فرهنگ داستان‌نویسان ایران از آغاز تا 1390: تفاوت میان نسخه‌ها

'''فرهنگ داستان‌نویسان ایران از آغاز تا 1390''' تألیف حسن میرعابدینی؛ با توجه به اینکه فرهنگنامه‌ها و کتاب‌شناسی‌های اختصاصی در هر موضوع، از کلیدهای تحقیق در آن موضوع به شمار می‌آیند، تهیۀ فرهنگ‌هایی از داستان‌نویسان، نمایشنامه‌نویسان، شاعران، مترجمان و جستارنویسان و منتقدان، به عنوان گام‌های اولیۀ تحقیقی جامع دربارۀ ادبیات معاصر ایران ضروری است. در این کتاب که به داستان‌نویسان ایرانی اختصاص یافته، پس از اطلاعاتی دربارۀ زندگی نویسندگان، فهرست و مشخصات آثار داستانی آنها ارائه شده است.

تا سال‌های 1300 شمسی، داستان‌نویسی به عنوان هنری قائم‌به‌ذات، هنوز شأن و اعتباری درخور نداشت. حتی جمال‌زاده که مانند «خروس سحری» برآمدن داستان کوتاهِ واقع‌گرایانه را نوید داد، در مقدمۀ «یکی بود یک نبود» نوشت: این داستان‌ها را «محض تفریح خاطر از مشاغل و تتبعات جدی‌تر و به‌دست‌دادن نمونه‌ای از فارسی معمولی و متداولۀ امروز نوشته‌ام». او در بیروت و پاریس درس خواند و داستان‌هایی نوشت که هرچند نشان‌دهندۀ موقعیت و شرایط جامعۀ ایرانی بود و ریشه در سنت ادبی بومی داشت، از شیوه‌های تازۀ داستان‌نویسی جهان نیز تأثیر پذیرفته بود.

پس از شهریور 1320 و فرارسیدن دورۀ کوتاه «دموکراسی ناقص»، بخش عمده‌ای از نیروی روشنفکری صرف تحزب و روزنامه‌نگاری می‌شود. تلاش برای پاسخ‌گویی به نیازهای جنبش، فرصتی برای رمان‌نویسی باقی نمی‌گذارد، به‌ویژه که مجلات روشنفکرانه ـ مثل سخن، مردم و پیام نو ـ خواهان داستان کوتاه بودند. نویسندگان که در پی جمال‌زاده، هدایت و علوی از راه می‌رسند، داستان کوتاه را به یک شکل ادبی معتبر در ایران تبدیل می‌کنند: صادق چوبک، جلال آل احمد و ابراهیم گلستان با نگریستن از دریچۀ دید هدایت به زندگی و ادبیات کار خود را شروع می‌کنند؛ اما به‌زودی هر یک صدای خود را می‌یابند.