اشعار ولایی آذری اسفراینی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''اشعار ولایی آذری اسفراینی''' مقدمه، گزینش و شرح ابیات از دکتر مرضیه افخمی ستوده، در این کتاب یکی از شاعران شیعه‌مذهبی آیین‌سرا انتخاب شده و گزیده‌ای از اشعار او معرفی گردیده است. آذری اسفراینی (م 866 ق) یکی از ادیبانی است که بیشتر قصاید و ترکیب‌بندهای خود را به اهل بیت (ع) اختصاص داده است.

در این کتاب یکی از شاعران شیعه‌مذهبی آیین‌سرا انتخاب شده و گزیده‌ای از اشعار او معرفی گردیده است. آذری اسفراینی (م 866 ق) یکی از ادیبانی است که بیشتر قصاید و ترکیب‌بندهای خود را به اهل بیت (ع) اختصاص داده است. سبک گفتار این سخن‌سرا مورد توجه شاعرانی چون محتشم کاشانی و فصیحی، شاعر هم‌عصر او قرار گرفته که این خود بر توانمندی آذری و مؤثربودن سبک سخن‌سرایی او خبر می‌دهد.

فخرالدین حمزة بن علی ملک بن حسن طوسی اسفراینی، شاعر، عارف و مورخ پارسی‌گوی شیعی در آذرماه حدود سال‌های 782 ـ 784 قمری در اسفراین زاده شد. وی از آغاز جوانی به سرودن شعر پرداخت و چون ولادتش در ماه آذر بود، «آذری» تخلص می‌کرد. آنچه از نوشته‌های خود آذری و تذکره‌ها استنباط می‌شود، این است که خاندان او از رجال دربار تیموری بوده و او نیز در دوره‌ای به سبب شهرتش به دربار تیموری راه یافته است. آذری در حدود سال 836 قمری از هندوستان به ایران بازگشت و به اسفراین آمد و قناعت پیشه کرد و فارغ از دنیاداری، سی سال بر سجادۀ طاعت نشست. او سرانجام در 82 سالگی درگذشت و در مدرسه‌ای در شارستان اسفراین به خاک سپرده شد. از آثار او می‌توان به این موارد اشاره کرد: بهمن‌نامه، جواهر الاسرار، مرآت، طغرای همایون، لیلی و مجنون، دیوان اشعار.

یکی از شاعرانی که از ترکیبات و مضامین آذری استفاده کرده، محتشم کاشانی است که در ترکیب‌بند دوازده‌گانۀ خود از ترکیب‌بند آذری که در مصیبت سیدالشهدا (ع) سروده، استفاده کرده است. از جمله معاصران شیخ آذری به این افراد می‌توان اشاره کرد: علی شهاب ترشیزی، مولانا معین‌الدین جوینی، ابواسحاق شیرازی، باباسودایی ابیوردی، بساطی سمرقندی، امیرشاهی سبزواری، مولانا یحیی سیبک، مولانا سلیمی تونی و .... .

آذری که گاه در پایان اشعارش به جای نام خود، «حمزه» را تخلص می‌کرد، میان هم‌عهدانش از جمله شاعران بزرگ دانسته می‌شد و محل اعتقاد و احترام معاصر خویش، به‌ویژه شاهزادگان تیموری و بهمنی هندوستان بوده است. آذری در غزل‌های خود به جواب‌گویی استادان قرن هفتم و هشتم مانند سعدی، امیرخسرو دهلوی و حافظ مبادرت می‌کرد. بعضی مانند خواجه احمد مستوفی او را امیرخسرو دهلوی ثانی دانسته‌اند.