پرش به محتوا

شانزده رساله از شاه داعی شیرازی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR108626J1.jpg | عنوان = شانزده رساله از شاه داعی شیرازی | عنوان‌های دیگر = شانزده رساله از شاه داعی شیرازی: شاعر و عارف نامی قرن نهم هجری | پدیدآورندگان | پدیدآوران = داعی شیرازی، نظام‌الدین محمود (نويسنده) دبیر سیاق...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''شانزده رساله از شاه داعی شیرازی'''، مشتمل بر رساله‌های فارسی منثور و منظوم عرفانی سید نظام‌الدین محمود بن حسن حسنی، ملقب به «داعی الی الله» یا «شاه داعی»، شاعر و عارف نامی قرن دهم هجری است که به کوشش و مقدمه محمد دبیر سیاقی منتشر شده است.
'''شانزده رساله از شاه داعی شیرازی'''، مشتمل بر رساله‌های فارسی منثور و منظوم عرفانی [[داعی شیرازی، نظام‌الدین محمود|سید نظام‌الدین محمود بن حسن حسنی]]، ملقب به «داعی الی الله» یا «شاه داعی»، شاعر و عارف نامی قرن دهم هجری است که به کوشش و مقدمه [[دبیرسیاقی، سید محمد|محمد دبیر سیاقی]] منتشر شده است.


نثر داعی در این رسالات همچون شعرا و ساده و روان و دور از پیچیدگی و همانند آثار دیگر عرفا شیرین و دلنشین است<ref>ر.ک: پیشگفتار، صفحه آخر</ref>.
نثر داعی در این رسالات همچون شعرا و ساده و روان و دور از پیچیدگی و همانند آثار دیگر عرفا شیرین و دلنشین است<ref>ر.ک: پیشگفتار، صفحه آخر</ref>.
خط ۳۷: خط ۳۷:
* رساله نظام و سرانجام: نصایح عرفانی این رساله نیز در ضمن ده جام ارائه شده است: «ای طالب مراد کجایی از این زبور پارسی مسمی به نظام و سرانجام، مشتمل بر ده جام، «تلك عشرة کاملة»»<ref>ر.ک: همان، ص28</ref>.
* رساله نظام و سرانجام: نصایح عرفانی این رساله نیز در ضمن ده جام ارائه شده است: «ای طالب مراد کجایی از این زبور پارسی مسمی به نظام و سرانجام، مشتمل بر ده جام، «تلك عشرة کاملة»»<ref>ر.ک: همان، ص28</ref>.


* رساله کمیلیه ثانیه: داعی، آن‌گونه که خود گفته این رساله را در پاسخ به درخواست «بزرگی نصیح» نوشته است. وی پیش از آن، پاسخ‌ امام علی(ع) به کمیل بن زیاد، در توضیح معنای «حقیقت» را به زبانی مغلق شرح و توضیح کرده بود و در این رساله آن‌گونه که از عنوان رساله نیز پیداست آن را برای بار دوم و البته به بیانی ساده‌تر شرح کرده است<ref>ر.ک: همان، ص39</ref>.
* رساله کمیلیه ثانیه: داعی، آن‌گونه که خود گفته این رساله را در پاسخ به درخواست «بزرگی نصیح» نوشته است. وی پیش از آن، پاسخ‌ [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] به [[کمیل بن زیاد]]، در توضیح معنای «حقیقت» را به زبانی مغلق شرح و توضیح کرده بود و در این رساله آن‌گونه که از عنوان رساله نیز پیداست آن را برای بار دوم و البته به بیانی ساده‌تر شرح کرده است<ref>ر.ک: همان، ص39</ref>.


* رساله ترجمة الأخبار العلوية: ترجمه منظوم چهل حدیث و حکمت علوی است که هر حدیث در قالب رباعی ترجمه شده است. این رساله آن‌گونه که در خاتمه آمده، در 18 رجب 868ق، انجام یافته است<ref>ر.ک: همان، ص53</ref>.
* رساله ترجمة الأخبار العلوية: ترجمه منظوم چهل حدیث و حکمت علوی است که هر حدیث در قالب رباعی ترجمه شده است. این رساله آن‌گونه که در خاتمه آمده، در 18 رجب 868ق، انجام یافته است<ref>ر.ک: همان، ص53</ref>.
خط ۴۳: خط ۴۳:
* رساله چهار مطلب: این رساله در شر ح و توضیح فلسفی و عرفانی چهار آیه از قرآن کریم است و چون مورد سؤال چهار مطلب بوده، به همین نام، نام‌گذاری شده است<ref>ر.ک: همان، ص54</ref>.
* رساله چهار مطلب: این رساله در شر ح و توضیح فلسفی و عرفانی چهار آیه از قرآن کریم است و چون مورد سؤال چهار مطلب بوده، به همین نام، نام‌گذاری شده است<ref>ر.ک: همان، ص54</ref>.


*رساله «درّ البحر»: در این رساله این بیت عطار:
*رساله «درّ البحر»: در این رساله این بیت [[عطار، محمد بن ابراهیم|عطار]]:
'''لب دریا همه کفر است و دریا جمله دین‌داری
'''لب دریا همه کفر است و دریا جمله دین‌داری
ولیکن گوهر دریا ورای کفر و دین باشد'''،
 
ولیکن گوهر دریا ورای کفر و دین باشد'''،'''
 
در نمط‌های مختلف اصحاب شرع، اصحاب وجد و حال، اهل معرفت، اهل تحقیق و فلاسفه، اصحاب محبت و اهل توحید شرح و توضیح شده است<ref>ر.ک: همان، ص71-65</ref>.
در نمط‌های مختلف اصحاب شرع، اصحاب وجد و حال، اهل معرفت، اهل تحقیق و فلاسفه، اصحاب محبت و اهل توحید شرح و توضیح شده است<ref>ر.ک: همان، ص71-65</ref>.


خط ۶۱: خط ۶۳:
* رساله تحریر معنی الوجود: نویسنده در این رساله، وجود را از دیدگاه صوفیه در ضمن چند تمهید و تحریر توضیح داده است. داعی، اینکه وجود عین واجب تعالی باشد را کفر می‌داند؛ چراکه لازم می‌آید که واجب تعالی در قسم ممکن داخل باشد که متغیر و فانی است<ref>ر.ک: همان، ص91-90</ref>.
* رساله تحریر معنی الوجود: نویسنده در این رساله، وجود را از دیدگاه صوفیه در ضمن چند تمهید و تحریر توضیح داده است. داعی، اینکه وجود عین واجب تعالی باشد را کفر می‌داند؛ چراکه لازم می‌آید که واجب تعالی در قسم ممکن داخل باشد که متغیر و فانی است<ref>ر.ک: همان، ص91-90</ref>.


* رساله كشف المراتب: رساله‌ای مختصر در موضوع نبوت و ولایت است که در نهایت جناب امیرالمؤمنین علی(ع) را خلیفه و امام و امیر امت پس از نبی(ص) دانسته و همه خلفا و ائمه و امرا در دین اسلام را در ظل آن حضرت خوانده است<ref>ر.ک: همان، ص103</ref>.
* رساله كشف المراتب: رساله‌ای مختصر در موضوع نبوت و ولایت است که در نهایت جناب [[امام علی علیه‌السلام|امیرالمؤمنین علی(ع)]] را خلیفه و امام و امیر امت پس از نبی(ص) دانسته و همه خلفا و ائمه و امرا در دین اسلام را در ظل آن حضرت خوانده است<ref>ر.ک: همان، ص103</ref>.


* رساله بیان عیان: رساله‌ای است که مباحث کلامی و عرفانی متعددی را به‌اختصار در ذیل عناوین «بیان عیان» در موضوعات ذات و صفات خداوند و ملائکه، ادراکات انسان و غایت انسان در عرفان مطرح کرده است<ref>ر.ک: همان، ص120-104</ref>.
* رساله بیان عیان: رساله‌ای است که مباحث کلامی و عرفانی متعددی را به‌اختصار در ذیل عناوین «بیان عیان» در موضوعات ذات و صفات خداوند و ملائکه، ادراکات انسان و غایت انسان در عرفان مطرح کرده است<ref>ر.ک: همان، ص120-104</ref>.
خط ۶۷: خط ۶۹:
* رساله لطائف: مشتمل بر لطایفی عرفانی، که از آن جمله است: «ولایت عبارت است از تخصیص حضرت الهی بنده را به جانب خود و این تخصیص را مراتب می‌باشد: تخصیص به وجه قرب و الولي قريب یا به وجه محبت و الولي الحبيب یا به وجه متصرف گردانیدن و الولي المتصرف<ref>ر.ک: همان، ص125</ref>.
* رساله لطائف: مشتمل بر لطایفی عرفانی، که از آن جمله است: «ولایت عبارت است از تخصیص حضرت الهی بنده را به جانب خود و این تخصیص را مراتب می‌باشد: تخصیص به وجه قرب و الولي قريب یا به وجه محبت و الولي الحبيب یا به وجه متصرف گردانیدن و الولي المتصرف<ref>ر.ک: همان، ص125</ref>.


* ترجمه رساله شیخ: ترجمه رساله‌ای است که شیخ محی‌الدین بن عربی از برای یکی از مریدان خود نوشته و فرموده که این رساله مددی است در تحصیل علم حقایق که در ضمن فصولی ترتیب داده شده است. به گفته داعی اگر کسی از عربی عاجز است، در این ترجمه تأمل نماید، اما توفیق ادراک معانی آن را باید از الله تعالی طلبید<ref>ر.ک: همان، ص133</ref>.
* ترجمه رساله شیخ: ترجمه رساله‌ای است که [[ابن عربی، محمد بن علی|شیخ محی‌الدین بن عربی]] از برای یکی از مریدان خود نوشته و فرموده که این رساله مددی است در تحصیل علم حقایق که در ضمن فصولی ترتیب داده شده است. به گفته داعی اگر کسی از عربی عاجز است، در این ترجمه تأمل نماید، اما توفیق ادراک معانی آن را باید از الله تعالی طلبید<ref>ر.ک: همان، ص133</ref>.


* شرح بیت شیخ عطار: توضیح عرفانی مختصری است در تبیین این بیت عطار:
* شرح بیت شیخ [[عطار، محمد بن ابراهیم|عطار]]: توضیح عرفانی مختصری است در تبیین این بیت عطار:
'''ز دریای شهادت گر نهنگ لا برآرد هو
'''ز دریای شهادت گر نهنگ لا برآرد هو
تیمم واجب آید نوح را در وقت طوفانش'''<ref>ر.ک: همان، ص139</ref>.
تیمم واجب آید نوح را در وقت طوفانش'''<ref>ر.ک: همان، ص139</ref>.