۱۰۵٬۷۰۵
ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '( ' به '(') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''حكايات الصوفية'''، نوشته ابوعبدالله محمد بن عبدالله بن باکویه شیرازی (متوفی 428ق)، مشتمل بر تصحیح و تحقیق سه گزیده کهن از کتاب حكايات الصوفية و گردآوری حکایات پراکنده | '''حكايات الصوفية'''، نوشته [[ابن باکویه، محمد بن عبدالله|ابوعبدالله محمد بن عبدالله بن باکویه شیرازی]] (متوفی 428ق)، مشتمل بر تصحیح و تحقیق سه گزیده کهن از کتاب حكايات الصوفية و گردآوری حکایات پراکنده [[ابن باکویه، محمد بن عبدالله|ابن باکویه]] از منابع تاریخی و عرفانی است. تصحیح، تحقیق و گردآوری این اثر به قلم [[راشدینیا، اکبر|اکبر راشدینیا]] به انجام رسیده است. | ||
حكايات الصوفية ابن باکویه از مهمترین منابع شناخت صوفیان سدههای نخستین است. این کتاب در دسترس بیشتر مورخان و سیرهنویسان و نویسندگان طبقات صوفیه سده پنجم به بعد قرار داشته و بخشهایی از آن را در آثار خود نقل کردهاند. آنچه از این کتاب بهجای مانده چند گزیده کوتاه و حکایات پراکندهای است که در لابهلای کتابها از ابن باکویه روایت شده است. | حكايات الصوفية [[ابن باکویه، محمد بن عبدالله|ابن باکویه]] از مهمترین منابع شناخت صوفیان سدههای نخستین است. این کتاب در دسترس بیشتر مورخان و سیرهنویسان و نویسندگان طبقات صوفیه سده پنجم به بعد قرار داشته و بخشهایی از آن را در آثار خود نقل کردهاند. آنچه از این کتاب بهجای مانده چند گزیده کوتاه و حکایات پراکندهای است که در لابهلای کتابها از [[ابن باکویه، محمد بن عبدالله|ابن باکویه]] روایت شده است. | ||
یکی از بارزترین ویژگیهای [[ابن باکویه، محمد بن عبدالله|ابن باکویه]] سفر او به بیشتر سرزمینهای اسلامی و شنیدن حکایات صوفیه و گردآوری آنها بوده است. بر اساس گزارش منابع مختلف «حکایاتالصوفیه» [[ابن باکویه، محمد بن عبدالله|ابن باکویه]] یکی از بزرگترین و معتبرترین منابع شناخت عارفان و صوفیان سدههای نخستین و مشتمل بر صدها خبر و حکایت منحصربهفرد از آنها بوده است. این کتاب برخلاف برخی از تذکرههای عرفانی که بر مبنای اطلاعات شفاهی و متعارض و متناقض یا اطلاعات تاریخی است و صرفاً برای تکریم و تعظیم مشایخ و بزرگان تصوف توسط مردیان و علاقمندان آنها نگارش یافتهاند، با اهتمام بر نقل حکایات مستند چهرهای واقعی و منصفانه از صوفیان نخستین ترسی میکند. | |||
در این مجموعه سه نسخه کهن از گزیدههای بهجایمانده از کتاب حكايات الصوفية تصحیح و تحقیق و با بررسی نزدیک به صد عنوان کتاب عرفانی و تاریخی، حکایات روایتشده از ابن باکویه گردآوری شده است<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>. بخشهای بهجایمانده از حكايات الصوفية که مبنای کار محقق بوده، در یک تقسیمبندی کلی به سه دسته تقسیم میشود: | نقل اخبار و حکایات با سلسلۀ سند متصل و بهدور از اغراق و بزرگنمایی باعث اعتبار و مقبولیت «حکایاتالصوفیه» ابنباکویه شده است و اگرچه در صحت احادیث او تردید و تشکیک شده است، اما تا جایی که آگاهی در دست است، همگان حکایات او را پسندیدهاند و کمتر کتابی دربارۀ تاریخ و طبقات صوفیه بعد از ابنباکویه نوشته شده که حکایتی از کتاب «حکایاتالصوفیه» او در آن نقل نشده باشد. | ||
کتاب «حکایاتالصوفیه» یا بخشی از آن حداقل تا قرن دهم در اختیار بزرگانی چون [[قشیری، عبدالکریم بن هوازن|ابوالقاسم قشیری]]، [[سهلگی بسطامی]]، [[انصاری، عبدالله بن محمد|خواجه عبدالله انصاری]]، [[فارسی، عبدالغافر|عبدالغافر فارسی]]، [[خطیب بغدادی، احمد بن علی|خطیب بغدادی]]، [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]]، [[رافعی قزوینی، عبدالکریم بن محمد|رافعی قزوینی]]، [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربی]]، [[تمیمی کوفی، محمد بن جعفر|ابن نجار]] و .... قرار داشته و بخشهایی از آن را در کتابهای خود نقل کردهاند؛ با این وجود هیچ گزارشی از نسخۀ کامل این کتاب در فهارس و منابع کتابشناسی ارائه نشده است و آنچه از این کتاب امروزه در دست است، چند گزیده و بخشهای پراکندهای از آن در دیگر کتابهاست. | |||
[[قزوینی، محمد|علامه قزوینی]] یکی از تمایلات قلبی خود را گردآوری بخشهای بهجایمانده از کتاب حكايات الصوفية دانسته و [[الرسالة القشيرية|رساله قشیریه]] و جلد هشتم [[تاریخ بغداد|تاریخ بغداد خطیب بغدادی]] و کتاب [[نقد العلم و العلماء]] [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]] را از جمله منابع این تحقیق میداند. محقق کتاب در این رابطه مینویسد: «علاوه بر حکایات پراکندهای که در منابع مختلف نقل شده و به برخی از آنها در کلام [[قزوینی، محمد|علامه قزوینی]] اشاره شده است، این بنده خدا در بررسیهای خود به نسخه خطی چند گزیده از کتاب حكايات الصوفية [[ابن باکویه، محمد بن عبدالله|ابن باکویه]] نیز دست یافتم که همه اینها مرا مصمم کرد که به طرح علامه قزوینی جامه عمل بپوشانم<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص9-10</ref>. | |||
در این مجموعه سه نسخه کهن از گزیدههای بهجایمانده از کتاب حكايات الصوفية تصحیح و تحقیق و با بررسی نزدیک به صد عنوان کتاب عرفانی و تاریخی، حکایات روایتشده از [[ابن باکویه، محمد بن عبدالله|ابن باکویه]] گردآوری شده است<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>. بخشهای بهجایمانده از حكايات الصوفية که مبنای کار محقق بوده، در یک تقسیمبندی کلی به سه دسته تقسیم میشود: | |||
# گزیدههای کتاب حكايات الصوفية: | # گزیدههای کتاب حكايات الصوفية: | ||
## گزیدهای با عنوان «من حكايات الصوفية من جمع أبيعبدالله بن عبيدالله بن باكويه الشيرازي» که از کهنترین نسخههای بهجایمانده از حكايات الصوفية ابن باکویه است. | ## گزیدهای با عنوان «من حكايات الصوفية من جمع أبيعبدالله بن عبيدالله بن باكويه الشيرازي» که از کهنترین نسخههای بهجایمانده از حكايات الصوفية ابن باکویه است. | ||
## گزیدهای با عنوان «جزء فيه بدء حال الحلاج و نهايته» که در آن بیستودو حکایت از حلاج روایت شده است. | ## گزیدهای با عنوان «جزء فيه بدء حال الحلاج و نهايته» که در آن بیستودو حکایت از [[حلاج، حسین بن منصور|حلاج]] روایت شده است. | ||
## گزیده سیوطی مشتمل بر سیوچهار حکایت که با حذف سند در کتاب المحاضرات و المحاورات ذکر شده است. | ## گزیده [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابیبکر|سیوطی]] مشتمل بر سیوچهار حکایت که با حذف سند در کتاب المحاضرات و المحاورات ذکر شده است. | ||
# حکایات ابن باکویه به روایت بیواسطه شاگردان و مریدان. | # حکایات ابن باکویه به روایت بیواسطه شاگردان و مریدان. | ||
# حکایات پراکنده در منابع تاریخی و عرفانی از ابن باکویه<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص32-36</ref>. | # حکایات پراکنده در منابع تاریخی و عرفانی از ابن باکویه<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص32-36</ref>. |