پرش به محتوا

الأسطورة السبئية كما تخیلها و اختلقها سيف بن عمر: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد' به 'ابن خلدون، عبدالرحمن‌ بن‌ محمد'
جز (جایگزینی متن - ' تاریخ نگری' به ' تاریخ‌نگری')
جز (جایگزینی متن - 'ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد' به 'ابن خلدون، عبدالرحمن‌ بن‌ محمد')
 
خط ۳۳: خط ۳۳:
نویسنده در مقدمه کتاب به مطالعه و بررسی روایات سیف بن عمر در آثار دیگرش، «150 صحابی ساختگی» در سه جلد و «عبدالله بن سبا و اسطوره‌های دیگر» در دو جلد اشاره کرده است. او موضوع مطرح شده در این کتاب را «اسطوره سبئیه» دانسته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16916/1/7 ر.ک: مقدمه، ص7]</ref>. سپس به آثار سیف بن عمر «الردة الکبیر و الفتوح» و «الجمل و مسیر عائشة و علی» اشاره کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16916/1/8 همان، ص8-10]</ref>. در بخش دیگری ارزش روایات سیف نزد علما ذکر شده است: یحیی بن معین، ابوداود، [[نسائی، احمد بن علی|نسائی]]، ابن ابی حاتم، ابن سکن، ابن عدی، [[دارقطنی، علی بن عمر|دارقطنی]]، [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاکم]]، [[خطیب بغدادی، احمد بن علی|خطیب بغدادی]]، [[ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله|ابن عبدالبر]]، [[فیروزآبادی، محمد بن یعقوب|فیروزآبادی]]، [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] و... او را ضعیف دانسته‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16916/1/24 ر.ک: متن کتاب، ص25-24]</ref>.
نویسنده در مقدمه کتاب به مطالعه و بررسی روایات سیف بن عمر در آثار دیگرش، «150 صحابی ساختگی» در سه جلد و «عبدالله بن سبا و اسطوره‌های دیگر» در دو جلد اشاره کرده است. او موضوع مطرح شده در این کتاب را «اسطوره سبئیه» دانسته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16916/1/7 ر.ک: مقدمه، ص7]</ref>. سپس به آثار سیف بن عمر «الردة الکبیر و الفتوح» و «الجمل و مسیر عائشة و علی» اشاره کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16916/1/8 همان، ص8-10]</ref>. در بخش دیگری ارزش روایات سیف نزد علما ذکر شده است: یحیی بن معین، ابوداود، [[نسائی، احمد بن علی|نسائی]]، ابن ابی حاتم، ابن سکن، ابن عدی، [[دارقطنی، علی بن عمر|دارقطنی]]، [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاکم]]، [[خطیب بغدادی، احمد بن علی|خطیب بغدادی]]، [[ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله|ابن عبدالبر]]، [[فیروزآبادی، محمد بن یعقوب|فیروزآبادی]]، [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] و... او را ضعیف دانسته‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16916/1/24 ر.ک: متن کتاب، ص25-24]</ref>.


در واقع سیف بن عمر «اسطوره سبئیه» را در کتابش «الجمل و مسیر عائشة و علی» آورده است و [[طبری، محمد بن جریر بن یزید|طبری]] و [[ابن عساکر، علی بن حسن|ابن عساکر]] و ابن ابی‌بکر و [[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبی]] بدون واسطه از او گرفته‌اند. [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثیر]]، [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن کثیر]] و [[ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد|ابن خلدون]] نیز با واسطه از طبری گرفته‌اند. دیگر مورخین مسلمان و مستشرقین هم بر گفته‌های این مورخین اعتماد کرده‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16916/1/27 ر.ک: همان، ص27]</ref>.
در واقع سیف بن عمر «اسطوره سبئیه» را در کتابش «الجمل و مسیر عائشة و علی» آورده است و [[طبری، محمد بن جریر بن یزید|طبری]] و [[ابن عساکر، علی بن حسن|ابن عساکر]] و ابن ابی‌بکر و [[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبی]] بدون واسطه از او گرفته‌اند. [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثیر]]، [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن کثیر]] و [[ابن خلدون، عبدالرحمن‌ بن‌ محمد|ابن خلدون]] نیز با واسطه از طبری گرفته‌اند. دیگر مورخین مسلمان و مستشرقین هم بر گفته‌های این مورخین اعتماد کرده‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16916/1/27 ر.ک: همان، ص27]</ref>.


خلاصه اخبار ابن سبأ در روایات سیف عبارت است از: ابن سبأ یهودی از اهل صنعا بوده که مادرش سیاه‌پوست بود. در شش سال اخیر خلافت عثمان اسلام خود را اظهار کرد. سپس به مسافرت در سرزمین‌های اسلام پرداخت و شروع به گمراه کردن مسلمانان کرد. ابتدا حجاز سپس بصره و کوفه و شام و با خروج از شام به مصر رسید و عقیده وصایت را در میان آن‌ها انتشار داد و..<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16916/1/32 ر.ک: همان، ص32]</ref>.
خلاصه اخبار ابن سبأ در روایات سیف عبارت است از: ابن سبأ یهودی از اهل صنعا بوده که مادرش سیاه‌پوست بود. در شش سال اخیر خلافت عثمان اسلام خود را اظهار کرد. سپس به مسافرت در سرزمین‌های اسلام پرداخت و شروع به گمراه کردن مسلمانان کرد. ابتدا حجاز سپس بصره و کوفه و شام و با خروج از شام به مصر رسید و عقیده وصایت را در میان آن‌ها انتشار داد و..<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16916/1/32 ر.ک: همان، ص32]</ref>.
خط ۳۹: خط ۳۹:
در کتاب «الرده و الفتوح» و «الجمل و مسیر عائشة و علی» تألیف سیف بن عمر سه روایت سبئیه برای سیف بن عمر ذکر شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16916/1/33 ر.ک: همان، ص38-33]</ref>. نویسنده از صفحه 41 کتاب را به بررسی سندی روایات سه‌گانه مذکور پرداخته است. سیف جمیع روایات اسطوره را از «عطیه بن یزید فقعسی» نقل کرده است که نویسنده عطیه را فردی مجهول می‌داند و درباره یزید فقعسی هم می‌نویسد که از او ذکری در کتب تراجم و انساب و رجال نیافته است لذا او هم از راویان ساختگی سیف است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16916/1/41 ر.ک: همان، ص42-41]</ref>.
در کتاب «الرده و الفتوح» و «الجمل و مسیر عائشة و علی» تألیف سیف بن عمر سه روایت سبئیه برای سیف بن عمر ذکر شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16916/1/33 ر.ک: همان، ص38-33]</ref>. نویسنده از صفحه 41 کتاب را به بررسی سندی روایات سه‌گانه مذکور پرداخته است. سیف جمیع روایات اسطوره را از «عطیه بن یزید فقعسی» نقل کرده است که نویسنده عطیه را فردی مجهول می‌داند و درباره یزید فقعسی هم می‌نویسد که از او ذکری در کتب تراجم و انساب و رجال نیافته است لذا او هم از راویان ساختگی سیف است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16916/1/41 ر.ک: همان، ص42-41]</ref>.


همان‌گونه که ذکر شد [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثیر]]، [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن کثیر]] و [[ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد|ابن خلدون]] کسانی هستند که روایات اسطوره ابن سبأ را از طبری نقل کرده‌اند. نویسنده در ادامه مباحث کتاب با ذکر عبارات هر یک به بررسی این موضوع پرداخته است و وقایع سال‌های سی تا سی‌و‌پنج را مورد بررسی قرار می‌دهد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16916/1/56 ر.ک: همان، ص63-56]</ref>.
همان‌گونه که ذکر شد [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثیر]]، [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن کثیر]] و [[ابن خلدون، عبدالرحمن‌ بن‌ محمد|ابن خلدون]] کسانی هستند که روایات اسطوره ابن سبأ را از طبری نقل کرده‌اند. نویسنده در ادامه مباحث کتاب با ذکر عبارات هر یک به بررسی این موضوع پرداخته است و وقایع سال‌های سی تا سی‌و‌پنج را مورد بررسی قرار می‌دهد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16916/1/56 ر.ک: همان، ص63-56]</ref>.


[[عسکری، مرتضی|علامه عسکری]] در ادامه به بررسی سیره ابوذر در [[الطبقات الكبری (دار الكتب العلمية)|طبقات]] [[ابن سعد، محمد بن سعد|ابن سعد]]، [[أنساب الأشراف (5 جلدی)|أنساب الأشراف]] و [[تاريخ اليعقوبي|تاریخ یعقوبی]] پرداخته است؛ مثلاً [[ابن سعد، محمد بن سعد|ابن سعد]] در [[الطبقات الكبری (دار الكتب العلمية)|طبقات]] چنین می‌نویسد: ابوذر در جاهلیت موحد بود و لااله الا الله می‌گفت و بت‌ها را نمی‌پرستید. هنگامی‌که خبر بعثت پیامبر(ص) در مکه به او رسید به‌سوی مکه حرکت کرد و چهارمین یا پنجمین نفری بود که اسلام آورد. پس از آشکار نمودن اسلامش او را زدند تا بی‌هوش شد. پیامبر او را امر به بازگشت به‌سوی قومش و دعوت آن‌ها به اسلام نمود. ابوذر به‌سوی قومش بازگشت و آن‌ها را به اسلام دعوت نمود؛ و پس از غزوه خندق به مدینه بازگشت<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16916/1/67 ر.ک: همان، ص67]</ref>. نویسنده سپس لازم دیده که به بررسی نسب و سیره معاویه و پدرانش و نقش آن‌ها در وضع حدیث بپردازد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16916/1/79 ر.ک: همان، 109-79]</ref>.
[[عسکری، مرتضی|علامه عسکری]] در ادامه به بررسی سیره ابوذر در [[الطبقات الكبری (دار الكتب العلمية)|طبقات]] [[ابن سعد، محمد بن سعد|ابن سعد]]، [[أنساب الأشراف (5 جلدی)|أنساب الأشراف]] و [[تاريخ اليعقوبي|تاریخ یعقوبی]] پرداخته است؛ مثلاً [[ابن سعد، محمد بن سعد|ابن سعد]] در [[الطبقات الكبری (دار الكتب العلمية)|طبقات]] چنین می‌نویسد: ابوذر در جاهلیت موحد بود و لااله الا الله می‌گفت و بت‌ها را نمی‌پرستید. هنگامی‌که خبر بعثت پیامبر(ص) در مکه به او رسید به‌سوی مکه حرکت کرد و چهارمین یا پنجمین نفری بود که اسلام آورد. پس از آشکار نمودن اسلامش او را زدند تا بی‌هوش شد. پیامبر او را امر به بازگشت به‌سوی قومش و دعوت آن‌ها به اسلام نمود. ابوذر به‌سوی قومش بازگشت و آن‌ها را به اسلام دعوت نمود؛ و پس از غزوه خندق به مدینه بازگشت<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16916/1/67 ر.ک: همان، ص67]</ref>. نویسنده سپس لازم دیده که به بررسی نسب و سیره معاویه و پدرانش و نقش آن‌ها در وضع حدیث بپردازد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16916/1/79 ر.ک: همان، 109-79]</ref>.