الإبهاج في شرح المنهاج علی منهاج الوصول إلی علم الأصول للقاضي البيضاوي: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد' به 'ابن خلدون، عبدالرحمن‌ بن‌ محمد'
جز (جایگزینی متن - 'المنهاج (ابهام زدایی)' به 'المنهاج (ابهام‌زدایی)')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد' به 'ابن خلدون، عبدالرحمن‌ بن‌ محمد')
خط ۳۸: خط ۳۸:
شارح به شیوه مرسوم پس از «قوله» بخشی از عبارات منهاج را ذکر و سپس شرح کرده است.  
شارح به شیوه مرسوم پس از «قوله» بخشی از عبارات منهاج را ذکر و سپس شرح کرده است.  
   
   
در اوایل حکومت عباسیان تصانیف گوناگونی پیرامون علم اصول و مباحث اجتهادی به رشته تحریر درآمد که این بحث‌ها را از نظر کمی و کیفی گسترش بخشید و سبب شد که علم اصول و مباحث اجتهادی در جامعه اهل سنت متداول و معمول گردد. به عقیده برخی از اندیشمندان چون: [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلکان]] و [[ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد|ابن خلدون]] و [[حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله|صاحب كشف الظنون]]، نخستین کسی که اصول فقه را به شیوه فنی و علمی نوشت محمد بن ادریس شافعی پیشوای مذهب شافعی بود و کتاب او به نام «رساله امام شافعی» معروف گردید. سبکی نیز شافعی را اولین مصنف در اصول فقه می‌داند و شک‌کننده در این موضوع را «معاند» می‌خواند.  
در اوایل حکومت عباسیان تصانیف گوناگونی پیرامون علم اصول و مباحث اجتهادی به رشته تحریر درآمد که این بحث‌ها را از نظر کمی و کیفی گسترش بخشید و سبب شد که علم اصول و مباحث اجتهادی در جامعه اهل سنت متداول و معمول گردد. به عقیده برخی از اندیشمندان چون: [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلکان]] و [[ابن خلدون، عبدالرحمن‌ بن‌ محمد|ابن خلدون]] و [[حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله|صاحب كشف الظنون]]، نخستین کسی که اصول فقه را به شیوه فنی و علمی نوشت محمد بن ادریس شافعی پیشوای مذهب شافعی بود و کتاب او به نام «رساله امام شافعی» معروف گردید. سبکی نیز شافعی را اولین مصنف در اصول فقه می‌داند و شک‌کننده در این موضوع را «معاند» می‌خواند.  


البته برخی احتمالات دیگری را مطرح کرده‌اند و با این حساب نمی‌توان مدعی شد که در جامعه اهل سنت شافعی نخستین مؤلف کتاب اصولی است، ولی باید یادآور شد که در میان شافعیان عالمانی حضور دارند که در علم اصول شهرت یافته و بدان تکامل و گسترش بخشیده‌اند و در موضوع اصول، کتبی را تدوین کرده‌اند؛ از آن جمله‌اند: [[بیضاوی، عبدالله بن عمر|قاضی عبدالله عمر بیضاوی]] (متوفی 685ق) نویسنده کتاب «[[منهاج الوصول إلی علم الأصول]]» که خلاصه‌ای است از کتاب [[الحاصل من المحصول|الحاصل]] استاد [[محمد بن حسین بن عبدالله ارموی|ارموی]] و کتاب [[الحاصل من المحصول|الحاصل]] نیز خلاصه‌ای است از کتاب [[المحصول في علم أصول الفقه|المحصول]] اثر [[فخر رازی، محمد بن عمر|علامه فخرالدین رازی]] (متوفی 606ق)<ref>ر.ک: جناتی، محمدابراهیم، ص4</ref>‏؛ لذا [[سبکی، علی بن عبدالکافی|سبکی]] در «الإبهاج» در تعریف اصول فقه که [[بیضاوی، عبدالله بن عمر|قاضی بیضاوی]] در «المنهاج» آورده می‌نویسد: «این عبارت دقیقاً عبارت تاج‌الدین ارموی در الحاصل است»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص19</ref>‏.  
البته برخی احتمالات دیگری را مطرح کرده‌اند و با این حساب نمی‌توان مدعی شد که در جامعه اهل سنت شافعی نخستین مؤلف کتاب اصولی است، ولی باید یادآور شد که در میان شافعیان عالمانی حضور دارند که در علم اصول شهرت یافته و بدان تکامل و گسترش بخشیده‌اند و در موضوع اصول، کتبی را تدوین کرده‌اند؛ از آن جمله‌اند: [[بیضاوی، عبدالله بن عمر|قاضی عبدالله عمر بیضاوی]] (متوفی 685ق) نویسنده کتاب «[[منهاج الوصول إلی علم الأصول]]» که خلاصه‌ای است از کتاب [[الحاصل من المحصول|الحاصل]] استاد [[محمد بن حسین بن عبدالله ارموی|ارموی]] و کتاب [[الحاصل من المحصول|الحاصل]] نیز خلاصه‌ای است از کتاب [[المحصول في علم أصول الفقه|المحصول]] اثر [[فخر رازی، محمد بن عمر|علامه فخرالدین رازی]] (متوفی 606ق)<ref>ر.ک: جناتی، محمدابراهیم، ص4</ref>‏؛ لذا [[سبکی، علی بن عبدالکافی|سبکی]] در «الإبهاج» در تعریف اصول فقه که [[بیضاوی، عبدالله بن عمر|قاضی بیضاوی]] در «المنهاج» آورده می‌نویسد: «این عبارت دقیقاً عبارت تاج‌الدین ارموی در الحاصل است»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص19</ref>‏.