خطوط اصلی و خط‌مشی خود در نگارش آن را منتشر کردند و یوآخیم ریتر نیز در پیش‌گفتار جلد نخست فرهنگنامه، به‌تفصیل درباره رویکرد آن به بحث پرداخته و گزارشی از مشکلات و مسائلی را ارائه کرده که مؤلفان پیش‌روی داشته‌اند. | ||
در رویکرد تاریخی به مفاهیم فلسفی برخلاف روال معمول تاریخ‌نگاری- فلسفی، هدف توصیف نظام‌مند هیچ‌یک از مکاتب فلسفی پیشین نیست، بلکه انعکاس تلقی این مکاتب از مفهوم مورد نظر و تأثیر آن بر دگرگونی‌های مفاهیم است. لازمۀ این کار، بررسی متون فلسفی و غیر فلسفی در یک مقطع زمانی (synchron) برای یافتن معانی مفاهیم و همچنین، بررسی آنها در طول زمان (diachron) است که کار سنگینی را بر دوش محققان و مؤلفان می‌گذارد. | در رویکرد تاریخی به مفاهیم فلسفی برخلاف روال معمول تاریخ‌نگاری- فلسفی، هدف توصیف نظام‌مند هیچ‌یک از مکاتب فلسفی پیشین نیست، بلکه انعکاس تلقی این مکاتب از مفهوم مورد نظر و تأثیر آن بر دگرگونی‌های مفاهیم است. لازمۀ این کار، بررسی متون فلسفی و غیر فلسفی در یک مقطع زمانی (synchron) برای یافتن معانی مفاهیم و همچنین، بررسی آنها در طول زمان (diachron) است که کار سنگینی را بر دوش محققان و مؤلفان می‌گذارد. | ||
==برجستگی فرهنگنامه== | ==برجستگی فرهنگنامه == | ||
امتیاز این فرهنگنامه در این است که سیر تطور تاریخی مفاهیم را به‌گونه‌ای مستند همراه با مأخذ و منابع غنی برای مطالعۀ بیشتر در اختیار خوانندگان قرار می‌دهد. حاصل سه دهه تلاش بی‌وقفۀ محققان و مؤلفان، فرهنگ‌نامه‌ای شده است که به اذعان صاحبان فن، "کار قرن" محسوب می‌شود و نه‌تنها در حوزۀ آلمانی‌زبان، بلکه در سایر حوزه‌ها نیز تاکنون بدیلی نداشته است. | امتیاز این فرهنگنامه در این است که سیر تطور تاریخی مفاهیم را به‌گونه‌ای مستند همراه با مأخذ و منابع غنی برای مطالعۀ بیشتر در اختیار خوانندگان قرار می‌دهد. حاصل سه دهه تلاش بی‌وقفۀ محققان و مؤلفان، فرهنگ‌نامه‌ای شده است که به اذعان صاحبان فن، "کار قرن" محسوب می‌شود و نه‌تنها در حوزۀ آلمانی‌زبان، بلکه در سایر حوزه‌ها نیز تاکنون بدیلی نداشته است. | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۲: | ||
==روش ترجمه== | ==روش ترجمه== | ||
همان‌طور که نگارش اصل فرهنگنامه با دشواری‌های فراوانی همراه بوده است و خود متن آلمانی آن نیز برای فرد آلمانی‌زبان، متن راحتی به‌شمار نمی‌آید و باید در آن زمینه متخصص باشد، ترجمۀ چنین اثری به زبان فارسی نیز با دشواری‌های خاص خود توأم بوده است. نخست آنکه شیوۀ نگارش متن آلمانی مداخل بسیار دشوار و مطابق معمول فرهنگ‌نامه‌نویسی به‌غایت فشرده است. بنابراین، نباید انتظار داشته باشیم که کتاب حاضر، در حکم کتابی مقدماتی برای مفاهیم مربوط به زیباشناسی و فلسفۀ هنر باشد، بلکه به‌مثابه راهنمای پژوهش است. | |||
دوم آنکه سبک نگارش نویسندگان مداخل متفاوت بوده و حتی برخی از مداخل از جانب چندین مؤلف به‌رشتۀ تحریر درآمده که موجب ناهمگونی در نگارش متن آلمانی شده و بالطبع بر متن ترجمه نیز تأثیر گذارده است. | دوم آنکه سبک نگارش نویسندگان مداخل متفاوت بوده و حتی برخی از مداخل از جانب چندین مؤلف به‌رشتۀ تحریر درآمده که موجب ناهمگونی در نگارش متن آلمانی شده و بالطبع بر متن ترجمه نیز تأثیر گذارده است. | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۵: | ||
==پانویس== | ==پانویس == | ||
<references /> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
پایگاه | #مینایی، فاطمه؛ ؛ دانشنامه و دانشنامه‌نگاری، تاریخچه، روش‌هاو نمونه‌ها؛ زیر نظر غلامعلی حداد عادل، تهران، کتاب مرجع، 1399. | ||
#پایگاه مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران | |||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||