عمادی شهریاری، عمادالدین: تفاوت میان نسخه‌ها

'''عمادالدین عمادی شهریاری''' (متوفای 573ق)، متخلص به سلطانی و شهریاری'''،''' شاعر پارسی‌گوی و مدیحه‌سرای قرن پنجم و ششم

برخی او را فرزند مختاری غزنوی دانسته‌اند. نام اصلی و تاریخ تولد وی معلوم نیست. و تنها می‌توان گفت در اواخر قرن پنجم به دنیا آمده است.<ref>ر.ک: صفرزاده، حبیب، ص226</ref> کسانی که به شرح زندگانی او پرداخته‌اند، اغلب از وی با عنوان عمادی یاد کرده‌اند. [[عوفی، محمد بن محمد|عوفی]] در [[تذکره لباب الألباب|لباب‌ الباب]] او را عمادالدین خوانده و در شمار شاعران غزنه آورده است. 

ظاهراً عمادی لقب یا تخلص شعری این شاعر بوده است. علت شهرت او به این عنوان، آن‌گونه که راوندی در راحة‌الصدور نوشته، انتساب وی به عمادالدوله فرامرز بن رستم (شهریار مازندران) بوده که عمادی در آغاز شاعری به مدح او پرداخته و لقب یا تخلص خود را از لقب وی گرفته است. 

مؤلف [[مجمع‌الفصحاء]]، ابن‌ عمادالدوله را «عمادالدولۀ دیلمی» حاکم فارس، که علی نام داشته، دانسته‌ است. چون عمادی در اشعارش به نام ممدوح خود (فرامرز) و نیز به محل فرمانروایی وی (مازندران) اشاره کرده است، این عقیده اشتباه به نظر می‌رسد. 

زادگاه او را، به اختلاف، برخی غزنه و برخی دیگر شهریار، از توابع ری، ذکر کرده‌اند. عده‌ای نیز عمادی غزنوی را از عمادی شهریاری جدا دانسته و برآن‌اند که عمادی شهریاری از شعرای دورۀ سلجوقیان و از ستایشگران سلطان طغرل بوده و در شهریار زاده شده و آن دیگری شاعری است گمنام، اهل غزنه، که همدورۀ خاندان محمود غزنوی بوده است و دیوانش شناخته شده نیست.

احتمال دارد که عمادی به علت انتساب به پادشاهان باوندی مازندران- که به آنان شهریار گفته می‌شده است- نسبت شهریاری یافته باشد. نکتۀ درخور توجه دیگر این‌که مؤلفان راحة‌الصدور و المعجم نیز - که از معاصران عمادی بوده یا با فاصلۀ زمانی اندکی از وی می‌زیسته‌اند- هیچکدام نسبت شهریاری یا غزنوی را برای وی ذکر نکرده‌ و تنها او را عمادی خوانده‌اند. 

در اواخر دورۀ غزنویان به ری کوچید و در آن‌جا ازدواج کرد. سپس رهسپار مازندران شد و نزد شهریار آنجا، عمادالدوله فرامرز، از جایگاه بلندی برخوردار گشت. وی مدتی را در مدح و ستایش شاه سپری کرد. در این دوران، زندگانی خوش و آرامی را پشت سر می‌گذاشت و رابطۀ بسیار دوستانه‌ای با فرزند وزیر داشت، اما پس از مدتی به علت بدگویی اطرافیان، وزیر زاده به او بدبین شد. 

وی پس از درگذشت عمادالدوله فرامرز، مازندران را ترک کرد و روانۀ خراسان شد. تقی‌الدین کاشی کدورت بین عمادی و وزیرزاده را دلیل رفتن شاعر از مازندران دانسته است. 

 عمادی در بلخ با حکیم ستایی دیدار کرد و شیفتۀ او شد 

در مدت سکونت در بلخ، به مطالعه در علم تصوف پرداخت و تحت تأثیر شیوۀ صوفیان قرار گرفت.  

پس از آن به عراق رفت و به دربار سلجوقیان راه یافت. او طغرل‌ بن محمد بن ملکشاه سلجوقی را مدح کرد و از این‌ رو، به «سلطانی» ملقب شد.

شعر عمادی گونه‌ای اعتدالی از شیوۀ سخنرانی قرن ششم است؛ یعنی، نه آنچنان غرق در تصویرهای دور از ذهن و باریک‌بینانۀ‌ شاعران نامی این دوره است و نه چندان آسان‌فهم. گاه تصرف در معانی و کاربردهای پی در پی استعاره - که جزو جدایی‌ناپذیر بلاغت شعر اوست- دریافت کلام وی را دشوار می‌سازد، ولی به طور کلی سادگی و روانی در شعر او بر تکلف غلبه دارد 

به گفتۀ تقی‌الدین کاشی، عمادی در 573ق در ری وفات یافته است. مصحح راحة‌الصدور سال وفات او را، به اشتباه،582 نوشته که به سبب برداشت نادرست وی از عبارت ریو است.  

عمادی از شاعران نامی دوران خود بوده و به نوشتۀ تقی‌الدین کاشی، ملک‌الشعرای دربار سلجوقی به شمار می‌آمده است. او با شاعران همدورۀ خود در ارتباط بوده و قوامی شیرازی را مدح گفته است. سیدحسن غزنوی و انوری او را ستوده‌اند و جامی نیز به تضمین شعری از وی پرداخته است. مؤلف المعجم در توضیح مباحث بلاغی، از اشعار عمادی شاهد آورده، درعین حال، او را به انتحال از شعر سنایی متهم کرده است.<ref>[http://lib.eshia.ir/23019/1/6850 ر.ک: غلامی، علی، به نقل از دانشنامه جهان اسلام، پایگاه کتابخانه فقاهت]</ref> 

دیوان عمادی شهریاری

<references />

#[[:noormags:1712015|صفرزاده، حبیب، بررسی و تحلیل اشعار «عمادی شهریاری» (غزنوی) از منظر سبک شناسی، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب) اسفند 1399 - شماره 58 رتبه علمی-پژوهشی (وزارت علوم)/ISC (‎19 صفحه - از 223 تا 241)]].

#[http://lib.eshia.ir/23019/1/6850 غلامی، علی، به نقل از دانشنامه جهان اسلام، وبگاه کتابخانه مدرسه فقاهت]

{{وابسته‌ها}}

[[دیوان عمادی شهریاری]]