پرش به محتوا

المواقف الإلهیة: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '( ' به '(')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۶: خط ۲۶:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''المواقف الإلهية '''، از جمله آثار عرفانی شیخ عبدالقادر بن محمد ابی‌الفیض، معروف به ابن قضیب البان (971-1040ق) است. «رسالة تحفة الروح و الأنس في معرفة الروح و النفس» و «رسالة الأذكار الموصلة إلی حضرة نور الأنوار» هر دو نوشته شیخ حسن بن محمد شیرازی، معروف به شرف بلاسی، دو رساله الحاقی به کتاب است.
'''المواقف الإلهية'''، از جمله آثار عرفانی شیخ [[ابن قضیب البان، عبدالقادر بن محمد|عبدالقادر بن محمد ابی‌الفیض]]، معروف به [[ابن قضیب البان، عبدالقادر بن محمد|ابن قضیب البان]] (971-1040ق) است. «رسالة تحفة الروح و الأنس في معرفة الروح و النفس» و «رسالة الأذكار الموصلة إلی حضرة نور الأنوار» هر دو نوشته شیخ [[ب‍لاس‍ی‌ ش‍ی‍رازی‌، ح‍س‍ن‌ ب‍ن‌ ح‍م‍زه‌|حسن بن محمد شیرازی]]، معروف به [[ب‍لاس‍ی‌ ش‍ی‍رازی‌، ح‍س‍ن‌ ب‍ن‌ ح‍م‍زه‌|شرف بلاسی]]، دو رساله الحاقی به کتاب است.


ابن قضیب البان آن‌گونه که در دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی آمده بر طریقت صوفیه نقشبندیه بوده است<ref>ر.ک: لسانی فشارکی، محمدعلی، ج4، ص474</ref>. نویسنده در این کتاب از مواقف روح در مقامات تجلیات اسماء و صفات الهی بحث کرده که عبارتند از: نفس الرحمان، برازخ عرشیه، برزخ بین غیب و شهادت، ایمان به غیب، اسراء، مقام علی، مقامی ولی، مقام خلافت، مقام محبت، هویت هواء، علم، سُکر، سرّ قیام حیات به ذات، انانیت، قطبیت، تصریف، فنا، غوثیت، حقیقت محمدیه، سفر سالکین، ایجاد روح، فقر مطلق و...<ref>ر.ک: مقدمه، ص4-3</ref>.
[[ابن قضیب البان، عبدالقادر بن محمد|ابن قضیب البان]] آن‌گونه که در دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی آمده بر طریقت صوفیه نقشبندیه بوده است<ref>ر.ک: لسانی فشارکی، محمدعلی، ج4، ص474</ref>. نویسنده در این کتاب از مواقف روح در مقامات تجلیات اسماء و صفات الهی بحث کرده که عبارتند از: نفس الرحمان، برازخ عرشیه، برزخ بین غیب و شهادت، ایمان به غیب، اسراء، مقام علی، مقامی ولی، مقام خلافت، مقام محبت، هویت هواء، علم، سُکر، سرّ قیام حیات به ذات، انانیت، قطبیت، تصریف، فنا، غوثیت، حقیقت محمدیه، سفر سالکین، ایجاد روح، فقر مطلق و...<ref>ر.ک: مقدمه، ص4-3</ref>.


به‌عنوان نمونه ابن لبان در «موقف ایمان به غیب»، مکاشفه خویش از حقیقت نماز را این‌گونه توصیف می‌کند: «سپس حق صورت نماز را این‌گونه برایم مکشوف نمود که آن را انواری متصل از خداوند تعالی و ملائکه به هویت هر مؤمنی دیدم. سپس حق به من گفت:  هرگاه انسان مؤمن نماز را برپای دارد، سایر اجزای بشریت او را فرامی‌گیرد و قرآن بر عرش قلبش جای می‌گیرد، تا با آن با خداوندش مناجات کند. سپس دیدم هرگاه نماز می‌گذارد، روح انسانی از این نور هبوط‌کرده، بالا می‌رود تا زمانی‌که نماز تمام ‌شود<ref>ر.ک: متن کتاب، ص19</ref>.
به‌عنوان نمونه [[ابن قضیب البان، عبدالقادر بن محمد|ابن لبان]] در «موقف ایمان به غیب»، مکاشفه خویش از حقیقت نماز را این‌گونه توصیف می‌کند: «سپس حق صورت نماز را این‌گونه برایم مکشوف نمود که آن را انواری متصل از خداوند تعالی و ملائکه به هویت هر مؤمنی دیدم. سپس حق به من گفت:  هرگاه انسان مؤمن نماز را برپای دارد، سایر اجزای بشریت او را فرامی‌گیرد و قرآن بر عرش قلبش جای می‌گیرد، تا با آن با خداوندش مناجات کند. سپس دیدم هرگاه نماز می‌گذارد، روح انسانی از این نور هبوط‌کرده، بالا می‌رود تا زمانی‌که نماز تمام ‌شود<ref>ر.ک: متن کتاب، ص19</ref>.


محقق اثر، دو رساله از «شرف نابلسی» که به جهت موضوع و مضمون با کتاب ابن قضیب البان هماهنگ هستند را نیز به کتاب ملحق کرده است:
محقق اثر، دو رساله از «شرف نابلسی» که به جهت موضوع و مضمون با کتاب [[ابن قضیب البان، عبدالقادر بن محمد|ابن قضیب البان]] هماهنگ هستند را نیز به کتاب ملحق کرده است:
* رسالة تحفة الروح و الأنس في معرفة الروح و النفس: که آن‌گونه که نویسنده‌اش گفته مشتمل بر کلمات عرفانی و نکته‌های وجدانی و اشارات عرشی و تلویحات لوحی است و به قلم شهود بر ورق وجود نوشته شده است. این کتاب مشتمل بر مقدمه و سه تنبیه است. مقدمه در بیان شناخت این معناست که لفظ روح بر چه چیزی اطلاق می‌شود. تنبیه اول در بیان معرفت به وحدت نفس انسانی عقلا و نقلا است. تنبیه دوم در بیان ظهور نور حق به عالم اکبر و اصغر و ترتیب و مراتب آن دو و تنبیه سوم خاتمه در بیان حقیقت علم است<ref>ر.ک: مقدمه، ص4</ref>‏.
* رسالة تحفة الروح و الأنس في معرفة الروح و النفس: که آن‌گونه که نویسنده‌اش گفته مشتمل بر کلمات عرفانی و نکته‌های وجدانی و اشارات عرشی و تلویحات لوحی است و به قلم شهود بر ورق وجود نوشته شده است. این کتاب مشتمل بر مقدمه و سه تنبیه است. مقدمه در بیان شناخت این معناست که لفظ روح بر چه چیزی اطلاق می‌شود. تنبیه اول در بیان معرفت به وحدت نفس انسانی عقلا و نقلا است. تنبیه دوم در بیان ظهور نور حق به عالم اکبر و اصغر و ترتیب و مراتب آن دو و تنبیه سوم خاتمه در بیان حقیقت علم است<ref>ر.ک: مقدمه، ص4</ref>‏.


* رسالة الأذكار الموصلة إلی حضرة نور الأنوار: در سبب نگارش این اثر چنین آمده که یکی از برادران ایمانی از بلاسی درخواست کرده که رساله موجز و مختصری که مشتمل بر ماحصل اذکارش در خلوت و مناجاتش به انواع اسمای الهی مناسب احوال اصحاب هدایت و متوسطین و واصلین باشد، برای او بنویسد. آن‌گونه که بلاسی نوشته این رساله مشتمل بر مقدمه، انوار و خاتمه و اسرار است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص136</ref>.‏ اما آنچه در کتاب آمده مقدمه‌ای در توضیح وحدانیت خداوند و چند تنبیه و سؤال و جواب است. در انتها نیز چنین آمده «فهذا ما أردناه فيِ هذه المقدمة»<ref>ر.ک: همان، ص151</ref>‏، که حاکی از آن است که متن رساله در این نسخه نیامده و یا اینکه بلاسی در نگارش متن به دلایلی توفیق نیافته است.
* رسالة الأذكار الموصلة إلی حضرة نور الأنوار: در سبب نگارش این اثر چنین آمده که یکی از برادران ایمانی از بلاسی درخواست کرده که رساله موجز و مختصری که مشتمل بر ماحصل اذکارش در خلوت و مناجاتش به انواع اسمای الهی مناسب احوال اصحاب هدایت و متوسطین و واصلین باشد، برای او بنویسد. آن‌گونه که بلاسی نوشته این رساله مشتمل بر مقدمه، انوار و خاتمه و اسرار است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص136</ref>.‏ اما آنچه در کتاب آمده مقدمه‌ای در توضیح وحدانیت خداوند و چند تنبیه و سؤال و جواب است. در انتها نیز چنین آمده «فهذا ما أردناه فيِ هذه المقدمة»<ref>ر.ک: همان، ص151</ref>‏، که حاکی از آن است که متن رساله در این نسخه نیامده و یا اینکه بلاسی در نگارش متن به دلایلی توفیق نیافته است.