۱۰۵٬۶۹۷
ویرایش
به یاد ایرج افشار: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NURبه یاد ایرج افشارJ1.jpg | عنوان =به یاد ایرج افشار | عنوان‌های دیگر = |پدیدآورندگان | پدیدآوران = جمعی از نویسندگان (نویسنده) بشری، جواد (محقق) |زبان | زبان = | کد کنگره = | موضوع = |ناشر | ناشر =بنیاد موقوفات دکتر افشار...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''به یاد ایرج افشار''' تألیف گروهی از نویسندگان به کوشش جواد | '''به یاد ایرج افشار''' تألیف گروهی از نویسندگان به کوشش [[بشری، جواد|جواد بشری]]، مجموعه‌ای از مقالات و پژوهش‌های ایران‌شناسی و ادبیات فارسی است که در بزرگداشت مقام آن استاد فقید منتشر می‌گردد. نخستین دفتر این مجموعه مشتمل بر چهارده جستار متن‌شناختی، ادبی و تاریخی، تصحیح چهار متن کوتاه و یک نسخه‌برگردان است. مطالب این دفتر از حوزه‌های مطالعاتی است که استاد [[افشار، ایرج|افشار]] در تحقیقاتش و در مجموعه‌هایی که برای بزرگان و ایران‌شناسان تدوین و منتشر کرده، همواره به آنها تعلق خاطر داشته است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
==گزارش کتاب== | ==گزارش کتاب== | ||
«به یاد ایرج | «به یاد [[افشار، ایرج|ایرج افشار]]» مجموعه‌ای از مقالات و پژوهش‌های ایران‌شناسی و ادبیات فارسی است که در بزرگداشت مقام آن استاد فقید منتشر می‌گردد. نخستین دفتر این مجموعه مشتمل بر چهارده جستار متن‌شناختی، ادبی و تاریخی، تصحیح چهار متن کوتاه و یک نسخه‌برگردان است. مطالب این دفتر از حوزه‌های مطالعاتی است که استاد افشار در تحقیقاتش و در مجموعه‌هایی که برای بزرگان و ایران‌شناسان تدوین و منتشر کرده، همواره به آنها تعلق خاطر داشته است. | ||
اجزائی از یک قرآن مترجم دارای 40 برگ، ظاهراً متعلقم به سدۀ ششم یا هفتم هجری در کتابخانۀ مرعشی قم وجود دارد که تصحیح آن در اولین نوشتار این کتاب آمده است. | اجزائی از یک قرآن مترجم دارای 40 برگ، ظاهراً متعلقم به سدۀ ششم یا هفتم هجری در کتابخانۀ مرعشی قم وجود دارد که تصحیح آن در اولین نوشتار این کتاب آمده است. | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
«رسالۀ تضعیفیه» ابواسحاق کوبنانی که در نوشتار هفتم تصحیح شده، اثر مهمی دربارۀ مسئلۀ تضعیف بیوت شطرنج متعلق به نیمۀ دوم سدۀ نهم هجری است. در واقع این مسئلۀ شبه‌ریاضی به تعبیر دیگر مجموع جملات یک تصاعد هندسی با جملۀ اول یک و قدر نسبت 2 است، سؤالی که در دورۀ اسلامی مورد توجه برخی ریاضی‌دانان قرار گرفته و کوبنانی کرمانی یکی از آنهاست. | «رسالۀ تضعیفیه» ابواسحاق کوبنانی که در نوشتار هفتم تصحیح شده، اثر مهمی دربارۀ مسئلۀ تضعیف بیوت شطرنج متعلق به نیمۀ دوم سدۀ نهم هجری است. در واقع این مسئلۀ شبه‌ریاضی به تعبیر دیگر مجموع جملات یک تصاعد هندسی با جملۀ اول یک و قدر نسبت 2 است، سؤالی که در دورۀ اسلامی مورد توجه برخی ریاضی‌دانان قرار گرفته و کوبنانی کرمانی یکی از آنهاست. | ||
دکتر خالقی مطلق در نوشتار هشتم کتاب چند تذکر پیرامون اطلاق نام «ایران» بر کشورمان از ادوار قدیم را آورده که طی آن موضع ناصحیح و غیرعلمی برخی مغرضان که اطلاق این نام را بر کشور، امری بسیار متأخر و از عهد پهلوی اوب می‌دانند، رد شده است. | دکتر [[خالقی مطلق، جلال|خالقی مطلق]] در نوشتار هشتم کتاب چند تذکر پیرامون اطلاق نام «ایران» بر کشورمان از ادوار قدیم را آورده که طی آن موضع ناصحیح و غیرعلمی برخی مغرضان که اطلاق این نام را بر کشور، امری بسیار متأخر و از عهد پهلوی اوب می‌دانند، رد شده است. | ||
اشعار چند شاعر متقدم در کتاب المستبصر در نوشتار نهم کتاب آمده است. یکی از وجوه اهمیت «تاریخ المستبصر» وجود برخی از اشعار فارسی در آن است که در این نوشتار به آن پرداخته شده است. | اشعار چند شاعر متقدم در کتاب المستبصر در نوشتار نهم کتاب آمده است. یکی از وجوه اهمیت «تاریخ المستبصر» وجود برخی از اشعار فارسی در آن است که در این نوشتار به آن پرداخته شده است. | ||
در دهمین نوشتار این کتاب، دیوان روح‌الدین عطار شیرازی سرایندۀ سدۀ هشتم هجری تصحیح شده است. مصحح افزون بر دست‌نویس واحد دیوان شاعر در کتابخانۀ مجلس، به سفینه‌ها و جنگ‌هایی که اشعاری از این سراینده را نقل نموده نیز مراجعه کرده است. | در دهمین نوشتار این کتاب، دیوان روح‌الدین [[عطار، محمد بن ابراهیم|عطار شیرازی]] سرایندۀ سدۀ هشتم هجری تصحیح شده است. مصحح افزون بر دست‌نویس واحد دیوان شاعر در کتابخانۀ مجلس، به سفینه‌ها و جنگ‌هایی که اشعاری از این سراینده را نقل نموده نیز مراجعه کرده است. | ||
نوشتار یازدهم کتاب، پژوهشی دربارۀ وضعیت زبان و ادبیات فارسی در دشت قبچاق غربی و سایر مناطق تحت امر فرمانروایات اردوی زرین (حک 637 ـ 841 ق) و نه حکمرانان اردوی سفید، که با دقتی ستودنی انجام شده است. این بررسی شبه‌جزیرۀ کریمه را نیز شامل می‌شود که از منظر حضور برخی ادبای فارسی‌زبان حائز اهمیت است. | نوشتار یازدهم کتاب، پژوهشی دربارۀ وضعیت زبان و ادبیات فارسی در دشت قبچاق غربی و سایر مناطق تحت امر فرمانروایات اردوی زرین (حک 637 ـ 841 ق) و نه حکمرانان اردوی سفید، که با دقتی ستودنی انجام شده است. این بررسی شبه‌جزیرۀ کریمه را نیز شامل می‌شود که از منظر حضور برخی ادبای فارسی‌زبان حائز اهمیت است. | ||
امید سروری در نوشتار دوازدهم کتاب، دست‌نویسی از گلستان سعدی به خط لطف‌الله حسنی را معرفی کرده که به گونه‌ای متفاوت کتابت گردیده است. پدیدآورندۀ مقاله افزون بر اصلاح نسبت کاتب (از حسینی به حسنی) که به اشتباه در فهرست مجلس ثبت شده، نشان داده این کاتب نه به قصد صرفه‌جویی در مصرف کاغذ، بلکه ظاهراً به نیت تفنن، پس از آنکه یک بار «گلستان» را از ابتدا تا اواخر باب چهارم با فاصلۀ زیاد میان سطور کتابت کرده، ادامۀ متن و همچنین مجلس ثانی از مجالس خمسۀ سعدی را به صورت وارونه و معکوس بر روی همان سطرهای پیشین استنساخ نموده است. | [[امید سروری]] در نوشتار دوازدهم کتاب، دست‌نویسی از [[گلستان|گلستان سعدی]] به خط لطف‌الله حسنی را معرفی کرده که به گونه‌ای متفاوت کتابت گردیده است. پدیدآورندۀ مقاله افزون بر اصلاح نسبت کاتب (از حسینی به حسنی) که به اشتباه در فهرست مجلس ثبت شده، نشان داده این کاتب نه به قصد صرفه‌جویی در مصرف کاغذ، بلکه ظاهراً به نیت تفنن، پس از آنکه یک بار «گلستان» را از ابتدا تا اواخر باب چهارم با فاصلۀ زیاد میان سطور کتابت کرده، ادامۀ متن و همچنین مجلس ثانی از مجالس خمسۀ سعدی را به صورت وارونه و معکوس بر روی همان سطرهای پیشین استنساخ نموده است. | ||
نوشتار سیزدهم از دکتر شفیعی کدکنی، دربارۀ رسالۀ مهمی از ابن القیسرانی مقدسی (448 ـ 507 ق) عالم بزرگ علم حدیث و صاحب‌نظر در شناخت روایات و نقد راویان حدیث است که در آن با نگاه علم‌الحدیثی خود و به شیوه‌ای کاملاً سنتی از «سماع» و «موسیقی» دفاع کرده است. | نوشتار سیزدهم از دکتر شفیعی کدکنی، دربارۀ رسالۀ مهمی از ابن القیسرانی مقدسی (448 ـ 507 ق) عالم بزرگ علم حدیث و صاحب‌نظر در شناخت روایات و نقد راویان حدیث است که در آن با نگاه علم‌الحدیثی خود و به شیوه‌ای کاملاً سنتی از «سماع» و «موسیقی» دفاع کرده است. | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
نوشتار چهاردهم، تصحیح و بررسی کهن‌ترین سند مصالحه‌نامه یا وثیقۀ صلح به زبان فارسی متعلق به سال 473 قمری است. تصحیح چند خطای رایج دربارۀ نام ایران در نوشتار پانزدهم آمده است. | نوشتار چهاردهم، تصحیح و بررسی کهن‌ترین سند مصالحه‌نامه یا وثیقۀ صلح به زبان فارسی متعلق به سال 473 قمری است. تصحیح چند خطای رایج دربارۀ نام ایران در نوشتار پانزدهم آمده است. | ||
نوشتار شانزدهم شامل چند نامه و یادداشت از علامه محمد قزوینی یا خطاب به اوست که از منابع مختلف گردآوری شده و جز یکی، برای نخستین بار در این کتاب همراه با اصل دست‌خط قزوینی در اغلب موارد منتشر گردیده است. | نوشتار شانزدهم شامل چند نامه و یادداشت از علامه [[قزوینی، محمد|محمد قزوینی]] یا خطاب به اوست که از منابع مختلف گردآوری شده و جز یکی، برای نخستین بار در این کتاب همراه با اصل دست‌خط قزوینی در اغلب موارد منتشر گردیده است. | ||
هفدهمین نوشتار مشتمل بر تصحیح رباعیاتی است که در بخش «ذیل» تذکرۀ عظیم تقی‌الدین کاشانی وجود دارد. آخرین نوشتار کتاب نیز حاوی یادداشت‌برداری‌های مجتبی مینوی از اصل دست‌نویس «جنگ اسکندرمیرزا تیموری» محفوظ در کتابخانۀ بریتانیاست که در مطالعات شعرشناسی از دیرباز مورد توجه بوده و این فیش‌ها و یادداشت‌ها در زمرۀ یکی از نخستین برخوردهای تحقیقی با آن منبع است.<ref> [https://literaturelib.com/books/5775 ر.ک: پایگاه اطلاع‌رسانی حدیث شیعه (حدیث نت)]</ref> | هفدهمین نوشتار مشتمل بر تصحیح رباعیاتی است که در بخش «ذیل» تذکرۀ عظیم [[تقی‌الدین کاشی، محمد بن علی|تقی‌الدین کاشانی]] وجود دارد. آخرین نوشتار کتاب نیز حاوی یادداشت‌برداری‌های مجتبی مینوی از اصل دست‌نویس «جنگ اسکندرمیرزا تیموری» محفوظ در کتابخانۀ بریتانیاست که در مطالعات شعرشناسی از دیرباز مورد توجه بوده و این فیش‌ها و یادداشت‌ها در زمرۀ یکی از نخستین برخوردهای تحقیقی با آن منبع است.<ref> [https://literaturelib.com/books/5775 ر.ک: پایگاه اطلاع‌رسانی حدیث شیعه (حدیث نت)]</ref> | ||