پرش به محتوا

فوائد السالكين: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR148887J1.jpg | عنوان = فوائد السالكين | عنوان‌های دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = ف‍ری‍د ده‍ل‍وی‌، م‍س‍ع‍ود ب‍ن‌ س‍ل‍ی‍م‍ان‌ (نويسنده) |زبان | زبان = فارسی | کد کنگره = 9ف4ف 283 BP | موضوع =عرفان - قرن 7ق. - تصوف...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۴: خط ۲۴:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''فوائد السالكين'''، نوشته فریدالدین مسعود بن جمال‌الدین، بابافرید شكرگنج (665-569ق)، از عارفان پرآوازه سده هفتم هجری قمری شبه‌قاره هند و از بزرگان اهل تصوف و سلسله چشتیه است. این کتاب مهم‌ترین اثر به‌جامانده از‌ بابافرید‌ است که مباحثی را درباره سلوک، درویشی، تحیر‌، پنهان‌کردن‌ راز، مردان کامل، مردان غیب و کشف و کرامات در بر دارد.
'''فوائد السالكين'''، نوشته [[ف‍ری‍د ده‍ل‍وی‌، م‍س‍ع‍ود ب‍ن‌ س‍ل‍ی‍م‍ان‌|فریدالدین مسعود بن جمال‌الدین، بابافرید شكرگنج]] (665-569ق)، از عارفان پرآوازه سده هفتم هجری قمری شبه‌قاره هند و از بزرگان اهل تصوف و سلسله چشتیه است. این کتاب مهم‌ترین اثر به‌جامانده از‌ [[ف‍ری‍د ده‍ل‍وی‌، م‍س‍ع‍ود ب‍ن‌ س‍ل‍ی‍م‍ان‌|بابافرید‌]] است که مباحثی را درباره سلوک، درویشی، تحیر‌، پنهان‌کردن‌ راز، مردان کامل، مردان غیب و کشف و کرامات در بر دارد.


این رساله کوچک، ثمره هفت مجلس‌ (از رمضان ٥٨٤ق تا ذی‌حجه ٥٨٥ق به مدت چهار ماه) است. بابافرید پند و اندرزهایی از پیر و مرادش (خواجه بختیار قطب‌الدین اوشی) را به رسم‌ چشتیان‌ در آن جای داده است. برخی گفته‌ها و رخدادهای زندگی خواجه معین‌الدین چشتی اجمیری و مصاحبت خواجه‌ قطب‌‌الدین‌ با حمیدالدین ناگوری نیز در این اثر آمده است. روش نوشتاری بابافرید به‌‎‌گونه گفتگوی پندآمیزِ مرشد با مرید و با عبارت «ای‌ درویش‌» است، ولی مانند «أسرار الأولياء» برای هر‌ موضوع‌ فصل‌ جداگانه‌ای ندارد.
این رساله کوچک، ثمره هفت مجلس‌ (از رمضان ٥٨٤ق تا ذی‌حجه ٥٨٥ق به مدت چهار ماه) است. [[ف‍ری‍د ده‍ل‍وی‌، م‍س‍ع‍ود ب‍ن‌ س‍ل‍ی‍م‍ان‌|بابافرید]] پند و اندرزهایی از پیر و مرادش (خواجه بختیار قطب‌الدین اوشی) را به رسم‌ چشتیان‌ در آن جای داده است. برخی گفته‌ها و رخدادهای زندگی [[خواجه معین‌الدین چشتی اجمیری]] و مصاحبت خواجه‌ قطب‌‌الدین‌ با حمیدالدین ناگوری نیز در این اثر آمده است. روش نوشتاری [[ف‍ری‍د ده‍ل‍وی‌، م‍س‍ع‍ود ب‍ن‌ س‍ل‍ی‍م‍ان‌|بابافرید]] به‌‎‌گونه گفتگوی پندآمیزِ مرشد با مرید و با عبارت «ای‌ درویش‌» است، ولی مانند «أسرار الأولياء» برای هر‌ موضوع‌ فصل‌ جداگانه‌ای ندارد.


فوائد السالكين افزون بر بیان کشف و کرامت‌های محال‌ و غیر ممکن‌ صوفیان‌، مانند آوردن کعبه به چشت برای عبادت خواجه مودود چشتی (مجلس دوم) و یا‌ آمدن بهاءالدین زکریای ملتانی در یک شب از ملتان به دهلی برای حضور در دادگاه شیخ‌ جلال‌الدین تبریزی (در همان مجلس)، برخی مطالب اشتباه تاریخی را در بر دارد‌؛ مطالبی مانند‌ ذکر سلطان شمس‌الدین التمش در ذی‌حجه‌ ٥٨٤‌ق و بنده‌نوازی وی و دستگیری از محرومان‌ و بینوایان در این شمارند؛‌ درحالی‌که وی در سال ٦٠٧ به پادشاهی رسیده است<ref>ر.ک: محمدزاده، بهار، ص219-223</ref>‏.
فوائد السالكين افزون بر بیان کشف و کرامت‌های محال‌ و غیر ممکن‌ صوفیان‌، مانند آوردن کعبه به چشت برای عبادت خواجه مودود چشتی (مجلس دوم) و یا‌ آمدن [[بهاءالدین زکریای ملتانی]] در یک شب از ملتان به دهلی برای حضور در دادگاه شیخ‌ جلال‌الدین تبریزی (در همان مجلس)، برخی مطالب اشتباه تاریخی را در بر دارد‌؛ مطالبی مانند‌ ذکر سلطان شمس‌الدین التمش در ذی‌حجه‌ ٥٨٤‌ق و بنده‌نوازی وی و دستگیری از محرومان‌ و بینوایان در این شمارند؛‌ درحالی‌که وی در سال ٦٠٧ به پادشاهی رسیده است<ref>ر.ک: محمدزاده، بهار، ص219-223</ref>‏.


اهمیت فوائدالسالكين، در بیان بسیاری از حقایق و اسرار معرفت طریقت چشتیه است. بابافرید به یکی از مهم‌ترین دوران‌های چشتیه، یعنی مهاجرت به هندوستان و به‌ قطب‌هایی‌ مانند معین‌الدین اجمیری و قطب‌الدین بختیار کاکی، که باعث استقرار و پای‌گیری این سلسله در هند شدند، می‌پردازد؛ به‌گونه‌ای که می‌توان با تأثیرات تصوّف و اسلام بر شبه‌قاره و همچنین با تصوّفْ‌ پیش‌ از آمیختگی با باورهای ابن عربی آشنا شد. ویژگی‌های سبکی و رسم‌الخطی به‌کاررفته در اثر، نمونه‌ای از سبک نگارش پارسی‌زبانان شبه‌قاره در قرن ٦ و ٧ هجری‌ است. فریدالدین شکرگنج، مراحل‌ سیر و سلوک‌ عارفانه و مجالس پیران صوفیه را از زبان پیر خود، بختیار اوشی در مجالس صوفیه نگاشته است‌.
اهمیت فوائدالسالكين، در بیان بسیاری از حقایق و اسرار معرفت طریقت چشتیه است. بابافرید به یکی از مهم‌ترین دوران‌های چشتیه، یعنی مهاجرت به هندوستان و به‌ قطب‌هایی‌ مانند معین‌الدین اجمیری و قطب‌الدین بختیار کاکی، که باعث استقرار و پای‌گیری این سلسله در هند شدند، می‌پردازد؛ به‌گونه‌ای که می‌توان با تأثیرات تصوّف و اسلام بر شبه‌قاره و همچنین با تصوّفْ‌ پیش‌ از آمیختگی با باورهای ابن عربی آشنا شد. ویژگی‌های سبکی و رسم‌الخطی به‌کاررفته در اثر، نمونه‌ای از سبک نگارش پارسی‌زبانان شبه‌قاره در قرن ٦ و ٧ هجری‌ است. فریدالدین شکرگنج، مراحل‌ سیر و سلوک‌ عارفانه و مجالس پیران صوفیه را از زبان پیر خود، بختیار اوشی در مجالس صوفیه نگاشته است‌.