۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
توحید علمی و عینی در مکاتیب حکمی و عرفانی (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۲ نوامبر ۲۰۱۶، ساعت ۱۲:۴۸
، ۱۲ نوامبر ۲۰۱۶جایگزینی متن - 'محمدحسين حسينى طهرانى' به 'محمدحسين حسينى طهرانى '
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
جز (جایگزینی متن - 'محمدحسين حسينى طهرانى' به 'محمدحسين حسينى طهرانى ') |
||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
== معرفى اجمالى == | == معرفى اجمالى == | ||
'''توحيد علمى و عينى در مكاتيب حكمى و عرفانى'''، به زبان فارسى - عربى و موضوع اصلى آن بحث و بررسى در باره «وحدت يا كثرت حقيقت وجود» است كه در پاسخهاى آيتالله سيد احمد كربلايى، معروف به «واحد العين» (متوفاى 1332ق) و آيتالله شيخ محمدحسين غروى اصفهانى، معروف به «كمپانى» (1296 - 1361ق) و محاكمات علامه [[طباطبایی، محمدحسین|سيد محمدحسين طباطبايى]] (1282 - 1360ش) مطرح شده و به اهتمام آيتالله سيد محمدحسين حسينى طهرانى (1345 - 1416ق) فراهم آمده است. از آنجا كه مهمترين موضوع در عرفان نظرى عبارت از مسئله «وحدت وجود» است و در اينجا از سوى چند دانشمند بزرگ مورد بررسى قرار گرفته، اين اثر اهميتى استثنايى و بىبديل يافته است. | '''توحيد علمى و عينى در مكاتيب حكمى و عرفانى'''، به زبان فارسى - عربى و موضوع اصلى آن بحث و بررسى در باره «وحدت يا كثرت حقيقت وجود» است كه در پاسخهاى آيتالله سيد احمد كربلايى، معروف به «واحد العين» (متوفاى 1332ق) و آيتالله شيخ محمدحسين غروى اصفهانى، معروف به «كمپانى» (1296 - 1361ق) و محاكمات علامه [[طباطبایی، محمدحسین|سيد محمدحسين طباطبايى]] (1282 - 1360ش) مطرح شده و به اهتمام آيتالله سيد [[حسینی طهرانی، محمدحسین|محمدحسين حسينى طهرانى]] (1345 - 1416ق) فراهم آمده است. از آنجا كه مهمترين موضوع در عرفان نظرى عبارت از مسئله «وحدت وجود» است و در اينجا از سوى چند دانشمند بزرگ مورد بررسى قرار گرفته، اين اثر اهميتى استثنايى و بىبديل يافته است. | ||
چگونگى پيدايش اين مكاتبات جالب عرفانى به اين شرح است: يكى از فضلاى خوشذوق حوزه علميه نجف به نام شيخ اسماعيل تبريزى، متخلص به «تائب» نامهاى به آيتالله آخوند محمدكاظم خراسانى صاحب «كفاية الأصول» نوشت و از معناى اين اشعار [[عطار، محمد بن ابراهیم|فريدالدين عطار نيشابورى]] در «منطق الطير» جويا شد: | چگونگى پيدايش اين مكاتبات جالب عرفانى به اين شرح است: يكى از فضلاى خوشذوق حوزه علميه نجف به نام شيخ اسماعيل تبريزى، متخلص به «تائب» نامهاى به آيتالله آخوند محمدكاظم خراسانى صاحب «كفاية الأصول» نوشت و از معناى اين اشعار [[عطار، محمد بن ابراهیم|فريدالدين عطار نيشابورى]] در «منطق الطير» جويا شد: | ||
| خط ۱۹۱: | خط ۱۹۱: | ||
نكته: «اما عرفاء چون تشكيك را در ظهورات مىدانند، نه در مظاهر، چنانچه گذشت، لهذا حدود وجود را مراتب تعينات علمى حق سبحانه مىگيرند و گويند: اول تعين، بودن وجود حق است نفس ذاته كه تعين احدى است و تعين احدى به جهت صرافت، منشأ تعين واحدى است كه جامعيت جميع كمالات است بهنحو وحدت و بقيه اسماء واحدا بعد آخر از اين مقام منتشى هستند و موجودات امكانى هم از آنها با تفصيلى كه در كتبشان مسطور است و از اين جهت مرحوم سيد (ره) كلام مرحوم شيخ (ره) را كه تعين احدى و واحدى را به لحاظ عقل نسبت داده بود، تبديل به لحاظ حق سبحانه نمود» (همان، ص 182). | نكته: «اما عرفاء چون تشكيك را در ظهورات مىدانند، نه در مظاهر، چنانچه گذشت، لهذا حدود وجود را مراتب تعينات علمى حق سبحانه مىگيرند و گويند: اول تعين، بودن وجود حق است نفس ذاته كه تعين احدى است و تعين احدى به جهت صرافت، منشأ تعين واحدى است كه جامعيت جميع كمالات است بهنحو وحدت و بقيه اسماء واحدا بعد آخر از اين مقام منتشى هستند و موجودات امكانى هم از آنها با تفصيلى كه در كتبشان مسطور است و از اين جهت مرحوم سيد (ره) كلام مرحوم شيخ (ره) را كه تعين احدى و واحدى را به لحاظ عقل نسبت داده بود، تبديل به لحاظ حق سبحانه نمود» (همان، ص 182). | ||
بخش سوم: اين بخش، مشتمل بر تذييلات آيتالله سيد محمدحسين حسينى طهرانى است به شرح زير: | بخش سوم: اين بخش، مشتمل بر تذييلات آيتالله سيد [[حسینی طهرانی، محمدحسین|محمدحسين حسينى طهرانى]] است به شرح زير: | ||
1. تتمه تذييل بر مكتوب سوم سيد: | 1. تتمه تذييل بر مكتوب سوم سيد: | ||
| خط ۲۲۹: | خط ۲۲۹: | ||
نكته: «علت تأبى شيخ از تسليم شدن بر وحدت ذات اقدس او و معيت او با موجودات و سيطره و احاطه وجودى او بر همه عالم و جميع اشياء و انمحاء و اندكاك همگى ذاتا و صفتا و فعلا در ذات او، فقط و فقط خود را موجود در قبال حق دانستن است كه مرحوم سيد از آن تعبير به جبلانيت نموده بود» (همان، ص 326). | نكته: «علت تأبى شيخ از تسليم شدن بر وحدت ذات اقدس او و معيت او با موجودات و سيطره و احاطه وجودى او بر همه عالم و جميع اشياء و انمحاء و اندكاك همگى ذاتا و صفتا و فعلا در ذات او، فقط و فقط خود را موجود در قبال حق دانستن است كه مرحوم سيد از آن تعبير به جبلانيت نموده بود» (همان، ص 326). | ||
نكته پايانى: «سيره عملى بزرگان و عالمان ربانى حوزههاى علميه در پاسخگويى به پرسشهاى همه مردم حتى كودكان و نوجوانان، پرهيز از تحقير و خشونتهاى كلامى و رعايت احترام و ادب و مهربانى و ملاطفت و استفاده از «حكمت و موعظه حسنه و جدال احسن» است. مؤلف محترم، آيتالله سيد محمدحسين حسينى | نكته پايانى: «سيره عملى بزرگان و عالمان ربانى حوزههاى علميه در پاسخگويى به پرسشهاى همه مردم حتى كودكان و نوجوانان، پرهيز از تحقير و خشونتهاى كلامى و رعايت احترام و ادب و مهربانى و ملاطفت و استفاده از «حكمت و موعظه حسنه و جدال احسن» است. مؤلف محترم، آيتالله سيد [[حسینی طهرانی، محمدحسین|محمدحسين حسينى طهرانى]] ، موافق نظر آيتالله سيد احمد كربلايى و قائل به «وحدت شخصى وجود» و مخالف نظر آيتالله غروى اصفهانى و «وحدت تشكيكى وجود» است و در نقد مباحث آيتالله شيخ محمدحسين غروى اصفهانى، سخت كوشيده و افزون بر ارائه توضيح و استدلال، تمثيلها و حكايات و اشعارى نيز آورده كه اين موارد مانند تعبير انتقادى اخلاقى «جبلانيت» و قضاوت انحصارى «فقط و فقط» (همان، ص 326) و بدبينى و داورى ارزشى مندرج در داستان منقول در باب «كفر وحدتوجودىها» (همان، ص 329 - 330) از منظر چگونگى بيان و داورى اخلاقى و آداب تعليم و تعلم در نظام تربيتى اسلام، بى ترديد نيازمند بازنگرى و تأمل و بررسى بيشتر است. | ||
== نسخهها و چاپهاى كتاب == | == نسخهها و چاپهاى كتاب == | ||