پرش به محتوا

مصحف صنعاء 1 و مسئلۀ خاستگاه قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۷: خط ۲۷:
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
'''مصحف صنعاء 1 و مسئلۀ خاستگاه قرآن''' تألیف بهنام صادقی و محسن گودرزی، متن زیرین مصحف صنعاء در حال حاضر مهم‌ترین سند موجود در زمینۀ تاریخ قرآن است. این متن که تنها نسخۀ شناخته‌شده از سنتی متنی و مکتوب، متفاوت از سنت رسمی عثمانی است، در قیاس با تمام مخطوطات شناخته‌شده از قرآن، بیشترین توان و امکان را داراست تا بر تاریخ تکوین متن قرآنی در دوران نخست پرتو افکند.این کتاب با ترجمه و مقدمه مرتضی کریمی‌نیا نگاشته شده است.  
'''مصحف صنعاء 1 و مسئلۀ خاستگاه قرآن''' تألیف [[صادقی، بهنام|بهنام صادقی]] و [[گودرزی، محسن|محسن گودرزی]]، متن زیرین مصحف صنعاء در حال حاضر مهم‌ترین سند موجود در زمینۀ تاریخ قرآن است. این متن که تنها نسخۀ شناخته‌شده از سنتی متنی و مکتوب، متفاوت از سنت رسمی عثمانی است، در قیاس با تمام مخطوطات شناخته‌شده از قرآن، بیشترین توان و امکان را داراست تا بر تاریخ تکوین متن قرآنی در دوران نخست پرتو افکند.این کتاب با ترجمه و مقدمه [[کریمی‌نیا، مرتضی|مرتضی کریمی‌نیا]] نگاشته شده است.  


==گزارش کتاب==
==گزارش کتاب==
خط ۳۸: خط ۳۸:
در مصحف صنعاء چهارگونه از اختلاف متنی می‌توان یافت: اختلاف رسم، املاء یا هجاء؛ اختلاف قرائات؛ ترتیب غیرمعهود از سوره‌ها مخالف با ترتیب کنونی؛ روایت غیرعثمانی از متن قرآن، حاوی اختلاف‌های متنی منسوب به مصاحف صحابه. دو گونۀ اول و دوم را در اغلب مصاحف حجازی و کوفی به‌جامانده از قرون نخست می‌توان یافت. گونۀ سوم نیز در برخی نسخه‌های حجازی شناخته‌شده در کتابخانه‌ها و موزه‌های جهان هست. و سرانجام گونۀ چهارم تاکنون تنها در همین پالیمپسست صنعاء یافت شده است. با این همه تمامی اینگونه اختلافات و تفاوت‌های متنی را عالمان و محققان مسلمان از نخستین سده‌های اسلامی در آثار خود ثبت و ضبط کرده‌اند و به وجود پراکندۀ آنها در کنار مصحف رسمی قرآن اعتراف داشته‌اند.
در مصحف صنعاء چهارگونه از اختلاف متنی می‌توان یافت: اختلاف رسم، املاء یا هجاء؛ اختلاف قرائات؛ ترتیب غیرمعهود از سوره‌ها مخالف با ترتیب کنونی؛ روایت غیرعثمانی از متن قرآن، حاوی اختلاف‌های متنی منسوب به مصاحف صحابه. دو گونۀ اول و دوم را در اغلب مصاحف حجازی و کوفی به‌جامانده از قرون نخست می‌توان یافت. گونۀ سوم نیز در برخی نسخه‌های حجازی شناخته‌شده در کتابخانه‌ها و موزه‌های جهان هست. و سرانجام گونۀ چهارم تاکنون تنها در همین پالیمپسست صنعاء یافت شده است. با این همه تمامی اینگونه اختلافات و تفاوت‌های متنی را عالمان و محققان مسلمان از نخستین سده‌های اسلامی در آثار خود ثبت و ضبط کرده‌اند و به وجود پراکندۀ آنها در کنار مصحف رسمی قرآن اعتراف داشته‌اند.


دو مؤلف این کتاب نخستین بار متن لایۀ زیرین مصحف صنعاء 1 را به دقت خوانده و آن را تصحیح و ارائه کرده‌اند. طبیعی است بخش‌های زیادی از اوراق صنعاء 1 در نسخۀ 01-27.1 در دارالمخطوطات صنعاء به سبب فرسودگی اوراق افتاده است یا به سبب رنگ‌ورورفتگی جوهر در لایۀ زیرین ناخوانایند. در این بخش‌ها، مؤلفان به حدس خو در مورد متن را در میان قلاب بیان کرده‌اند. همچنین کوشیده‌اند اختلافات متنی این نسخه و تفاوت‌های موجود در ترتیب سور را در میراث اسلامی گذشته بازیابی و در پانویس گزارش کنند. از این‌رو این کتاب می‌تواند یکی از اسناد مهم تاریخی بسیار نزدیک با روزگار تدوین قرآن را محققان جدی در این زمینه فراهم آورد. از آنجا که اختلافات متنی موجود در متن زیرین مصحف صنعاء1 با هیچ‌یک از گزارش‌های روایت‌شده از مصاحف صحابه چون عبدالله بن مسعود و ابی بن کعب همخوانی صددرصد ندارد، بهنام صادقی آن را متن «صحابی1» و منتسب به یک صحابی ناشناخته (برای ما) نام‌گذاری کرده است.<ref> [https://literaturelib.com/books/5375 ر.ک: پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref>
دو مؤلف این کتاب نخستین بار متن لایۀ زیرین مصحف صنعاء 1 را به دقت خوانده و آن را تصحیح و ارائه کرده‌اند. طبیعی است بخش‌های زیادی از اوراق صنعاء 1 در نسخۀ 01-27.1 در دارالمخطوطات صنعاء به سبب فرسودگی اوراق افتاده است یا به سبب رنگ‌ورورفتگی جوهر در لایۀ زیرین ناخوانایند. در این بخش‌ها، مؤلفان به حدس خو در مورد متن را در میان قلاب بیان کرده‌اند. همچنین کوشیده‌اند اختلافات متنی این نسخه و تفاوت‌های موجود در ترتیب سور را در میراث اسلامی گذشته بازیابی و در پانویس گزارش کنند. از این‌رو این کتاب می‌تواند یکی از اسناد مهم تاریخی بسیار نزدیک با روزگار تدوین قرآن را محققان جدی در این زمینه فراهم آورد. از آنجا که اختلافات متنی موجود در متن زیرین مصحف صنعاء1 با هیچ‌یک از گزارش‌های روایت‌شده از مصاحف صحابه چون عبدالله بن مسعود و ابی بن کعب همخوانی صددرصد ندارد، [[صادقی، بهنام|بهنام صادقی]] آن را متن «صحابی1» و منتسب به یک صحابی ناشناخته (برای ما) نام‌گذاری کرده است.<ref> [https://literaturelib.com/books/5375 ر.ک: پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref>
 
 
==پانويس ==
==پانويس ==
<references />
<references />