زلالی خوانساری، محمدحسن: تفاوت میان نسخه‌ها

'''زلالی خوانساری''' (احتمالا 970- زنده در 1025ق) از شاعران مثنوى‌سراى مشهور سبک هندى در زمان شاه عباس اول بوده است.

درباره نام و نسب زلالى در هیچ کدام از مآخذ موجود نشانى نیست و نام محمدحسن که در «[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذریعة]]» براى وى آمده، حاصل اشتباه و تصحیف کاتب یکى از نسخ اشعار زلالى است که سپس به کتاب‌هاى دیگر راه یافته است<ref>شفیعیون، سعید، ج21، ص505</ref>.

از سال تولد او اطلاعى در دست نیست. براساس اشعار زلالى و قول معاصرانش، مى‌توان تولد او را در ۹۵۰ یا ۹۷۰ برآورد کرد که البته شواهد غیرمستقیم ۹۷۰ را بیشتر تأیید مى‌کند<ref>همان</ref>.

زلالى با آنکه ظاهرا رسما نزد هیچ استادى شاگردى نکرده، براساس آثارش مى‌توان گفت اشعار کسانى چون [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامى]]، [[انوری، محمد بن محمد|انورى]]، [[خاقانی شروانی|خاقانى]]، کمال‌الدین اسماعیل، کاتبى نیشابورى و [[جامی، عبدالرحمن|جامى]] را بسیار مطالعه مى‌کرده و بر آنها اشراف داشته است<ref>همان</ref>.

زلالى علاقه بسیارى به خوانسار داشت و در آغاز هر مثنوى‌اش، به ستایش آنجا مى‌پرداخت، اما از همشهریانش دل خوشى نداشت. بااین‌همه، همواره در زادگاهش، خوانسار، ساکن بود و شاید علاوه بر علاقه به خوانسار، تنگدستى و موفق نبودن در جلب حمایت بزرگان زمانه، او را از مهاجرت‌هاى دور و دراز باز داشت و باعث شد فقط به سفرهاى کوتاه به اصفهان و اطراف آن اکتفا کند. تنها سفر دور وى به هرات است و سفرش به هند، برساخته یک مأخذ متأخر است<ref>همان</ref>.

در شعر زلالى هیچ اشاره‌اى به معاصرانش نشده، اما در تذکره‌ها اسنادى است که صریحا یا تلویحا از معاشرتش با کسانى مثل اوحدى بلیانى، خضرى خوانسارى، غرورى شیرازى و احتمالا تقى‌الدین کاشى و تابعى خوانسارى و قاضى امین سخن گفته‌اند<ref>همان</ref>.

بنابر قول [[نصرآبادی، محمدطاهر|نصرآبادى]] مبنى بر فرصت نیافتن زلالى براى تدوین محمود و ایاز، مى‌توان گفت زلالى نهایتا تا ۱۰۲۵ق زنده بوده است<ref>همان، ص506</ref>.

کلیات اشعار زلالى به دو بخش «قصاید» و «ترکیبات و مثنویات» تقسیم شده که بخش اول آن شامل ۷۱ قصیده در توحید و مدح و منقبت چهارده معصوم(ع) و نیز قصیده‌اى در مدح شاه عباس صفوى است و بخش دوم آن سبعه سیاره و شامل هفت مثنوى به همراه دیباچه‌هایى است<ref>همان</ref>.

<references />

شفیعیون، سعید، «دانشنامه جهان اسلام»، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، تهران، بنیاد دائرةالمعارف اسلامی، چاپ اول، 1395.

{{وابسته‌ها}}

[[کلیات زلالی خوانساری]]